Geçen haftaki yazımda ekonomik sıkıntılar nedeniyle insanların evlerine kapandığını, dışardaki aktivitelere daha az para harcamak zorunda kaldıklarını yazmıştım. Bu yazımda Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın son açıkladığı ivme paketine değinirken “Bugüne kadar kaç tane paket açıklandı, sayısını unuttum” yazmıştım.

Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkan Yardımcısı, Bursa Milletvekili Prof. Dr. Lale Karabıyık, bu konuyla ilgili hazırladıkları çalışmayı paylaşmış. Açıklanan paketler, teşviklerin sayısı 20’yi bulmuş. Öncelikle bu paketlerin hangisi olduğunu anımsayalım. Önce teşviklerle ilgili paketlere bakalım.

Şubat 2004: 5084 sayılı “Bazı illerde vergi ve sigorta primi teşvikleri uygulamak, enerji desteği sağlamak ve yatırımlara bedelsiz arsa ve arazi temin etmek suretiyle yatırımları ve istihdam imkânlarını artırmak” amacı taşıyan kanun yasalaştı.

Mayıs 2005: 5350 sayılı ‘Yatırımların ve İstihdamın Teşviki ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’u yürürlüğe koyuldu.

Mayıs 2008: İşsizliğin azaltılması ve istihdamın artırılması, kadınların ve 18-29 yaş arası gençlerin istihdamını teşvik amacıyla, mevcut istihdama ilave olarak işe alınmaları halinde 5 yıl boyunca kademeli prim indirimi getirildi.

Haziran 2008: Kalkınmada öncelikli 49 il ile Türkiye genelindeki turizm ya da turizm işletme belgesi olan işletmelere 2008 yılı için 296 milyon TL enerji desteği verileceği açıklandı.

Mart 2010: Hükümet, krizin etkileri ile artan işsizliğin önlenmesi amacıyla yeni bir çalışma başlattı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Ömer Dinçer, istihdamda KOBİ’lerin devreye sokulacağı yeni bir teşvik formülünü hayata geçireceklerini söyledi.

Şubat 2011: 6111 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile istihdamı artırmak amacıyla yeni bir SGK teşvik düzenlemesi getirildi.

Nisan 2012: Bölgesel bazlı teşvik paketi ile Türkiye 6 bölgeye ayrılarak en etkili teşvikler Doğu ve Güneydoğu’daki en yoksul 15 ili kapsayan 6. bölgeye verildi.

Nisan 2015: Başbakan Ahmet Davutoğlu, Çankaya Köşkü’nde İstihdam, Sanayi Yatırımı ve Üretimi Destekleme Paketi’ni açıkladı.

Haziran 2016: Başbakan Yıldırım’ın yatırımcılara her türlü kolaylığın sağlanacağını “Turkuaz halı sereceğiz” şeklinde betimlediği yeni teşvik paketi açıklandı.

Temmuz 2016: Başbakan Binali Yıldırım Bakanlar Kurulu’nun ardından içinde “devrim niteliğinde yeniliklerin” olduğu iddia edilen teşvik paketini açıkladı.

Eylül 2016: Başbakan Binali Yıldırım, Diyarbakır’da, Doğu ve Güneydoğu’da 23 ili “cazibe bölgesi” yapacağı iddia edilen ve yatırımcılara 35 milyar dolarlık destek vaat edilen yatırım paketi açıkladı.

Şubat 2017: “İstihdam seferberliği” kapsamında işverenlerin gerçekleştirecekleri ilave istihdam için sağlanacak teşviklere ilişkin destek paketi Resmi Gazete’de yayımlandı.

Ocak 2018: Bilim Sanayi Bakanlığı, 5 kritik sektöre yönelik teşvik, koruma tedbiri, vergi indirimi, kaynak tahsisi kapsamında 500 milyon liralık bir teşvik paketi hazırladı.

Nisan 2018: Vergi muafiyetleri, istisnaları, indirimleri, istihdam ve personel destekleri, kredilerde faiz ve kâr payı destekleri, bedelsiz arazi devri, kamu alım garantisi gibi araçlardan oluşan teşvik paketiyle 19 şirkete 23 proje için 135 milyar TL’lik yatırım desteği verildi.

Üç tane de reform paketi açıklandı

Haziran 2009’da bölgesel teşvik paketi, Nisan 2012’de cari açığı azaltmak için ara malı üretimini destekleyen reform paketi ve Aralık 2017’de de Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından “istihdam seferberliğinde ikinci dönem” mottosuyla reform paketleri açıklandı.

Albayrak’tan da bir yılda üç paket

Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçildikten sonra Hazine ve Maliye Bakanı olan Berat Albayrak ise açıkladığı paketlerle bakanlık tarihinin en ‘sürprizli’ bakanlarından biri oldu. Albayrak, ilk olarak 20 Eylül 2018’de “Dengelenme, Değişim ve Disiplin” sloganıyla hazırlanan Yeni Ekonomi Programı’nı (2019-2021) açıkladı. Paketten akılda kalan en önemli şey “Bakın burası çok önemli” sözü oldu.

2019’un ilk aylarında ise sanki yeni bir paketmiş gibi 20 Eylül’de açıklanan Yeni Ekonomi Programı’nın 2019 yılındaki adımları açıklandı. Albayrak, son olarak da 23 Mayıs 2019’da ‘İvme Finansman Paketi’ kapsamında 3 kamu bankasının aracılığıyla, hammadde ve aramalı imalatı, makine imalatı ve tarım alanlarında toplamda 30 milyar liralık finansman sağlanacağını duyurdu.

Ilk paketin açıkladığı 2004 yılında cari açık 15.5 milyar dolardı. Ekonomik büyüme yüzde 9.4, işsizlik yüzde 10.8, dolar kuru 1,422 ve enflasyon yüzde 9.32’ydi.

2018 yılı sonu itibarıyla ise aynı göstergeler şu seviyelere gelmiş: Cari açık, 27.8 milyar dolar, ekonomik büyüme 2.6, işsizlik yüzde 11.6 (2019 yılı ilk ay verileri daha vahim), dolar kuru 4.813 (bugün 6 TL) ve enflasyon 18.70…

Kısaca paket açıldıkça daha geriye gitmişiz. Sayın ekonomi yönetimi artık paket açıklamaktan vazgeçin lütfen!