Niğde  Patates Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, ıslah çalışmalarıyla birçok yeni yerli patates çeşidi geliştirmesinin yanı sıra 15 yıldır ekim nöbeti projesi ile 18 farklı münavebe (nöbetleşme) sistemi üzerine çalışma yapıyor.

Patates üretimindeki artışın toprağın tek yönlü kullanımına neden olduğunu belirten Uğur Pırlak şunları söyledi:

"Bu durum hem toprağın fiziksel ve kimyasal yapısının bozulmasına, hem de hastalık ve zararlı popülasyonunun artmasına neden olmaktadır. Böyle bir durumda üreticilerimiz azalan verimi artırmak, artan hastalık ve zararlılarla mücadele etmek için daha fazla gübre ve tarım ilacı kullanmakta bu durum da girdi maliyetlerinin artmasına neden olmaktadır."

ZORUNLULUK ORTAYA ÇIKTI

Patates üretimi yapılan topraklarda verimliliği ve sürdürülebilirliği sağlamak için ekim nöbeti uygulamasının zorunluluğunun ortaya çıktığını belirten Pırlak şöyle devam etti:

"Bu kapsamda enstitümüz uzun zamandan beri bünyesinde en uygun ekim nöbeti sistemlerini bulmak için AR-GE çalışmaları yürütmektedir. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığımız da 'Patates Tohumluğu Sertifikasyonu ve Pazarlaması Yönetmeliği' ve 'Ticari Amaçlı Patateslerin İzlenebilirliği Hakkında Yönetmelik' ile hem yemeklik hem de tohumluk patateslerin üst üste dikilmemesi ile ilgili düzenlemeler getirmiştir. Bizim münavebe ile ilgili yürüttüğümüz çalışmalar hem yönetmeliklerin uygulanabilirliği açısından hem de yemeklik ve tohumluk üretim alanlarına uygulanacak modellerin oluşturulması açısından çok önemlidir." 

PROJE ÜZERİNDE 15 YILDIR ÇALIŞILIYOR

Dünyada Hollanda'da 24 yıl, Romanya'da ise 90 yıl boyunca ekim nöbeti çalışmaları yürütüldüğünü kaydeden Pırlak şu değerlendirmeyi yaptı:

"Enstitümüzde de 15 yıldan beri yürüttüğümüz ekim nöbeti projesi ile 18 farklı münavebe sistemi üzerine çalışıyoruz. Üst üste patates dikimi yapılan parsellerle münavebe uygulanan parseller arasındaki toprağın fiziksel ve kimyasal yapısını, hastalık ve zararlılarla olan ilişkiyi ve ürünün ekonomik değerini yıllar bazında karşılaştırmaktayız. Bu çalışmamızda bölgemizde yetişebilen çerezlik kabak, sarımsak, fasulye, bezelye, ayçiçeği, soya fasulyesi, mısır, buğday, kolza, nohut, macar fiği, şeker pancarı gibi bitkilerimizi münavebe sisteminde kullanıyoruz. Yaptığımız proje ile bölgede patatese en uygun münavebe sistemini bularak patatesin verim ve kalite unsurlarının arttırılmasını, toprak verimliliğinin korunması, sürdürülebilirliğinin sağlanması ve hastalık ve zararlı popülasyonun düşürülmesini ve bölge için ekonomik dikim deseninin oluşturulmasını amaçlıyoruz. Bu ekim deseninin ortaya konmasından sonra üreticilerimiz ekim nöbetini uygulamak suretiyle topraklarındaki fiziksel ve kimyasal bozulmaların önüne geçecek, daha az gübre ve tarım ilacını kullanacak ve patatesteki fiyat dalgalanmasından daha az etkilenecektir."