Türkiye 2017 yılında ne kadar cari açık verdi?

Türkiye 2017 yılında ne kadar cari açık verdi?

Türkiye 2017 yılında 76.74 milyar dolar cari açık verdi. Dış ticaret açığı 6 yılın en yüksek artışını kaydetti.

Dış ticaret açığı geçen yıl 2011’den bu yana en yüksek artışı kaydederken, ekonomistler büyümenin geçen yılın altında kalacağı tahminleri çerçevesinde, açıktaki artışın 2017 kadar sert beklenmediğini belirtiyorlar. Dış ticaret dengesi enerji faturası, altın ve ara malı ithalatındaki artışın etkisiyle Aralık’ta yüzde 63.5 artışla 9.21 milyar dolar, 2017 yılında ise yüzde 36.8 artışla 76.74 milyar dolar açık verdi.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, ihracat 2017’de yüzde 10.2 artarak 157.06 milyar dolara, ithalat yüzde 17.7 artışla 233.8 milyar dolara yükselirken, ihracatın ithalatı karşılama oranı 2017’de önceki yılki yüzde 71.8’den yüzde 67.2’ye geriledi.

İTHALAT 222 MİLYAR DOLAR TAHMİN EDİLİYORDU

Hükümetin açıkladığı Orta Vadeli Program’a (OVP) göre dış ticaret dengesinin 2017 yılında 65.5 milyar dolar olacağı tahmin ediliyordu. OVP’ye göre ihracatın 156.5 milyar dolar, ithalatın 222 milyar dolar, ihracatın ithalatı karşılama oranının ise yüzde 70.5 olacağı tahmin ediliyordu.

Vakıfbank’ın notunda 2017’de ekonomik aktivitedeki canlanma, ara malı ithalatındaki artış ve başta petrol olmak üzere emtia fiyatlarındaki yükselişin açıktaki artışta etkili olduğu belirtildi.

Geçen yılki artışın 2011’den bu yana ki en yüksek artış olduğu belirtilen notta, altın ithalatının da tarihi yüksek seviyeye gelmesi ardından 2018’de altın ihracatının artmasıyla dış ticaret açığını artırıcı etkisinin azalabileceği kaydedildi.

‘TOPARLANMANIN DEVAM ETMESİNİ BEKLİYORUZ’

Notta “2018 yılında ekonomik aktivitedeki canlılığın devam etmesini ancak 2017 yılındaki kadar hızlı bir büyüme oranı gerçekleşmeyeceğini düşünüyoruz. Ayrıca en önemli ihracat pazarımız olan Avrupa ülkelerinde de toparlanmanın devam etmesini bekliyoruz. Bu nedenle 2018 yılında dış ticaret açığında yükseliş devam edebilecek olsa da 2017 yılındaki kadar sert olmayacaktır” denildi.

Ekonomi yönetimi 2017’nin tamamında yüzde 7 civarında büyüme beklerken, 2018 için OVP beklentisi ise yüzde 5.5 seviyesinde.

Reuters’ın 43 kurumun katılımıyla gerçekleştirdiği ankete göre ise büyüme beklentileri bu yıl için yüzde 4 seviyesinde.

Hükümet yerli üretimin desteklenmesi, ithalat ve cari açığın daraltılması için son dönemde spesifik bazı adımlar atıyor. İlk yatırım bedelinin yüksek olması nedeniyle bugüne kadar Türkiye’de üretilemeyen ve milyarlarca dolarla ifade edilebilecek ithalata neden olan belirlenmiş sektörlerde Türkiye’de yatırım yapılabilmesini sağlamak için ucu açık teşvik mekanizmaları uyguluyor.

ING Bank Başekonomisti Muhammet Mercan da yıllık açığın 2015 ortalarından bu yana en yüksek seviyeye geldiğini söyleyerek, “2018’de ana ihracat pazarlarında gücünü koruyan talep ve TL’deki değer kaybının desteklediği rekabet gücünün ihracata devam eden katkısı dış ticaret açığını olumlu etkileyecek” dedi.

Mercan, “Ek olarak, karar alıcıların ekonomik büyümeyi yüksek düzeyde tutma eğilimleri dış denge üzerindeki baskıları artırma potansiyeli taşısa da bu yıl 2017’ye göre olası ivme kaybının olumlu katkı sağlayacağını, enerji fiyatlarının ise belirleyiciliğini sürdüreceğini söyleyebiliriz. 2018’de dış ticaret açığının GSYH’ye oranında kısmi bir iyileşme söz konusu olabilir” dedi.

2017’DE EN YÜKSEK İHRACAT OTOMOTİVDE

TÜİK verilerine göre geçen yılın tamamında en çok ihracat yapılan fasıl otomotiv olurken, altın ise en çok ihracat yapılan ilk 20 kalem arasında 2017’de ihracatının azaldığı tek fasıl oldu.

Buna göre 2017’de en çok ihraç edilen fasıl yüzde 20.9 artışla 23.95 milyar dolar ile motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları olurken, bu fasılı yüzde 12.1 artışla 13.83 milyar dolar ile kazan, makina ve cihazlar, aletler, parçaları, yüzde 3.4 artışla 8.1 milyar dolar ile elektrikli makina ve cihazlar, aksam ve parçaları izledi.

Aralık ayında bu fasıllarda ihracat sırasıyla 2.09 milyar dolar, 1.32 milyar dolar ve 859.6 milyon dolar oldu.

TÜİK verilerine göre geçen yılın tamamında ihracatta en yüksek artış yüzde 34.7 ile mineral yakıtlar ve yağlar faslında olurken, bunu yüzde 33.3 artışla 8.2 milyar dolara yükselen demir ve çelik faslı izledi.

Kıymetli ve yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller faslında ihracat 2017’de yüzde 10.7 düşüşle 10.88 milyar dolara, Aralık’ta ise yüzde 38.8 azalışla 465.9 milyon dolara geriledi.

Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Murat Çetinkaya, altın ithalatında olağandışı bir süreç görmediklerini, döneme özgü hareket olduğunu söyleyerek, döneme özgü faktörlerden birinin bankaların ROM karşılığı altın rezervlerinin artırması olduğunu, altın bankacılığının da altın talebini bir miktar artırdığını, bu yılın altında dengelenme yılı olacağını söylemişti.

2017’DE GEMİ İTHALATI %647, KIYMETLİ MADEN İTHALATI %142 ARTTI

İthalat tarafına bakıldığında ise 2017’de en yüksek ithalat önceki yıla göre yüzde 36.9 artışla 37.2 milyar dolara yükselen enerjide gerçekleşti. Bu fasılda ithalat Aralık’ta ise önceki yıla göre yüzde 35.3 artışla 3.87 milyar dolar oldu.

Geçen yılın tamamında en yüksek ithalat artışı yüzde 647.1 artışla 2.68 milyar dolara yükselen gemiler ve suda yüzen taşıt ve araçlar faslında gerçekleşti. Bu fasılda ithalat Aralık’ta ise yüzde 920 artarak 306 milyon dolar oldu.

Geçen yıl en yüksek artışın gerçekleştiği diğer fasıllar ise sırasıyla yüzde 142.1 artışla 17.44 milyar dolar olan kıymetli ve yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller faslı, yüzde 100.8 artışla 1.21 milyar dolara yükselen canlı hayvanlar oldu.

Öte yandan en çok ithalat yapılan ilk 20 kalem arasında ithalatın en çok azaldığı fasıl hava taşıtları, uzay taşıtları ve bunların aksam ve parçaları olurken, burada ithalat önceki yıla göre yüzde 37.9 azalışla 2.68 milyar dolara geriledi.

Geçen yıl en fazla ihracat Almanya’ya yapılırken, bu ülkeye ihracat yüzde 8 arttı. İkinci sırada yer alan İngiltere’ye ihracat geçen yıl yüzde 17.8 azalırken, üçüncü sıradaki Irak’a yüzde 18.6 arttı.

İthalat tarafında ise ilk sırada yer alan Çin’e ithalat yüzde 8.1, ikinci sırada yer alan Almanya’ya yüzde 0.8 azaldı. Üçünü sırada yer alan Rusya’dan yapılan ithalat ise 2017 yılında yüzde 28.7 arttı.