Yeni torba yasa çalışanlara neler getirdi? (4)

Maden sektörü dışında erken emeklilik yok

Torba yasada özellikle de yaşa takılıp emeklilik bekleyenlerle ilgili herhangi bir düzenleme olmadığını yazı dizimin başında belirtmiştim. Bu yasada emekliliğe ilişkin sadece madencilik sektörü çalışanları bakımından bir düzenleme yer almakta idi. Bunun dışında erken emekliliğe ilişkin yasada yer alan bir diğer düzenleme de doğum yapan kadın çalışanlara ilişkin düzenlemedir.

Doğum borçlanmasında çocuk sayısı 3’e çıkartıldı ama...

Yasa öncesinde kadın işçi en çok 2 çocuk için doğum borçlanması yapabiliyordu. Bu borçlanma sayesinde her borçlanılan çocuk için 2 yıl erken emeklilik söz konusu olabiliyordu. Torba yasa ile borçlanılabilecek çocuk sayısı 3’e çıkartıldı ve 3 çocuk için doğum borçlanması yapıldığı takdirde kazanılacak prim ödeme gün sayısı 2160 güne çıkmış oldu.( Her çocuk için 2 yıl 360X2=720 720X3 =2160 gün)

Ancak doğum borçlanması yapabilmek bedava değil tabi ki. En düşük tutardan prim ödense dahi 3 yıllık doğum borçlanmasının karşılığı yaklaşık bugünün güncel prim tutarlarıyla yaklaşık 26 bin lira civarında. Ayrıca doğum borçlanmasında daha önce basına yansıdığı gibi, doğumların çalışmaya başladıktan sonra olması kuralına ilişkin bir değişiklik yok. Yani sadece ilk kez sigortalı olduktan sonra yapılan doğumlar için borçlanma söz konusu.

Serbest çalışanlar ve memurlar için de doğum borçlanması geldi.

Torba yasa öncesinde doğum borçlanması sadece SGK’lı kadın işçiler için söz konusu idi. Yeni düzenleme ile bu eşitsizlik giderilerek 4-b (Bağkur) serbest çalışanlar ile 4-C (kamu) devlet memuru olarak çalışan kadınlara da doğum borçlanması hakkı tanındı. Bağkur üyesi kadınlar bakımından bu önemli olsa da kamuda çalışan kadınlar bakımından doğum izninde oldukları sürece zaten ücretleri ve sigortaları ödenmeye devam ettiğinden çok önemli bir kazanım olarak değerlendirilmiyor.

Yurtdışı hizmet borçlanmasında değişiklik

Torba yasayla hizmet borçlanması konusunda yapılan bir diğer değişiklik ise yurtdışı hizmet borçlanmasıyla ilgilidir. Torba yasadan önce T.C. vatandaşları sadece yurtdışında geçen süreleri için yurtdışı borçlanması yapabiliyordu, yeni düzenlemeye göre, doğumla Türk vatandaşı olup da vatandaşlıktan çıkma izni almak suretiyle Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığını kaybedenler de yurtdışı borçlanması yapabilecek. Dolayısıyla artık mavi kart sahipleri de yurtdışında geçen sürelerini borçlanabilecekler.

Bir diğer değişiklik de yurtdışında yaşayanların sigortalılık başlangıcı ile ilgili;

Sigortalının hizmetinin geçtiği ülke ile imzalanmış olan sosyal güvenlik sözleşmesinde, kişinin Türkiye’deki sigorta başlangıcından önce ilgili ülke sigortasına girdiği tarihin Türk sigortasına girdiği tarih olarak kabul edileceğine ilişkin özel hüküm varsa, yurtdışı borçlanmasında o kişinin sigortalılık başlangıcı olarak Türkiye’deki sigortalılık başlangıcı değil, daha önce olan o ülkedeki ilk defa çalışmaya başladığı tarih, ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilecek.

Torba yasada yukarıda saydıklarımızın dışında erken emeklilik ve/veya emeklilik elde edebilmek için sadece borç yapılandırmasına (af değil) ilişkin konular yer almakta ki bu konulara da ilerleyen yazılarımızda ayrıntılarıyla değineceğiz.

Emeklilik bekleyenlere yeni torba yasa mı geliyor?

Ancak şunu da hemen belirtelim bu torba yasa özellikle de toplumda emekliliğe ilişkin uzun süredir oluşturulan beklentileri karşılamadığından daha yasanın mürekkebi kurumadan önümüzdeki ay yeni bir torba yasanın çıkartılarak emeklilik beklentilerinin karşılanacağı ile ilgili haberler şimdiden basında yer almaya başladı bile.


Önceki ve Sonraki Yazılar