Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ciner Grubu’nun Kazan Soda Elektrik Üretim AŞ tesislerinin bugün yapılan açılışında Türkiye’nin bor madeni gibi stratejik önemdeki ‘trona’ madenine de sahip olduğunu vurguladı. Türkiye’nin elindeki madenleri en iyi şekilde değerlendirerek kalkınması gerektiğini belirten Erdoğan’ın önemini vurguladığı trona cevheri, tabiatta doğal olarak bulunan soda minerallerinden en yaygın olanı. Soda külü üretiminde kullanılan temel hammadde olan trona “Sodyum karbonat” veya “Tabii Soda” olarak adlandırılıyor.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın internet sitesinde yer alan bilgiye göre, trona madeni bor madeni ile kıyaslandığında miktar olarak çok  daha fazla. Ayrıca cevherin Avrupa’da olmaması ve kimya sanayisinde temel ara maddelerden biri olması ekonomik açıdan önem sağlıyor.

SODA KÜLÜNE DÖNÜŞTÜRÜLÜYOR

İlk trona minerali ABD’de petrol sondajları yapılırken bulundu. Türkiye’de ise trona minerali 1979 yılında, Beypazarı’nın kuzeyinde MTA Genel Müdürlüğü’nce yapılan kömür sondajları esnasında belirlenmiş, 1980 yılında başlayan trona etütleriyle 23 bin metre sondaj yapılarak dünyanın bilinen ikinci trona yatağı bulundu.

Trona bazı proseslerden geçirildikten sonra doğal soda külüne dönüştürülüyor. Doğal soda külünün yaklaşık yüzde 52’si cam sanayinde, yaklaşık yüzde 27’i kimya sanayinde ve yaklaşık yüzde 11’lik bir kısmı da sabun ve deterjan sanayinde kullanılıyor.

EN BÜYÜK REZERV ABD’DE

Bugün dünyadaki işlenebilir trona rezervlerinin yaklaşık 45 milyar ton civarında olduğu tahmin ediliyor. Bu rezervin yaklaşık 38 milyar tonluk kısmı Amerika Birleşik Devletleri’nde. ABD’de yılda 16 milyon ton doğal soda külü üretilmekte ve iç ihtiyaçlarının yanı sıra başta sanayileşmiş Avrupa ülkeleri olmak üzere dünya pazarlarına satılıyor. Dünya soda külü pazarının büyüklüğü günümüz itibari ile yaklaşık 35 milyon tonluk üretim ile yaklaşık 3,5 milyar dolar. Bu pazarın yüzde 70’ini sentetik olarak üretilen soda külü, yüzde 30’unu da tronadan üretilen doğal soda külü oluşturuyor.

TÜRKİYE İKİNCİ SIRADA

Türkiye, Ankara yakınlarında Beypazarı ilçesindeki rezervlere (yaklaşık 250 milyon ton) ilave olarak, 2007 yılında yine Ankara’nın Kazan ve Sincan ilçelerinde tespit edilen (yaklaşık 650 milyon ton) rezervleriyle yaklaşık 900 milyon tonluk işlenebilir trona rezervine sahip ve dünyada ikinci sırada yer alıyor.