‘AKP oylarını artırmadan milletvekili sayısını artıracak’

‘AKP oylarını artırmadan milletvekili sayısını artıracak’

CHP’nin 1. parti olduğu yerlerde, D’Hondt sistemi nedeniyle AKP-MHP ittifakının avantaj sağlayabileceğine işaret edilirken, ittifak içinde ayrıca yapılacak D’Hondt hesaplamalarında ise küçük ortağın da zararlı çıktığı kaydediliyor. Bu aritmetik avantaj kırılabilir mi? İşte ayrıntıları…

AKP-MHP'nin ortak gireceği seçim için uyum yasası Meclis'e sunuldu. Yasadaki değişiklik teklifini ve iki partinin ittifakını değerlendiren Hürriyet yazarı Deniz Zeyrek, "AK Parti, bu kez ittifak sayesinde oylarını arttırmadan milletvekili sayısını arttıracak" dedi.

Zeyrek, ‘İttifak en çok kime yarar’ başlıklı yazısında, AKP’nin ‘7 Haziran 2015’ ve ‘1 Kasım 2015’ genel seçimlerinin sonuçları üzerinden yaptığı “simülasyon”, ittifakın, oyları artmasa da AKP’nin milletvekili sayısını artırabileceğini gösterdiğini belirtti.

AKP’nin, ittifaklı bir seçimde “dış D’Hondt” sistemi sayesinde ana muhalefetin, “iç D’Hondt” sistemiyle de ittifakın küçük ortağının milletvekillerini alabileceğini aktaran Zeyrek, CHP’nin 1. parti olduğu yerlerde, D’Hondt sistemi nedeniyle AKP-MHP ittifakının avantaj sağlayabileceğini yazdı.

Zeyrek, “Yapılan hesaplamalarda, ittifak içinde ayrıca yapılacak D’Hondt hesaplamalarında ittifakın küçük ortağının da zararlı çıktığı görülüyor. Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu, bir süre önceki sohbetimizde ittifakların baraj sorununun aşılması için işe yarayabileceğini belirterek, “Ama içerideki D’Hondt hesabı nedeniyle küçük ortaklar hak ettikleri milletvekillerini alamayabilir” demişti” dedi.

Zeyrek, yüzde 10 seçim barajı durduğu sürece D’Hondt sisteminin sağladığı bu aritmetik avantajın, ancak ve ancak rakip ittifaklar oluşturmakla kırılabileceğini yazdı.

D’HONDT SİSTEMİ NEDİR?

D'Hondt sistemi, Belçikalı hukukçu ve matematikçi Victor D'Hondt tarafından 1878'de tasarlandı. Nispi temsili temel alan bu sistem, Türkiye’de 1965 Millet Meclisi genel seçimi ile 1966 Millet Meclisi ara seçimi dışında 1961’den bu yana uygulanıyor.

D’Hondt sisteminde bir seçim bölgesinde partilerin aldığı oylar, o seçim bölgesindeki toplam milletvekili sayısına varıncaya kadar bölünüyor. Elde edilen sayıların büyükten küçüğe doğru sıralanıyor ve milletvekillikleri bu sıralamaya göre partilere paylaştırılıyor. D’Hondt sistemi, bir milletvekilinin temsil ettiği seçmen sayısını en üst seviyede tutmayı amaçlıyor. Eğer seçimin yapıldığı ülkede seçim barajı varsa, milletvekili çıkarmak için partilere barajı aşma şartı getiriliyor.