24 Haziran'da gerçekleştirilecek cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimlerine hızla hazırlanan partilerin aday listelerinin belirlenmesi için dün resmi süre doldu. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın Meclis'te çoğunluğu kaybetme kaygısı duyguğu konuşulan kulislerde aday listesini de ‘Meclis’te çoğunluğu kazanma’ stratejisiyle hazırladığı yorumları yapılıyor. İstanbul’u Karadeniz, Ankara’yı milliyetçi, İzmir’i Kürt oylarıyla alma hesabının yapıldığı AKP'de Erdoğan'ın bu kaygıyla güvendiği isimleri İstanbul, Ankara ve İzmir'e 'yığdığı' ifade edildi. 

Başbakan Binali Yıldırım dahil kabinedeki 22 ismin, milletvekili adayı yapılması şaşkanlık yarattırken öte yandan Erdoğan'ın Meclis’te sağlanacak çoğunluğu yeterli görmesi durumunda en az 5-6 ismi vekil sayısının düşmesini göze alarak kabineye alabileceği belirtiliyor.

Cumhuriyet'ten Emine Kaplan'ın haberine göre;  AKP yöneticileri, partinin aday listesi için “güçlü Meclis, güçlü parti, güçlü hükümet hedefleniyor” dese de, liste hazırlanırken güdülen stratejinin öncelikli olarak Meclis çoğunluğunu yakalamak üzerine kurulduğu görülüyor. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan , son dönemde sık sık Cumhurbaşkanlığı seçimleri kadar Meclis’teki sandalye sayısının da çok önemli olduğunu, cumhurbaşkanı ile hükümetin sağlıklı çalışabilmesi için Meclis’te de güçlü bir çoğunluğun gerekli olduğunu dile getiriyor. Erdoğan’ın,Cumhurbaşkanlığı seçiminde bir risk görmediği, partinin oyundan daha fazla oy alarak ilk turda seçileceği hesabı yaptığı, ancak milletvekili seçimlerine yönelik kaygıları nedeniyle milletvekili aday listesini ‘Meclis’te çoğunluğu kazanma’ stratejisiyle hazırladığı yorumları yapılıyor.

İSTANBUL'A YIĞINAK

AKP İstanbul kongresinde, “Yeni sistemde 600’e çıkan vekillerimizin 98 tanesini tek başına İstanbul seçiyor. İstanbul’da iddia ve güç sahibi değilseniz, Türkiye’de güç sahibi olmanız neredeyse imkansız hale geliyor. İstanbul ne derse, Türkiye onu der” diyen Erdoğan, milletvekili aday listesinde İstanbul başta olmak üzere Ankara ve İzmir’e özel önem verdiği göze çarpıyor.

Üç ilde de 16 Nisan referandumunda ‘hayır’ oyları önde çıktı. Partinin üç ildeki milletvekili adayları belirlenirken oy oranını artırmak için tüm dengeler dikkate alındı. Trabzonlu İçişleri Bakanı Süleyman Soylu İstanbul 2. bölge, Giresunlu Milli Savunma Bakanı Nurettin Canikli İstanbul 1. bölge, Ordulu Kültür ve Turizm Bakanı Numan Kurtulmuş İstanbul 3. bölgeye, eski Gençlik ve Spor Bakanı Akif Çağatay Kılıç Samsun’dan İstanbul 3. bölgeye kaydırıldı. İstanbul’da Berat Albayrak ve Fatma Betül Sayan Kaya ile birlikte 5 bakan milletvekili adayı olurken, çok sayıda parti yöneticisi de yine İstanbul listesinde yer aldı. AKPnin bu yolla İstanbul’da yaşayan 3 milyona yakın Karadenizli yurttaşı partiye çekmek ve ‘güçlü liste’ görüntüsüyle partinin oyunu artırmak istediği yorumalrı yapıldı.

ANKARA HEDEFLERİ

Seçmen sayısı olarak ikinci konumdaki Ankara da AKP için özel önem taşıyor. Aslen Adanalı olan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Jülide Sarıeroğlu, Ankara’dan Adana’ya kaydırılarak birinci sıradan aday gösterildi. Sarıeroğlu’nun dışında Ankara listelerinde bakan kalmadı. Ancak kentin 3 bölgesinin liste başlarında milliyetçi isimlere yer verildi.

1. bölgede Yıldırım Tuğrul Türkeş, 2. bölgede BBP Genel Başkanı Mustafa Destici ve 3. bölgede ülkücü kökenli Grup Başkanvekili Naci Bostancı birinci sıradan milletvekili aday gösterildi.

3 bölgenin de liste başına bu isimlerin yerleştirilmesi, parti tabanından İyi Parti ve MHP’ye kaymayı engellemenin ve milliyetçi tabandan daha çok oy almanın hedeflendiği yorumları yapıldı.

İZMİR'DE MARDİNLİLER

CHP’nin kalesi İzmir’de daha fazla vekil çıkarmak ve oy oranını artırmak isteyen akp , milletvekili aday listesini hazırlarken kentteki Kürt seçmeni dikkate aldı. İzmir’de yaşayan 400 bin Mardinli dikkate alınarak Mardin Milletvekili Ceyda Bölünmez Çankırı, Başbakan Binali Yıldırım’ın 1. sırada olduğu 1. bölgenin 3. sırasına kaydırıldı.

Erdoğan’ın Başbakan Binali Yıldırım dahil kabinedeki 22 ismi, milletvekili adayı yapması şaşkanlık yarattı ancak bunun kabineye milletvekillerinden bakan yapılmayacağı anlamına gelmediği konuşuluyor. Erdoğan’ın Meclis’te sağlanacak çoğunluğu yeterli görmesi durumunda en az 5-6 ismi vekil sayısının düşmesini göze alarak kabineye alabileceği belirtiliyor.

MHP VE İYİ PARTİ'DE DURUM NE?

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, 'A Takımı' olarak uzun süredir yakınında bulunan isimleri İstanbul’dan aday gösterdi. İYİ Parti de Genel Başkan Yardımcıları Ümit Özdağ, Fatih Mehmet Şeker, Hayrettin Nuhoğlu, Yeniçağ gazetesinin sahibi Ahmet Çelik, ANAP’lı eski Devlet Bakanı Ahat Andican’a İstanbul’dan ilk sıraları verdi. İYİ Parti’den eski Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz ile Bilkent Üniversitesi Elektronik Bölümü Başkanlığı yapan Prof. Dr. Ayhan Altıntaş gibi güçlü isimler Ankara 3. bölgeden liste başı oldu. İYİ Parti Genel Başkan Yardımcısı Müsavat Dervişoğlu, işadamı Yıldırım Ulupınar, gazeteci Mehmet Tezkan, Genel Sekreter Aytun Çıray, faili meçhul saldırıya kurban giden Dr. Necip Hablemitoğlu’nun eşi Prof. Dr. Şengül Hablemitoğlu da İzmir’de liste başlarını oluşturdular.

HDP İÇİN 3. BÖLGENİN ÖNEMİ

HDP, sol-sosyalist kanat ile gençler, engelliler, farklı etnik ve mezheplerden isimleri büyükşehirlere taşıdı. HDP, barajı geçerse üç büyükşehirin her bölgesinden milletvekili çıkarmayı hedefliyor. HDP, Anadolu’dan ve Alevi kökenden seçmenin yoğunluk taşıdığı İstanbul 3. bölgeye özel önem verdi. Alevi örgütlerinde yöneticilik yapan Turgut Öker ve Ali Kenanoğlu ile Özgürlük ve Dayanışma Partisi kurucularından yazar Saruhan Oluç bu bölgede. İstanbul 2. bölgede liste başında gazeteci Ahmet Şık yer aldı. Ankara’da ise HDP’nin liste başını kadınlar oluşturdu.

REFERANDUMDA DURUM NEYDİ?

16 Nisan 2017 referandumunda İstanbul’da yüzde 51.35 hayır, yüzde 48.65 evet; Ankara’da yüzde 51.15 hayır, yüzde 48.85 evet; İzmir’de yüzde 68.8 hayır, yüzde 31.2 evet oyu çıkmıştı.

2017 sonu itibariyle 25 yaş altında İstanbul’da 1 milyon 400.000, Ankara’da 500.000 İzmir’de 350.000 genç bulunduğu tahmin ediliyor. 15 milyon 29.000 nüfuslu İstanbul 98, 5 milyon 445.000 nüfuslu Ankara 36, 4 milyon 279.000 nüfuslu İzmir 28 milletvekili gönderecek. Üç metropolde 8 seçim bölgesine yönelik özel analizler yapan partiler, yaş düzeylerine, sosyal katmanlara, bölgesel farklılıklara uygun aday profili oluşturmaya çalıştılar.