Man Adası, İrlanda Denizi’nde, İrlanda ile İngiltere arasında bulunan küçük bir ada, tahmini nüfusu 81 bindir. İngiltere’ye bağlı olan krallık 1765 yılında kurulmuştur.

MAN ADASI HAKKINDA

Man Adası iç işlerinde bağımsız, dış işlerinde Birleşik Krallık’a bağlıdır. Birleşik Krallık Kraliçesi II. Elizabeth aynı zamanda Man Adası’nın devlet başkanıdır. Kraliçenin adada kullanılan unvanı “Man’ın Efendisi”dir. Bu unvan her iki cinsiyet için de kullanılabilir. Bununla birlikte BK ve Hindistan kraliçesi Victoria, “Man’ın Hanımefendisi” unvanını kullanmayı yeğlemiştir.

Adanın resmi olarak yönetimi devlet başkanı olan kraliçenin vekili konumundaki bir valiye (İngilizce: Lieutenant Governor) bağlıdır; fakat son zamanlarda bu merci, adanın yürütme organı olmaktan çıkmış ve daha çok seremoniler ile ilişkili devlet başkanı rolünü almıştır.

Resmi olarak Man Adası egemenliği, adı Tynwald olan, bir parlamentoya dayanır. Tynwald’ın 1000 yılı aşkın bir geçmişi olduğu ve dünyada en eski parlamento tipindeki yasama organı olduğuna dair belgeler bulunmaktadır. Tynwald Parlamentosu’nun iki bölümü bulunur: House of Keys (Anahtarlar Evi) ve Yasama Konseyi. Anahtarlar Evi 5 yılda bir yapılan seçimle gelen 24 mebus üyeden oluşur. Yasama Konseyi ise Tynwald Başkanı, Başsavcı (Attorney-General), Anglikan Sodor ve Man Başpiskoposu, 3 tayinle seçilmiş kişi ve Anahtarlar Evi tarafından seçilen 8 mebustan oluşur. Genellikle Man Adası yasama organı Birleşik Krallık Parlamentosu’ndan geçen yasaları aynen kabul eder; ama bazı konularda özerk yasalar çıkarır. Örneğin; Man Adası asgari evlenme ve otomobil kullanabilme yaşı 16’dır (Birleşik Krallık’taysa 18)

Tynwald’da çoğunluğu bulunan parti başkanı bir Man Adası Hükümeti oluşturur. Man Adası Hükümeti Başkanı, seçtiği Bakanlar Heyeti ve Man Adası devlet daireleri başkanları ile birlikte adanın yürütme mercileridir. Man Adası Avrupa Birliği üyesi değildir ancak AB ile yapılan antlaşmalar uyarınca sınırlı şekilde mal dolaşımına izin verilmektedir.

Man Adası bayrağı ve devlet arması bir üçgen şekilini alan üç bacak göstermektedir. Man Adası kuyruksuz kedisi ile meşhurdur. Bu üç bacaklı şekil ve kedilerin neden kuyruksuz olduğuna dair birçok yerel efsane vardır.

MAN ADASI'NDA TÜRK ŞEHİTLİĞİ

Man Adası'nda, Birinci Dünya Savaşı sırasında çeşitli cephelerde savaştıktan sonra İngilizlere esir düşmüş ve esaret döneminde getirildikleri bu uzak coğrafyada vefat eden 7 kişi için bir şehitlik bulunmakta.

Birinci Dünya Savaşında İngilizler’e esir düşmüş olan binlerce Alman ve Avusturyalı ile birlikte 115 Türk, 1915 yılında 200 kişilik bir kafile içinde “ısle of man” adasındaki knockaloe esir kampı’na getirildiler. Bunlar arasında bulunan yedi Türk esir burada vefat edince, tutuldukları esir kampının karşısındaki patrick kilisesi’nin bahçesine gömüldüler. Türk askerinin mezarlarının bulunduğu Man Adası’ndaki mezarlığa 1972 yılında “şehitlik” statüsü verildi. Dikili taşlar halindeki mezarlık geçtiğimiz yıllarda bakıma alınarak bir şehitliğe dönüştürüldü. Şehitliğin bakımı, içinde bulunduğu patrick kilisesi ve ingiliz savaş mezarlıkları komisyonu (commonwealth war graves commission) sorumluluğunda bulunuyor. Periyoduk bakım giderleri anılan müesseseler tarafından, restorasyon ve özel bakım giderleri ise Türkiye Cumhuriyeti Milli Savunma Bakanlığı İnşaat Emlak Daire Başkanlığı’nca karşılanmaktadır.

İşte şehitlikte yer alan 7 mezarın sahipleri:

–Ramazan Mehmet 17 kasım 1916
–Hüseyin Halit İbrahim 16 şubat 1917
–Hüseyin Ali 20 nisan 1917
–Hasan Derviş 18 mayıs 1917
–Mehmet Ali 17 eylül 1917
–Kalan Yeğen 09 nisan 1918
–Ahmet Hazan 15 temmuz 1918