Hallerde komisyoncular gidiyor tüccarlar geliyor ama…

Komisyoncuların bir kısmı tüccar olarak sistemde kalıyor.

Aslında çoğunun yaptıkları fiilen de buydu.

Sebze ve meyve fiyatlarının yeni bir hâl kanunu ile düşeceği ileri sürülüyor.

2010 yılında da hâl kanunu değişmişti ve fiyatların düşeceği o zamanda söylendi, sonuç tersi çıktı.

Şu anda var olan 175 hâlin çoğu kapanacak geriye 30 dolayında hâl kalacak.

Önceki yasa değişikliğinde zincir süpermarketlerin gücü artmıştı.

Bu süreç devam edecek.

Hâllerde komisyoncular ise tüccara dönüşecek.

Güçlü şirketler veya tamamen zincir marketlerin güdümüne girecek olan tüccarlar hâllere hâkim olacak.

Üç dört bin tüccar olabilir ancak bunların bir rekabet yaratacağını düşünmeyelim.

Tüccarların bir kısmı ise zincir marketler veya güçlü şirketler adına çalışan memurlara dönüşebilir.

Tütün alanında da böyle oldu.

Tekel’in özelleşmesi sonucu tütün tüccarları artık tamamen sigara tekellerinin (Bu defa yerli devlet tekeli değil, yabancı özel tekeller) uzantısı haline geldiler.

Bu tüccarlar artık sigara tekellerinin kabul ettirdiği kâr oranı ile çalışan memurlara dönüştüler.

Üretici bölgelerindeki hâller tamamen kapanıyor.

Oralarda şirketler alım merkezleri kuracak.

Her ne kadar kooperatiflerin bu alanda güçleneceği yasa hazırlayanlarca ileri sürülüyorsa da var olan koşullar altında bunun gerçekleşmesi imkânsız gibi.

Kooperatiflerin güçleneceği iddiaları hâl yasasına karşı muhalefeti azaltmak için ileri sürülüyor.

Sebze ve meyve üreticisi her zaman güç durumdadır.

Ürünü hemen alınmazsa kısa bir süre sonra çöp olur.

O nedenle komisyoncu karşısında bile güçlü değildi.

Üreticinin bir birime sattığı ürün tüketicilerce beş altı misli bir düzeyden tüketiliyor.

Çiftçi tüccar karşısında son derece çaresiz kalacaktır.

Tüccarların tekelci bir yapı kurmaları için mutlaka ülke çapında birleşmeleri de gerekmez.

Çiftçiler bu durumlara çok alışıktır.

Aklınıza gelen birçok girdi ve üründe çok az sayıda tüccar yerel olarak tekelci bir güç kazanmıştır.

Toplumun bu kanun teklifini tartışmaması çok ilginç!

Yerel seçim bu konuyu gölgede bırakıyor.

Konu tüm halkı ilgilendiriyor.

En çok da çiftçileri…

Hâlbuki örneğin Ziraat Odaları’nın bu konuda bir görüşünü bulamadık.

Bir fileyi 100 liraya dolduranlar bu gidişle yasa değişikliğinden sonra aynı paraya filenin yarısını doldurabilecekler.

Önceki ve Sonraki Yazılar