IŞİD Petrolü

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, son dakikada hayli ilginç bir açıklama yaptı; “IŞİD'i finanse eden 40 kadar ülke içinde G20 üyeleri de var”. Putin, IŞİD petrolünü taşıyan birkaç kilometre uzunluğundaki konvoyların uydulardan çekilen görüntülerini ülke liderleriyle daha önce de paylaştığını hatırlattı.

Paris'teki cenazeler henüz gömülmemişken, Putin'den gelen bu açıklama medyada satır aralarına gizlense de, siyaset satrancında ciddi bir hamleydi.

Rusya'nın 30 Eylül'de başlayan hava saldırılarından sonra, bir Rus general imha edilen Hummer'lardaki GPS cihazlarını göstererek “bunları bulmak dünyanın en kolay şeyi, Amerikalılar niye bulamıyor” sorusuyal dile getirdi. Sadece Musul'dan çekilen Irak ordusu, GPS cihazlarına sahip 2 bin 300 Hummer cipi ve çok sayıda tankı IŞİD'e bıraktı...

Putin'in sözlerinin üzerinden 24 saat bile geçmeden ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, CNN'de Suriye'nin kuzey sınırındaki 98 kilometrelik bölgenin güvenliği için Türkiye ile birlikte operasyona başlanacağını açıkladı. Hatırlatalım, Kerry, ABD Senatosu'nda IŞİD'in petrolünü Türkiye üzerinden sattığını açıklamış, ancak ayrıntılar için “kapalı oturum” istemişti.

Kerry bu defa “petrolden” söz etmese de sınır güvenliğinde asıl vurgu petrol kaçakçılığı.

Çünkü petrol geliri IŞİD'in can damarı.

Suriye'deki petrolün yüzde 60'ının çıkarıldığı Der Zor bir buçuk yıldır IŞİD'in elinde. Haseke ve Rakka ile birlikte IŞİD neredeyse Suriye petrolünün yüzde 90'ının kontrol ediyor. Sadece Der Zor'dan günde 20 bin varil petrol elde ediyor. Mobil rafinerilerde işledikleri petrolü Irak, Suriye, İran ve Türkiye'ye satıyor. Savaş bölgesinde 10 dolarla 22 dolar arasında olan varil fiyatı, sınırı geçtikten sonra katlanıyor ve çok ciddi rakamlara ulaşıyor. IŞİD'in 50 bin varil olarak tahmin edilen üretimden günlük kazancı piyasa fiyatlarının altındaki rakamlarla bile en az 3 milyon dolar olarak hesaplanıyor.

Peki IŞİD petrolü nasıl satıyor?

IŞİD petrolünün en büyük müşterisi Barzani yönetimi. Rojova'da PYD'nin etkinlik kurmasını istemeyen Barzani, IŞİD’e el altından destek verdi. Para ve kimi zaman silah karşılığı IŞİD'in hakim olduğu bölgelerde elde ettiği petrolün Türkiye üzerinden pazarlanmasını sağladı.

Yakın zamana kadar, petrol KYB ile bağlantılı Nokan Grubu'nun paravan şirketi Meer Soma üzerinden Kuzey Irak ve Kerkük'e götürülüyordu. Fakat geçen ay, içlerinde Peşmerge'nin Kerkük Operasyon Birlikleri Genel Komutanı Muhammed Hacı Mahmud gibi önemli isimlerin de olduğu bir grup KDP ve KYB yöneticisi IŞİD'le kaçak petrol ticareti yaptıkları için gözaltına alındılar.

IŞİD petrolü ve bundan elde edilen kaçakçılığın yılda 20 milyon litre civarında olduğu tahmin ediliyor. Kaçak petrol ve yakıt Hatay'dan Urfa'ya kadar sınır boyunca farklı yöntemlerle Türkiye'ye sokuluyor. Farklı yöntemler arasında transit yükle sınırı geçen kamyonların yükü suyla değiştirmesi de var, sınır köylerine döşenmiş yeraltı boru hatları da.

Fakat bu miktarda petrolün mahalle bakkallarında, derme çatma istasyonlarda pazarlanması mümkün değil.

İşin çapı çok daha büyük.

Suriye Muhalefeti Ulusal Koordinasyon Kurulu lideri Heysem Menna, geçen yıl bir televizyon röportajında IŞİD petrolünü satın alan ülke, kurum ve kişilerin listesini Birleşmiş Milletler'e verdiğini, bu listede çoğunluğu Türklerden oluşan 127 kişinin isminin bulunduğunu açıkladı.

Irak Merkezi Yönetimi ile tahkime giden Türkiye'nin Kuzey Irak petrolünden ne kadarını, hangi koşullarda ve nereye sattığı bir muamma.

Boru hatlarının kesiştiği Ceyhan'dan yola çıkan tankerler, Akdeniz'de aniden buharlaşıyor ve yükünü boşaldıktan sonra ortaya çıkıyor.

Enerji Bakanı Taner Yıldız, “Ne IŞİD'den, ne Nusra'dan petrol almıyoruz” diye itiraz etse de, konu bu değil.

Konu Kuzey Irak petrolünün içinde IŞİD'e de gelir oluşturan kaçak petrol ticaretine göz yummak.

Yılın ilk dokuz ayında 13 milyar dolarlık kaynağı belirsiz paranın Türkiye'ye girdiğini gösteren Ödemeler Dengesi bilançosu da konunun bu kadar basit olmadığını gösteriyor.

Kuzey Irak'ta yapılan operasyon, taşların artık yerinden oynadığını gösteriyor ve Birleşmiş Milletler'den çıkacak “mal varlıklarına el koyma kararı” her an Türkiye'nin gündemini sallayabilir.

Eski bir istihbaratçı olan Putin, dikkat çekici bir zamanlamayla IŞİD'in petrolünü taşıyan tankerlerin oluşturduğu beş kilometrelik konvoydan söz etti...

Fakat görünen o ki, bu konvoy beş kilometreden çok daha öteye, Ankara'ya kadar uzanıyor.

Önceki ve Sonraki Yazılar