İşsizlik sigortası maaşı; 1999 yılında çıkarılan 4447 sayılı yasa ile uygulanmaya başlandı. Bu konuyla ilgili ilk çalışmayı benim Bakanlığım döneminde başlatmış olmamıza rağmen ne yazık ki, o dönemde koalisyon ortağımız olan DYP’nin, Sağlık ve Sosyal  İşler Komisyonu üyelerinin ANAP ve REFAH Partili milletvekilleri ile birlikte komisyon toplantılarına katılmaması ve çoğunluğu sağlamamaları üzerine bu yasayı çıkarma şansını bulamamıştık.
      
Sadece bu yasa mı? İŞKUR Yasası, İş Güvencesi Yasası ve İşsizlik Sigortası Yasası gibi çalışma yaşamını yakından ilgilendiren üç önemli yasayı birlikte TBMM'ne sevk etmemize rağmen ne yazık ki ilgili komisyonda bu yasa tasarılarının görüşülmesi konusunda çoğunluğu sağlayamadığımız için bu yasaları çıkarmamız mümkün olamamıştı.

      1996 yılında Bakanlık görevinden ayrıldım. Benden sonra  4 bakan daha değişti! Bakanlık arşivinde hazır bekleyen bu yasa tasarılarının tekrar görüşülmesi için TBMM'ye sevk edebilen başka  bir Bakan da  çıkmadı. Nihayet 1999 yılında, Sayın Yaşar Okuyan'ın bakan olmasından sonra benim hazırlattığım bu tasarıların birçok kısmı değiştirilerek Meclise sevk edildi,  DSP ve ANAP Koalisyon döneminde 4447 sayılı yasa çıkarıldı. Bu tarihten başlanarak çalışanların prime esas kazançları dikkate alınarak işsizlik sigortası prim kesintileri yapılarak, kanunla getirilen koşulları sağlayan sigortalılara işinden ayrılmış olması halinde işsizlik ödeneği verilmesine başlanmış oldu.

       İşsizlik Sigortası Fonu’nda, 2016 Haziran ayı itibarıyla 96 milyar lira (eski parayla 96 Katrilyon) gibi yüksek miktarda bir para birikmiş durumda ve her ay buna 700 milyon TL daha ekleniyor. 2016 yılının sonunda İşsizlik Sigortası Fonu’nda toplanacak paranın 100 milyar TL'ye ulaşması bekleniyor. Bu yasa çıktığından beri bu fonda toplanan paraların sadece 11 Milyar TL'si asıl amacına uygun olarak kullanılmış olup, toplanan 107 milyar TL'nin 96 Milyar TL'si birikmiş olarak görünse de şu anda bu fonda bu miktarda paranın bulunmadığı ve başka amaçlarla kullanıldığı iddia ediliyor. Bakanlıktan ise bu iddialara karşı herhangi bir açıklama yapılmıyor.

       İşsizlik Sigortası Fonu’na;  tüm çalışanlardan, aylık yüzde 2 işçi, yüzde 3 işveren yüzde 2 oranında da devlet payı kesiliyor. Brüt maaş üzerinden her ay yapılan bu kesintilerle toplanan paralarla, işsiz kalanlara asgari ücretin yüzde 40 ve yüzde 80'i kadar bir ödeme yapılıyor. Kesinti yapılırken brüt maaş üzerinden kesinti yapılmasına rağmen, ödeme yapılırken asgari ücret üzerinden ödeme yapılıyor. İşsizlik Sigortası yasasından yararlanabilmek için;

- Kendi isteği ve kusuru dışında işsiz kalmak,
- Hizmet akdinin feshinden önceki son 120 gün içinde prim ödeyerek sürekli çalışmış olmak,
- Son 3 yıl içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş olmak,
- Hizmet akdinin sona ermesinden sonraki 30 gün içerisinde en yakın İŞKUR birimine şahsen veya elektronik yöntemle başvuruda bulunmak şartları aranıyor. Bu şartları sağlamış olan ve işsiz kalan sigortalılara ise;
- 600 gün sigortalı çalışmış ve işsizlik sigortası primi ödemiş olanlara 180 gün,
- 900 gün çalışmış olanlara, 240 gün,
- 1080 gün çalışmış olanlara ise 300 gün ''işsizlik maaşı” ödeniyor. Bu süre dolduktan sonra ilgili kişinin iş bulup bulmadığına, çalışıp çalışmadığına bakılmaksızın ''işsizlik maaşı'' kesiliyor.

        Hâlbuki bu sistemin uygulandığı, OECD ülkelerinde ilgili kişiye devlet iş buluncaya kadar bu maaş ödenmeye devam ediliyor. Madem bu fonda bu miktarda bir para birikmiş ise bu paranın amacına uygun kullanılabilmesi için istenilen bu şartların hafifletilmesi ve işsiz kalan herkesin bu olanaklardan yararlanabilmesi için bazı değişikliklerin yapılması gerekmez mi? Örneğin;

- 600 günlük işsizlik primi ödeme süresi kısaltılamaz mı?
- En fazla 300 gün olan, işsizlik sigortasından yararlanma süresi uzatılamaz mı?
- İşsizlik sigortasından yararlanmak için son 120 günlük prim ödeme süresi 30 güne indirilemez mi?
- Brüt maaş üzerinden sigorta prim kesintisi ödeyen sigortalılara, asgari ücret üzerinden değil de, son ayrıldığı iş yerindeki maaşı üzerinden ''işsizlik maaşı'' ödenemez mi?
- OECD ülkelerindeki gibi kişiye yeni bir iş buluncaya kadar bu maaşı ödemek mümkün olamaz mı?
İlgili bakanlık bu önerileri duymamazlıktan gelse dahi, fonda biriken 96 Milyar TL'nin yerinde olup olmadığını, bu paranın başka amaçlarla kullanılmadığını açıklamayı bu fona prim ödeyen milyonlarca insana açıklaması gerekmez mi?

         Umarım bu para yerindedir! Umarım bu para bundan sonra amacına uygun olarak harcanır. İşsizlik ve gelir dağılımındaki dengesizlikten dolayı ''borç içinde''  kıvranan ve emeğinden başka satabileceği hiçbir sermayesi olmayan ''emekçi'' kesimleri birazcık rahatlatmış olur.