Kredi Garanti Fonu kimin işine yaradı?

Maliye Bakanı Naci Ağbal ve BDDK Başkanı Mehmet Ali Akben, dün aynı konuda açıklama yaptı. Konu, Kredi Garanti Fonu kapsamında kullanılan kredilere dönük suiistimaller. Ankara’da gazetecilerle bir araya gelen Maliye Bakanı Ağbal, Kredi Garanti Fonu (KGF) üzerinden alınan kredilerin yatırımlar yerine otomobil-villa alımında kullanıldığına dönük sorular üzerine, “Birkaç yerde istisnai olarak kötü hadise olabilir. Bankacılarla ve reel sektörle konuşuyorum. KGF ile ilgili geri dönüşler son derece olumlu. Devlet olarak bu kadar büyük imkanı getirmişsek kimse suistimal etmeye kalkmasın” açıklaması yaptı. Ağbal, KGF’den alınan kredilerin yüzde 60’nın yeni, yüzde 37-38 civarının da mevcut krediye ek kredi olduğu bilgisini de verdi. BDDK Başkanı Akben ise “KGF ve KOSGEB kredileri ile ilgili taşıt, döviz ve konut alımı gibi beklenti dışı kullandırıldığı yönünde eleştiriler var; bunları da inceleyeceğiz” dedi.

ncelemelerinde fayda var çünkü, Hazine garantisinde verilen bu kredilerin önemli bir bölümünün geri dönmeyeceği, devlet bütçesine ek yük getireceği yönünde yaygın bir kanı var. Zira yaşananlar ve rakamlar da bu beklentiyi doğruluyor.

Bankalar batık kredilerini kurtarıyor

Bazı bankaların kredisini ödememe riski olan müşterilerine KGF kapsamında yeni kredi vererek alacaklarını tahsil ettiği kulaktan kulağa yayılıyor. Çünkü KGF sistemine göre, bankalar teminatı zayıf şirketlere istedikleri krediyi veriyor, bu kredinin yüzde 85 ila yüzde 100’üne de Hazine kefil oluyor. KGF aracılığıyla verilen kredi, geri dönmez de batarsa banka parasının yaklaşık yüzde 85’ini hazineden tahsil edecek. Burada kritik konu bankanın takipteki kredi oranının ne olduğu. Çünkü Hazine, bir bankanın KGF kapsamında verdiği toplam kredinin sadece yüzde 7’lik kısmının batık tutarını karşılıyor. Eğer bankanın batık oranı yüzde 7’nin üzerindeyse bu tutarı banka karşılamış oluyor.

İşte bankalar da bu oranı düşürmek için yaklaşık 6 aydır ellerindeki batık kredileri, varlık yönetim şirketlerine devrederek oranlarını düşürmeye çalışıyor. 2016’nın son çeyreğinde Garanti Bankası, Denizbank ve Şekerbank ellerindeki gecikmiş kredi portföyünü varlık şirketlerine devretti. Garanti 81 milyon, Denizbank 214 milyon, Şekerbank ise 139 milyonluk portföyü banka bünyesinden çıkardı. Garanti Bankası Aralık 2016’da 410 milyon TL’lik yeni bir satış daha yaptı. Yapı Kredi Bankası da geçen ay 316 milyon TL’lik alacağını Güven Varlık’a sattığı açıklamıştı.

Mevduat 64 milyar TL arttı

Peki son aylarda bankalardaki mevduat artışına bakalım. Bankalardaki mevduat 1.5 ayda 64 milyar TL artmış durumda. 3 Mart’ta 787 milyar TL olan mevduat tutarı, 14 Nisan 2017’de 851 milyar TL’ye çıktı. KGF’nin mevduat faizlerini artırdığı da bilinen bir gerçek, dolayısıyla ihtiyacı olsun olmasın KGF kapsamında kredi çekip mevduata yatıranların sayısı da oldukça fazla...

Konuştuğum bankacılar da esnaf da bu gelişmeleri doğruluyor. Hafta içinde ziyaret ettiğim bir KOBİ sahibi, “Bizim sanayi sitesinde kredi almayan kalmadı, kimi bankaya yatırdı, kimi otomobilini değiştirdi” dedi. “Yatırım yapan yok mu?” soruma da “Var tabii ama toplamın yüzde 10’u bile değil. Yatırım yapsan, kapasiteni artırsan kime satacaksın? Zaten küçük işletmelerin çoğu günlük faaliyetlerini bile borçla sürdürüyor” yanıtını verdi.

Hükümetin referendum öncesinde “ekonomiyi canlandırmak” adına gündeme getirdiği KGF’nin ülke hazinesine büyük bir yük olarak geri dönme olasılığı yüksek. Bilançosuna, ödeme gücüne bakmadan “yoldan geçene” kredi vermek kısa vadede istatistiklere olumlu yansısa da geri ödeme zamanı geldiğinde hepimizin bütçesine yansıyacak!

Önceki ve Sonraki Yazılar