Müptezel

Müptezel kelimesi çok bilinse de, dilimizde çok fazla kullanılmaz. Sözlük karşılığına baktığınızda “saygınlığını yitirmiş, bayağılaşmış” ve “çokluğu dolayısıyla değerini yitiren, değersiz” tanımlamaları görürsünüz. En fazla bulabileceğiniz; dilimize Arapçadan girmiş olması ve bayağılaşma, ayağa düşme anlamlarına gelen iptizal kelimesinden türemiş olmasıdır.
Kelimenin ayrıca argoda başka anlamlarla kullanıldığı da görülmektedir.
Bugünkü yazının konusunu; kelimelerin argoda başka anlamlarda kullanılmasının ne kadar doğru olduğu konusunda “Müptezel”in siyasi bir söylemde kullanılmasından sonra özellikle incelenmesine ayırdım.
Bunun anlaşılması için önce “Galat-ı meşhur” ne demektir, öğrenelim.
Galat-ı meşhur, kelime veya deyimlerin yaygın olarak yanlış bir biçimde kullanılması sonucu, doğrusunun yerini alması halidir. Özetle “Herkesin doğru bildiği yanlış” denebilir. Konuyla ilgili olarak, Osmanlı Türkçesinde “Galat-ı meşhur, lugat-ı fasihten evlâdır.” şeklinde bir atasözü de bulunmaktadır. Bu bir söylemin halk dilinde kabul edildiği anlamın, gerçek karşılığının yerine geçebileceği anlamını taşır.
Gelelim, Müptezel ile Galat-ı meşhur arasındaki ilişkiye.
Kelime anlamı olarak her siyasetçiye yakıştırılabilir.
Hatta hakaret bile sayılamaz.
Kaldı ki, yalan, yolsuzluk, sahtekarlık şaibeleri ile anılan kimi siyasiler için “kelime anlamı”nı içermek şartıyla söylenebilir de.
Peki,
Müptezel kelimesinin argo’da başka bir anlamı varsa ve o tanımı Galat-ı meşhur olmuşsa, kime yakışır?

Önceki ve Sonraki Yazılar