Barış CAN / YURT

CHP'nin Tüzük Kurultayı'nın ikinci günü, sabah saatlerinde başladı. Dün 2 maddesi kabul edilen, Genel Merkezi'n hazırladığı taslak tüzüğün geri kalan 88 maddesi bugün oylandı. 
CHP'nin Tüzük Kurultayı 12 saatlik çalışmanın ardından sona erdi.

4 maddedeki bölüm, delegelerden yeterli oyu alamadı.

Üyeliğin, ‘Üye’ ve ‘destekçi üye’ olarak tanımladığı 4'üncü maddenin oylamasında maddenin geçmesi için gerekli 630 oya ulaşamadı.

Oylamada 486 delege, maddenin kabul edilmesi yönünde oy kullanırken 256 delege ise ret oyu verdi. 

4'üncü Maddeş nitelikli çoğunluğa ulaşmadığı için kabul edilmemiş oldu.

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun parti reformu açısından büyük önem verdiği, “aktif” ve “pasif” üyelik sistemini öngören, üyelik tanımının yapıldığı dördüncü madde tüm maddeler geçtikten sonra revize edilerek, yeniden oylandı. O madde de kabul edildi.

İşte sonradan kabul edilen 4'üncü madde

Madde-4

(1) Cumhuriyet Halk Partisine, partinin program ve tüzüğünü benimseyen her yurttaş üye olabilir.
(2) Üyelik, “üye” ve “destekçi üye” olarak iki türlüdür. Parti çalışmalarına etkin olarak katılan ve aidatını düzenli ödeyen partiliye “üye” denir; partiyle sadece gönül bağı olan, destek vermek isteyen partiliye “destekçi üye” denir.
(3) Parti çalışmalarına etkin olarak katılma ve düzenli aidat ödemenin ölçütleri, takibi ve gerektiğinde uygulanacak istisnalar yönetmelikle düzenlenir.

CHP’nin Tüzük Kurultayı’nda en büyük tartışma, milletvekili adaylarının saptanması konusundaki 52’inci maddede yaşandı. Tartışmalar yüzünden saatlerce kurultaya ara verilmek zorunda kalındı. 

ESKİ TÜZÜK'TEKİ MADDELER YÜRÜRLÜĞE GİRİYOR

4'üncü Maddeden 10'uncu maddeye kadar bağlantılı maddeler olduğu için maddeler ötelendi. Eski tüzükteki üyelik maddeleri yeniden yürürlüğe giriyor.

KONUŞMA TALEPLERİNİ GERİ ÇEKTİLER

İlhan Cihaner ve ekibi 3-4 madde haricindeki önergelerini ve konuşma taleplerini geri çekti.

İL BAŞKANLIKLARINI KAPSAYAN MADDE

11. Maddeden 16. Maddeye kadar kabul edildi. İl başkanlıklarını kapsayan 16'ncı madde için 733 kabul oyu kullanıldı.

İl yönetimleri ile ilgili 17'nci madde kabul edildi.

18'inci madde, 742 evet 1 ret ile kabul edildi.

MUHALEFETİN İTİRAZI VAR

19'uncu maddede muhalefetin itirazları oldu. Tanju Özcan ve arkadaşlarının "2 seçim kazanamayan Genel Başkan görevi bırakmasını" içeren önergesi, delegelerin 108 evet, 560 ret oyuyla kabul görmedi. 19'uncu madde Genel Merkezin taslak tüzüğünde yer aldığı şekli ile 804 evet, 1 ret oyla kabul edildi.

20'nci madde 774 evet 10 ret oyla kabul edildi.

'PARTİ MECLİSİ YETKİSİNİ KİMSEYE DEVREDEMEZ'

21'inci madde görüşüldü. Muhalefetin verdiği önergede, 'Parti Meclisi yetkisini kimseye devremez” deniliyor. Muhalefetin önergesi 208 kabul, 415 karşı oyla reddedildi. Madde 681 kabul, 37 ret oyla kabul edildi.

TARTIŞMALI MADDE KABUL EDİLDİ

22'nci madde görüşülürken ara verildi. Aranın ardından yapılan oylamada, Merkez Yürütme Kurulu (MYK) ile ilgili tartışmalı madde kabul edildi. 

18 MADDE 30 DAKİKADA OYLANDI

23'üncü ve 41'inci maddeler arası tüm maddeler oy birliğiyle kabul edildi.

23'üncü maddeden 41'inci maddeye kadar hiç bir önerge ve  görüşme talebi olmadığı için arka arkaya oylandı ve hepsi 30 dakika içerisinde kabul edildi.

23'ÜNCÜ MADDEDE 13 FIKRASI ÇIKARILDI

23'üncü madde’nin 13 fıkrasında “destekçi üyeliklerin MYK tarafından karara bağlanır” bölümü çıkarılarak, kabul edildi. Böylece CHP’de “üyelik” “destekçi üyelik” ayrımı komple rafa kaldırıldı. 

42'nci madde için görüşmeler başladı. İlhan Cihaner'den önerge geldi. 42'nci maddede İlhan Cihaner ve Candan Yüceer’in öncülüğünü ettiği “kongrelerde çarşaf liste tek kuraldır, blok liste komple kaldırılır” önergesi reddedildi. 

TBMM üyeliği için adayların belirlenmesine ilişkin yöntemlerle ilgili 52’nci maddede  kargaşa çıktı. Salon 'ön seçim' sloganı attı. Bunun üzerine Divan Kurultaya 10 dakika ara verdi ve oylama sayılmadı.

Siyasi Partiler Yasasına göre yüzde 5’lik merkez yoklaması dışında bütün milletvekili adaylarının ön seçimle belirlenmesi için önerge verildi.

KURULTAY TEKRAR BAŞLADI

Kurultayda gerilime neden olan 52'nci maddede, İlhan Cihaner ve ekibinin verdiği %5 kontenjan harici her yerden ön seçim önerisi, 508 oyda kalarak nitelikli çoğunluk olan 635 rakamına ulaşılamadığı için kabul edilmedi. Bunun üzerine tekrar kargaşa yaşandı. Ancak ara verilmedi. Tartışmalar devam ederken diğer maddelerin oylamaları yapıldı. CHP'de Tüzük Kurultayı sona erdi.

İŞTE KABUL EDİLEN MADDELER

TBMM ÜYELİĞİ İÇİN ADAYLARIN SAPTANMASI

Madde-52

(1) TBMM üyeliği için adayların belirlenmesinde yöntemler, önseçim, aday yoklaması ve merkez yoklamasıdır. Önseçim ve aday yoklaması, öncelikli yöntemlerdir.

(2) Aday saptamada hangi seçim çevresinde hangi yöntemin uygulanacağına il örgütünün görüşünü de alarak Parti Meclisi karar verir. Parti Meclisi, önseçim ya da aday yoklaması yapılan bir seçim çevresindeki aday listesinde, merkez adaylığı için Siyasi Partiler Kanunundaki ilkelere göre yeteri kadar sıra ayırabilir. Bir kişi iki dönem üst üste merkez adayı gösterilemez. Ancak bu kural, bir yıldan fazla olmamak kaydıyla son seçimin yapıldığı tarihi izleyen 1 Ekim günü başlayacak yasama yılı tamamlanmadan seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde uygulanmaz.

(3) Önseçim, üye kütüğünde kayıtlı üyelerin katılımı ile yapılır. Aday yoklaması, partide belli görevlere seçilmiş olan delegelerin katılımı ile yapılır. Önseçim ya da aday yoklaması yargı yönetimi ve denetiminde yapılır. Merkez yoklamasında adaylar Parti Meclisince saptanır.

(4) Merkez yoklaması yöntemi uygulanarak belirlenecek adayların toplam sayısı, Genel Merkezce Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığına sunulan partinin gösterdiği milletvekili adaylarının yüzde on beşinden fazla olamaz. Partinin son genel seçimlerde yüzde ondan az oy aldığı seçim çevrelerinde gösterilen toplam milletvekili aday sayısı ile örgüt denetiminde sandık konulması suretiyle yapılacak eğilim yoklaması sonucu belirlenecek milletvekili aday sayısı, bu orana göre hesaplanan milletvekili aday sayısına dahil değildir. Parti Meclisi bu yüzde on beş kotayı bir seçim çevresinin tümü için kullanabileceği gibi Siyasi Partiler Kanununun 37’nci maddesinin ikinci fıkrasına göre göstereceği yüzde beş merkez adayları haricinde, önseçim, aday yoklaması ya da eğilim yoklaması yaptığı seçim çevrelerinde sıralar ayırmak suretiyle de kullanabilir. Bir yıldan fazla olmamak kaydıyla son seçimin yapıldığı tarihi izleyen 1 Ekim günü başlayacak yasama yılı tamamlanmadan seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde Parti Meclisi bu yüzde on beş kotayla bağlı olmadan aday saptayabilir.

(5) Önseçim ya da aday yoklamasına katılanlar, merkez adaylığı için başvuramazlar.

(6) Parti Meclisi, adayları belirlerken kadınların, gençlerin ve engellilerin TBMM’de temsiline özen gösterir.

(7) Aday belirlenmesinde merkez yoklaması yapılmasına karar verilen yerlerde, eğilim yoklaması yöntemleri kullanılabilir.

(8) Aday olmak isteyen il ve ilçe başkanları ile yönetim kurulu üyeleri yasal süreler içinde görevlerinden istifa etmek zorundadır.

TBMM ÜYELİĞİ İÇİN ADAYLIK ÖNKOŞULLARI VE İNCELEME

Madde-53

(1) TBMM üyeliğine adaylık için başvuranlar hakkında Merkez Yönetim Kurulu ön inceleme yapar ve Parti Meclisinin onayına sunar. Parti Meclisinin istemi reddetmesi üzerine durum, başvuru sahibine bildirilir.

(2) Partiye üye olmadan aday olabilme Parti Meclisinin kararına bağlıdır.

CUMHURBAŞKANI ADAYININ SAPTANMASI

Madde-54

(1) Cumhurbaşkanı adayı seçmen yoklaması, önseçim, aday yoklaması, merkez yoklaması yöntemlerinden biriyle belirlenir. Hangi yöntemin uygulanacağına Parti Meclisi karar verir.

(2) Seçmen yoklaması, seçmen kütüğünde kayıtlı seçmenlerin katılımıyla yapılır. Önseçim, üye kütüğünde kayıtlı üyelerin katılımıyla yapılır. Aday yoklaması, Partide belli görevlere seçilmiş olan delegelerin katılımıyla yapılır. Merkez yoklamasında adayı Parti Meclisi saptar.

(3) Yöntemlerin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.

YEREL SEÇİMLERDE ADAYLARIN SAPTANMASI

Madde-55

(1) Yerel seçimlerde adaylar önseçim, aday yoklaması ve merkez yoklaması yöntemleriyle saptanır. Hangi seçim çevresinde hangi yöntemin uygulanacağına örgütün görüşünü de alarak, Parti Meclisi karar verir.

(2) Önseçim, üye kütüğünde kayıtlı üyelerin katılımı ile yapılır. Aday yoklaması, partide belli görevlere seçilmiş olan delegelerin katılımı ile yapılır. Önseçim ya da aday yoklaması yargı yönetimi ve denetiminde yapılır.

(3) Merkez yoklamasında adaylar Parti Meclisince saptanır. Parti Meclisi bu yetkisini ilçe seçimleri için il yönetim kurullarına, belde seçimleri için ilçe yönetim kurullarına devredebilir.

(4) Yerel seçimlerde aday olmak isteyen il ve ilçe başkanları ile yönetim kurulu üyeleri yasal süreler içinde görevlerinden istifa etmek zorundadır.

KOTALAR

MADDE-56

(1) Merkez yoklaması yoluyla saptanacak milletvekili, il genel meclisi ve belediye meclisi adaylıklarında, parti meclisi seçiminde, il ve ilçe yönetim kurullarının seçiminde, il kongre delegeleri ve kurultay delegeleri seçimlerinde yüzde otuz üç (%33) cinsiyet ve yüzde yirmi (%20) gençlik kotası uygulanır. Bu özelliklerde yetersayıda aday çıkmazsa katılan adaylarla tespit ve seçim yapılır.

(2) Cinsiyet ve gençlik kotası özelliklerine birlikte sahip olan aday her iki kotadan da sayılır.

(3) Engellilerin Gençlik ve Kadın kolları dahil olmak üzere tüm parti organlarında, TBMM seçimleri ile Yerel Yönetim seçimlerinde temsili hususunda gerekli özen gösterilir.

(4) Kotaların uygulanmasına ilişkin yöntem ve diğer hususlar yönetmelikle düzenlenir.

ADAY SAPTAMA YÖNETMELİĞİ

MADDE-57

(1) Aday saptamaya ilişkin diğer tüm konular yönetmelikle düzenlenir.

TBMM GRUBU

Madde-58

(1) Partili milletvekilleri TBMM Grubunu oluşturur.

(2) TBMM Grubu, partinin programı, seçim bildirgesi, kurultay kararları ve Parti Meclisince belirlenen politikalar doğrultusunda yasama organında gerekli çalışmaları yürütür.

TBMM GRUBUNUN YÖNETİM İLKELERİ

Madde-59

(1) Genel Başkan, TBMM üyesi ise TBMM Grubunun ve grup yönetim kurulunun başkanıdır; değilse grup başkanı grup üyeleri arasından iç yönetmelikte gösterilen yöntemle seçilir.

(2) TBMM Grubu, grup iç yönetmeliğinde belirlenen şekilde başkanvekilleri, grup yönetim kurulu ve grup disiplin kurulunu belirler.

(3) Grup başkanvekillerinin her biri, grubun yasama çalışmalarının yürütülmesinde Genel Başkanın yardımcısıdır ve görevlendirildiği konularda onun vekilidir.

(4) Yasama girişimlerinin düzenli biçimde yürütülmesi ve meclis çalışmalarında disiplinin sağlanması, grup yönetim kurulunun görevidir.

(5) Genel Başkan tarafından görevlendirilen Merkez Yönetim Kurulu üyeleri, grup yönetim kurulu toplantılarına katılabilir, önerilerde bulunabilir; ancak oy kullanamazlar.

TBMM GRUBU ÜYELERİNİN GÖREVLERİ

Madde-60

(1) Yasama çalışmalarında partinin ilkelerine, tüzük ve programına, seçim bildirgesine, kurultay ve Parti Meclisi kararlarına, grup genel kurulu ve grup yönetim kurulu kararlarına uymakla yükümlüdürler.

(2) Grup toplantısına ve grup kararlarına katılmamış olmak, alınan kararlara uyma yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz.

(3) TBMM üyelerinin grup ödentilerinin miktarı ve böylece sağlanan gelirin, Grup ve Genel Merkez çalışmaları için hangi oranda paylaştırılacağı, TBMM Grubunca karara bağlanır.

(4) TBMM Grubuna ilişkin diğer tüm konular “TBMM Grup İç Yönetmeliği” ile düzenlenir.

BELEDİYE VE İL GENEL MECLİS GRUPLARI

Madde-61

(1) Belediye ve il genel meclislerindeki partili üyeler bir grup oluştururlar. Partili belediye başkanı, belediye meclisindeki parti grubunun doğal üyesidir.

(2) İl başkanı il genel meclisi, büyükşehir ya da il belediye meclisi parti gruplarının, ilçe başkanı ilçe çevresindeki belediye meclisi parti gruplarının başkanıdır.

(3) Merkez ilçe başkanları il belediye meclisi parti gruplarına üye olarak katılır; grup başkan yardımcısı olarak görev yaparlar.

(4) Grup üyeleri partinin ilkelerine, tüzük ve programına, seçim bildirgesine, kurultayın ve kendi kongreleri ile grupların kararlarına uymakla yükümlüdürler.

(5) Belediye başkanlarının yürütmeyle ilgili yasal görevleri konusunda bağlayıcı grup kararı alınamaz.

(6) Partili belediye başkanları ile belediye ve il genel meclisi üyelerinin grup aidatları ve böylece sağlanan gelirin grup ve parti çalışmaları için hangi oranda paylaştırılacağı, ilgili il ya da ilçe yönetim kurulu ile grup yönetim kurulunun yapacağı ortak toplantıda karara bağlanır.

(7) Belediye ve il genel meclisi parti gruplarının çalışma usulleri yönetmelikle düzenlenir.

DİSİPLİN KURULLARININ GÖREVLERİ

Madde – 62

(1) Parti suçlarını cezalandırma görevi ve yetkisi disiplin kurullarına aittir.

(2) Parti suçlarının yargı organlarının görev alanına girmesi, disiplin kurullarının görev yapmasına engel olmaz.

YETKİ

Madde – 63

(1) Parti Meclisi üyelerinin, Yüksek Disiplin Kurulu başkan ve üyelerinin, TBMM üyelerinin ve partili büyükşehir belediye başkanlarının parti suçu oluşturan eylemleri Parti Meclisinin istemi üzerine Yüksek Disiplin Kurulunca karara bağlanır.

(2) İl başkanları, il yönetim kurulu üyeleri, il disiplin kurulu başkan ve üyeleri, il ve ilçe belediye başkanlarının parti suçu oluşturan eylemleri Merkez Yönetim Kurulunun istemi üzerine Yüksek Disiplin Kurulunca karara bağlanır.

(3) Yukarıda sayılanlar dışındaki üyelerin ve görevlilerin parti suçu oluşturan eylemleri il yönetim kurulunun istemi üzerine il disiplin kurulunca karara bağlanır.

(4) Partili TBMM üyelerinin grup disiplinine, iç yönetmeliğe, bağlayıcı grup kararlarına aykırı ya da göreviyle bağdaşmayan eylemlerinden doğan parti suçları Grup Yönetim Kurulunun istemi üzerine Grup Disiplin Kurulunca karara bağlanır.

(5) İvedi durumlarda Merkez Yönetim Kurulu, il yönetim kurullarının tedbirli olarak görevden uzaklaştırma yetkilerini de kullanarak bir üyeyi yetkili disiplin kuruluna sevk edebilir.

(6) İl yönetim kurulları, ilçelerden gelen dosyalar ve üyelerden gelen şikayetlerle ilgili olarak başvuru tarihinden itibaren en geç bir ay içerisinde karar verir. Bu süre içerisinde karar verilmemesi durumunda istek, reddedilmiş sayılır. Bu durumda ilçe yönetim kurulu ya da şikayetçi, 7 gün içerisinde Merkez Yönetim Kuruluna itiraz edebilir.