YURT Gazetesi-Kadir Ercan/ CHP'nin son anda taktik değiştirmesiyle dokunulmazlıkların kaldırılması TBMM'den geçti. Dokunulmazlıkların kaldırılmasını öngören Anayasa değişikliği, AKP, MHP ve CHP'nin işbirliğiyle referanduma gerek kalmayacak şekilde 376 "evet" oyuyla TBMM'de kabul edildi.

376 "Evet"

İkinci tur gizli oylamanın sonuçlarına göre; birinci madde 373, ikinci madde 374 oyla kabul edildi. Teklifin tümü ise, 376 oyla geçti. Böylelikle, milletvekili dokunulmazlıkları referanduma gerek kalmaksızın kaldırılmış oldu.

Bahçeli takipte

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli de, oylama boyunca, TBMM Genel Kurulu’nda en ön sırada oturarak, MHP’li 40 vekilin firesiz kabul oyu kullanmalarını sağladı.

AKP'de bekçilik usulü Birinci turda fire verdiği iddia edilen AKP ise vekillerini 3 aşamalı kontrol etti. Yaklaşık 30 kadar AKP'li yönetici, vekilleri kabine girişlerinde, çıkışlarında ve oy kullanırken bire bir markaja alarak, geride kalan pulları topladı. Dokunulmazlıklar böylece AKP, MHP ve CHP oylarıyla kaldırılmış oldu.



Referanduma gerek kalmadı

Oylamalarda 367 sayısının aşılmış olmasıyla, referanduma gidilmesine gerek kalmadı. Anayasa değişiklikleri 367 oydan fazla kabul oyu aldığında, Cumhurbaşkanı’nın onayıyla, yürürlüğe girmiş oluyor.

Eğer teklif ilk turda olduğu gibi, 357 oyda kalsaydı, referanduma gidilecekti. Anayasa değişiklik tekliflerine 330 ile 367 arasında kabul oyu verilirse işte o zaman, Cumhurbaşkanı teklifi referanduma götürebiliyor. Kabul oyları 330’un altında kalsaydı, değişiklik teklifi otomatikman düşmüş olacaktı.

Sıra Cumhurbaşkanı onayında

Şimdi, TBMM'den geçen dokunulmazlıklarla ilgili Anayasa değişikliği Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın onayına sunulacak, Erdoğan'ın onayının ardından da yürürlüğe girecek. Ancak TBMM'den geçmiş olmasına rağmen Cumhurbaşkanının istemesi halinde teklifi referanduma götürme yetkisi bulunuyor.


15 günde fezleke sayısı ikiye katlandı

DOKUNULUMAZLIK oylamasının ikinci turu başlamadan önce CHP, MHP ve HDP'li 8 vekilin fezlekeleri Meclis'e geldi. Oylama öncesi aceleyle fezlekesi TBMM'ye ulaştırılan vekiller şöyle: CHP: Barış Yarkadaş, Mahmut Tanal, Okan Gaytancıoğlu, Kamil Okyay Sındır MHP: Mevlüt Karakaya HDP: Dilek Öcalan, Erdal Ataş, Mahmut Tuğrul




CHP’deki “U dönüşü”nün mimarları

MİLLETVEKİLİ dokunulmazlıklarının kaldırılmasını öngören Anayasa değişikliğinin referanduma gitmeden kabul edilmesi CHP’nin desteğiyle gerçekleşti. İlk tur oylamalarda değişikliğin gündeme alınması ve iki maddenin kabulü referandum aralığında kalınca, AKP tarafından eleştirilen CHP yönetimi taktik değiştirdi. Kemal Kılıçdaroğlu'nun direktifiyle, Erdoğan Toprak, Tekin Bingöl, Özgür Özel, Bülent Kuşoğlu ve Kamil Okyay Sındır’dan oluşan bir komite kuruldu.

Komitedeki isimler, teker teker milletvekillerini aradılar. Amaç bu işin referanduma gitmeden çözülmesini temin etmek ve bunun için yeter sayısını garantiye almaktı. Böylece Kemal Kılıçdaroğlu ve MYK, gruptan ayrışarak böyle bir insiyatif kullandı. Ancak Kılıçdaroğlu ile grup arasında ciddi bir makas açıldı. Bunun gerekçesi de referandum sürecini mevcut MYK ile götüremeyeceğini görmesiydi. Kemal Kılıçdaroğlu ile MYK’yı referandum caydırdı.

Şimdi ne olacak?

TBMM'DEele alınan ve 146 milletvekilinin dokunulmazlığının kaldırılmasını öngören Anayasa değişiklik teklifi, referanduma gerek kalmadan kabul edildi.

Gözler bundan sonraki aşamanın ne olacağına çevrildi. Teklif Resmi Gazete'de yayınlanıp yürürlüğe girdiği anda Başbakanlık, Adalet Bakanlığı ve Karma Komisyon’da bekleyen fezlekeler için yargı yolu açılacak. Teklife göre, yasanın yürürlüğe girmesinden sonra 15 gün içinde fezlekeler mahkemelere gönderilecek, yargılama süreci başlayacak.

Yargılama süreci

Değişiklik Resmi Gazete'de yayınlandıktan sonra TBMM'deki tüm fezlekeler ilgili savcılıklara gönderilecek. Savcılıklar bu fezlekelerdeki suç iddialarıyla ilgili dava açacak ya da takipsizlik kararı verecek. Suçun işlendiği dönemdeki ceza yasaları, daha sonra değiştiği için bu dosyalardan bir bölümü hakkında, takipsizlik kararı verilmesi bekleniyor. Yasama dokunulmazlığı kaldırılan milletvekilinin 7 gün içinde Anayasa Mahkemesi'ne dava açma hakkı bulunuyor. Anayasa Mahkemesi, bu istemi 15 gün içerisinde karara bağlayacak. Prosedürler tamamlandıktan sonra, hakkında dava açılan milletvekili yargılanmaya başlanacak. Duruşmalara giderek ifade vermesi gerekecek, gitmediği takdirde ihzarlı olarak polis zoru ile getirilmesi kararı verilebilecek. Yargılama aşamasında mahkeme suç iddiasının ciddiyetine göre ilgili vekilin tutuklanmasına da karar verebilecek.

Vekil mahkum olursa dosyası Yargıtay'a gönderilecek ve onama kararı çıkarsa dava da kesinleşmiş olacak. Bir yıl ve daha fazla hapis cezası alan milletvekili ile ilgili karar Yargıtay aşamasından sonra TBMM'ye gönderilecek. Kesin hüküm giyen milletvekilinin üyeliği, mahkeme kararının Genel Kurula bildirilmesiyle ve Anayasa'nın 83. Maddesi uyarınca son bulacak. Anayasa'nın 84. maddesinde "Milletvekili hakkında, seçiminden önce veya sonra verilmiş bir ceza hükmünün yerine getirilmesi, üyelik sıfatının sona ermesine bırakılır" hükmünü öngörüyor. Bu durumda milletvekili hüküm giyse de, cezaevine ancak seçim dönemi sonunda girecek. Dokunulmazlığı kaldırılan vekil hakkında sadece ilgili suç iddiası ile dokunulmazlık işlemeyecek. Milletvekili başka bir suça karışsa da o suçtan yargılanamayacak ve dokunulmazlığı devam edecek. Başka suçtan yargılanması için dokunulmazlığının bu suç iddiası ile ilgili olarak da kaldırılması gerekecek.