Rum Meclisi'nin adanın Yunanistan’a bağlanmasını öngören Enosis referandumunun 67 yıl sonra okullarda kutlanması yönünde aldığı karar taraflar arasında gerilime neden olmuştu.

Söz konusu kararın ardından Mustafa Akıncı ile Nikos Anastasiadis bugün yeniden bir araya geldi. Görüşme ara bölgede BM tesislerinde yapıldı. Liderlerin bugünkü görüşmede, Rum Meclisinin Enosis plebisitinin okullarda anılması kararını ele aldılar. 

Cumhurbaşkanı Akıncı görüşmeden sonra basın mensuplarına yaptığı açıklamada, "Anastasiadis konuşmasını yaptıktan sonra BM Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eidenin konuyu toparlama açısından yapmakta olduğu bir konuşma vardı. Eidenin, algının düzeltilmesi gerektiğini ifade etmeye çalıştığı bir noktada Rum lider büyük bir öfke içerisinde Söyleyecek bir şeyim yoktur diyerek, kapıyı da sert bir şekilde vurup çıktı. O noktada başka yapacak bir şey kalmadı." ifadesini kullandı.

Akıncı, Rum liderin geçmişte de zaman zaman fevri davranışları olduğunu belirterek, "Buna müsamaha göstermek, tolere etmek mümkün değildi. Bu toplantının devam edebilmesinin en önemli şartı, orada bulunanlara karşı saygı içinde bulunmaktır. Bunun başka bir yolu yoktur. O olmadığı takdirde toplantının devam etmesi mümkün değildir." dedi.

KKTC Cumhurbaşkanı Akıncı, "Çekip gittikleri kapıyı yeniden açmak kendi ellerindedir." diye konuştu.

1950'de 'Enosis' referandumu ne için yapıldı?

1950 Enosis Plebisiti, 15-22 Ocak 1950 tarihleri arasında Kıbrıs Ortodoks Kilisesi'nin Enosis (adanın Yunanistan'la birleşmesi) konusunda düzenlediği bir plebisitti. Plebisite sadece Kıbrıs Rumları katıldı ve %96 Enosis'e destek verdi.

Plebisit, dönemin başpiskoposu II. Makarios tarafından planlandı. Masis Kürkçügil'e göre plebisitin sebebi Aralık 1949'da AKEL'in BM Güvenlik Konseyi'ne gönderdiği ve Kıbrıs'ta BM gözetiminde bir plebisit yapılmasını talep eden memorandumdu. Plebisit aslında bir imza toplamadan ibaretti. Birleşik Krallık yönetimi, gizli bir oylamanın yokluğunda bu plebisitin geçerliğinin "oldukça sorgulanabilir" olduğunu ifade etti ve plebisiti kabul etmedi. Milliyet gazetesine göre plebisite 224,700 Rum katıldı ve bunlardan 215 bini Enosis'e destek verdi. Plebisitin biri Birleşik Krallık, biri Yunanistan hükümetine, biri BM Güvenlik Konseyi'ne gönderilmek ve biri kilise arşivlerinde saklanmak üzere dört kopyası bulunmaktaydı.