CHP'li Hamzaçebi'den Hayvan Hakları Kanunu teklifi!

CHP'li Hamzaçebi'den Hayvan Hakları Kanunu teklifi!

CHP Genel Sekreteri ve İstanbul Milletvekili Mehmet Akif Hamzaçebi Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi'ni Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne (TBMM) sundu.

CHP Genel Sekreteri ve İstanbul Milletvekili Mehmet Akif Hamzaçebi'nin meclise verdiği kanun teklifi şu şekildedir:

GENEL GEREKÇE

Her türlü şiddetin giderek arttığı ve toplumda büyük bir kesimin bu duruma sessiz kalmayı tercih ettiği ülkemizde, şiddetin en zayıf halkasında ne yazık ki hayvanlar yer almaktadır. Bunun önüne geçmek amacıyla bir takım yasa ve yönetmelikler çıkarılmıştır. Hayvan haklarının korunmasına dair çıkarılan yasaların özünde, savunmasız tüm canlıların bedensel, yaşamsal ve hürriyet haklarının korunması ve yasalar aracılığıyla teminat altına alınması yer almaktadır. Buna rağmen hayvanlar maruz kaldığı şiddet ve kötü muamele nedeniyle gündelik yaşamda tam anlamıyla cehennemi yaşamaktadırlar. Çünkü ülkemizde hayvanlara kaşı işlenen şiddet, işkence, tecavüz gibi suçların cezalarının yetersiz olması ve caydırıcı olmaması, hayvanlara yönelik şiddetin önlenmesinin önündeki en büyük engellerden biridir. Hayvanları mal olarak kabul eden ve birer canlı olduklarını göz ardı eden mevcut yasalar, onları korumak konusunda yeterli işleve sahip değildir.  Bu da şiddetin toplum tarafından kanıksanmasına ve suçun tekrarlanmasına neden olabilmektedir. 

AB üyesi devletler arasında özellikle Belçika, Danimarka, Almanya, Hollanda ve İsveç’te hayvanlara karşı işlenen suçlara ilişkin oldukça etkili yasal düzenlemeler bulunmaktadır. Örneğin Birleşik Krallık, Fransa, İtalya, Macaristan, Litvanya, İsveç ve Almanya’da hayvan hakları Ceza Kanunu’nda düzenlenmiştir. 

Türkiye’de ise konuyla ilgili mevcut yasal düzenlemeler olmasına rağmen uygulamada eksiklikler bulunmaktadır. Türkiye’de hayvanlara yapılan her türlü kötü muamele idari suç olarak kabul edilmektedir. Türk hukuk sisteminde ceza yasaları “suçlar” ve “kabahatler” olarak ikiye ayrılmıştır. Kabahatlerin yaptırımları son derece zayıftır. “İdari suç” olarak isimlendirilen kabahatler, caydırıcılıktan uzak para cezalarına bağlanmıştır. Hayvanlara yönelik her türlü şiddetin ülkemizde suç değil kabahat olarak değerlendirilmesi ve yaptırım olarak sadece idari para cezalarının öngörülmesi, savunmasız bir hayvana karşı her türlü kötülüğü düşünen bir suçlunun mahkemeye dahi çıkmadan para ödeyerek suçtan aklanması sonucunu doğurmaktadır.
Gelişmişlik düzeyi arttıkça her canlıya verilen değer de artacaktır. Verilecek cezanın 3 yılın üzerinde olması halinde kişinin sabıka kaydına da işleneceğinden ceza ile amaçlanan şey söz konusu suçu caydırıcı hale getirmektir. Her tür canlıya karşı uygulanan şiddetle ilgili mevcut düzenlemeler eğer caydırıcı olsaydı tekrarlanan bir suç olmaktan çıkardı. Bu nedenle ceza süresinin 3 yıla kadar çıkarılması Türk Ceza Kanunun hazırlanış anlam ve mantığına da uygun olacaktır.
Bu kanun teklifi ile amaçlanan, hayvanlara karşı uygulanan şiddetin kabahatler kanunu ile ilgili bölümlerinin nispeten daha caydırıcı olarak düzenlenmesi, ayrıca bazı fiillerin Türk Ceza Kanunu’na göre de suç sayılması ve bu yolla tekrarlanmasının önüne geçilmesidir.
 
MADDE GEREKÇELERİ

MADDE 1-     Madde ile hayvanların daha iyi korunmasını sağlamak ve hayvanlara karşı işlenecek kabahatlere verilecek cezaları yükselterek caydırıcılığı sağlamak amacıyla 24.06.2004 tarih ve 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanununun para cezalarını düzenleyen 28’inci maddesinde belirlenmiş olan idari para cezaları 5 katı oranında artırılmaktadır.

MADDE 2-     Madde ile 5199 sayılı Kanuna bir madde eklenerek hayvanlara acımasız ve zalimce muamelede bulunan veya eziyet eden ya da hayvanları haklı bir neden olmaksızın öldüren, hayvanları dövüştüren kişilere hapis cezası getirilmesi düzenlenmektedir.

MADDE 3-     Yürürlük maddesidir.

MADDE 4-     Yürütme maddesidir. 

24.06.2004 TARİH VE 5199 SAYILI HAYVANLARI KORUMA KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN TEKLİFİ

MADDE 1- 24.06.2004 tarihli ve 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanununun 28’inci maddesinin birinci fıkrasının;
1-    (a) bendinde yer alan “üçyüz” ibaresi “binbeşyüz”,
2-    (b) bendinde yer alan “altmış” ibaresi “üçyüz”, “ikiyüz” ibaresi “bin”,
3-    (d) bendinde yer alan “ikiyüz” ibaresi “bin”,
4-    (f) bendinde yer alan “üçyüz” ibaresi “binbeşyüz”, “binikiyüz” ibaresi “altıbin”,
5-    (g) bendinde yer alan “bin” ibaresi “beşbin”
6-    (h) bendinde yer alan “binbeşyüz” ibareleri “yedibinbeşyüz”,
7-    (j) bendinde yer alan “altıyüz” ibaresi “üçbin”, “binbeşyüz” ibaresi “yedibinbeşyüz”,
8-    (m) bendinde yer alan “üçyüz” ibaresi “binbeşyüz”,
9-    (n) bendinde yer alan “yediyüz” ibaresi “üçbinbeşyüz”
şeklinde, (c), (e) ve (k) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve aynı fıkranın (o) bendi yürürlükten kaldırılmıştır.

“c) Fiil suç teşkil etmediği takdirde, 6’ncı maddenin birinci fıkrasına aykırı hareket edenlere hayvan başına üçbin Türk Lirası idari para cezası.”
“e) Fiil suç teşkil etmediği takdirde, 8’inci maddenin birinci fıkrasında yazılı, bir hayvan neslini yok edecek müdahalede bulunanlara hayvan başına ellibin Türk Lirası; ikinci, üçüncü ve dördüncü fıkralarına uymayanlara hayvan başına altıbin Türk Lirası idari para cezası.”
“k) Fiil suç teşkil etmediği takdirde 14’üncü maddenin (a), (b), (c), (d), (e), (g), (h), (ı), (j) ve (k) bentlerine aykırı davrananlara binbeşyüz Türk Lirası; (f) ve (l) bentlerine aykırı davrananlara hayvan başına onbeşbin Türk Lirası idari para cezası verilir. Kesilmiş ve canlı hayvanlara elkonulur.”

MADDE 2- 5199 Saylı Kanuna 28’inci maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki 28/A maddesi eklenmiştir.

'SUÇLAR'

MADDE 28/A- Sahipli veya sahipsiz hayvana acımasız ve zalimce muamelede bulunan veya eziyet eden ya da bu hayvanı haklı bir neden olmaksızın öldüren kişi dört aydan üç yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılır.
Nesli yok olma tehlikesi altında olan bir hayvanı öldüren kişi üç yıldan yedi yıla kadar hapis ve beşyüz günden beşbin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
Yukarıdaki fıkralarda tanımlanan suçların birden fazla hayvana karşı işlenmesi durumunda verilecek ceza yarısına kadar artırılır,
Hayvanları birbirlerine zarar verecek şekilde dövüştürenler üç aydan üç yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılır,
Sahipli hayvanı terk eden kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılır.  
Birinci fıkrada tanımlanan suçun sahipli hayvana karşı işlenmesi halinde soruşturma ve kovuşturma yapılması hayvan sahibinin şikayetine; diğer fıkralarda tanımlanan suçlardan dolayı soruşturma ve kovuşturma yapılması Bakanlık tarafından Cumhuriyet başsavcılığına yazılı başvuruda bulunulmasına bağlıdır. Hayvan sahibinin şikâyeti olmasa bile veya hayvanın sahipsiz olması halinde, Bakanlığın yazılı başvurusu üzerine birinci fıkrada tanımlanan suç sebebiyle soruşturma ve kovuşturma yapılır" 
MADDE 3- Bu Kanun, yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 4- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.