30 Mart Yerel Seçimleri’ne 12 gün kaldı.
Liderler meydan meydan dolaşıp halkı ikna etmeye çalışıyor.
12 gün sonra halk kararını verecek. Bence büyük ölçüde şimdiden verdi bile.
Peki, halk nasıl bir yönetim ister; adalet ile hükümetler arasındaki ilişki nedir?
Siyaset kuramları farklı şeyler söylüyor.
*
Yaklaşık 2.400 yıl önce yaşamış Hıristiyan bir düşünür (Hippolu St. Augustinus, M.Ö. 354-430) “Adalet ortadan kalkarsa, hükümetler büyük soyguncu çetelerinden başka ne olur?” diyor.
Ona göre, ‘adaletsiz yöneticiler’ (hükümdarlar) tarafından yönetilen devletler, toprak ve kaynak sağlamak (çalmak) için komşularına savaş açarlar.
Soyguncular da bir ‘elebaşının’ idaresinde çeteleşirler ve çaldığı ganimetlerini bölüştürmek ve disiplin sağlamak için -tıpkı hükümetler gibi- kurallar koyarlar. Her çetenin kendisine ait özel bir bölgesi vardır (küçük bir devletçik), onlar da hükümetler gibi komşu bölgelerden çalarlar.
Böylece; adalet ortadan kalkınca hükümetler ile büyük soyguncu çeteleri arasında hiçbir fark kalmaz, hükümetler birer soyguncu çetesine döner!
***
“HALK ERDEMLİ İNSANLAR TARAFINDAN YÖNETİLMEK İSTEMEZ”
Yaklaşık bin yıl önce (M.S. 870-950) yaşamış İslam filozofu El Farabi‘nin görüşleri de ilginç:
“Halk erdemli insanlar tarafından yönetilmek istemez!”
*
El Farabi, yaşadığı dönemde ‘var olmayan ideal bir devletten’ söz ediyor ve böyle bir devlet olsaydı, halkını erdemli yaşatacağını ileri sürüyordu.
‘Erdemli devlet’ için ilk koşul, halkın ‘erdemli yöneticiler’ seçmesidir.
Ancak halk, ona göre ‘zenginlik ve zevk peşinde koşmayı’ tercih eder; ‘cahil, sapkın ve yoldan çıkmış toplumlarda’ yaşar!
Sonuç olarak; “Halk, erdemli insanlar tarafından yönetilmek istemez!”
*
Bu günümüzde ne kadar doğru?
Bin yıl önceki ‘toplum düşüncesi’ bugün de geçerli mi acaba?
İdeal yönetimi bulamamak cehalet, yoldan çıkmışlık ve sapkınlıktan mı kaynaklanıyor?
‘Cahil bir ülkede’ insanlar gerçek mutluluğun erdemli yönetimde olduğunu bilmez mi?
Farabi’ye göre; ‘Yoldan çıkmış bir ülkede’ insanlar erdemin doğasını yanlış anlar.
‘Sapkın bir ülkede’ ise, erdemli bir yaşamı neyin oluşturduğunu bilirler, ancak onun izinden gitmeyi tercih etmez.
*
Ne dersiniz; El Farabi ve Hippolu St. Augustinus‘un dünkü düşünce ve tezleri bugün için de geçerli mi?
*
GÜNÜN SÖZÜ:
En kötü şey sınırsız bir hükümettir. – Friedrich HAYEK