Büyükşehir ve ilçe belediyeleri yerel tohumun ve bununla ilgili tarımsal bilgilerin ve yemek kültürünün korunması, yayılması, çiftçi ve hobistlere yeterli ve sağlıklı tohum ve fide sağlanması, katılımcı ıslah çalışmaları konusunda etkili olabilirler. Bugüne kadar tohum takas şenlikleri bu konuda farkındalık yaratmak ve yerel tohumlukların korunması konusunda çaba gösterdiler. Seferihisar Belediyesi, Muğla ve Çanakkale Büyükşehir Belediyeleri yerel tohum merkezleri kurarak yerel tohumların korunması ve üretilmesi konusunda da çabalar gösterdiler. Ancak bunlar artık yeterli değil. Her belediye tohum merkezi kurarak ülke düzeyinde bu çabalara katılmalı.

Çoğu kadın ve yaşlı köylülerce yerel tohumlar korunmaya devam ediyor. Ancak yaşlıları kaybettiğimizde bu tohumlar da kayboluyor. Bu nedenle bu merkezler bir an önce kurulmalı ve köylülerin elindeki bu tohumlar korunmaya alınmalı. Merkezlerde ziraat mühendisleri ve teknisyenleri istihdam edilerek çalışmaların bilinçli sürdürülmesi sağlanmalıdır. Bu merkezler bitki sağlığını da dikkate alarak üretecekleri tohum ve fideleri çiftçilere ileterek agroekolojik üretime büyük bir destek verebilirler.

merkezlerin başlatabileceği diğer bir konu da katılımcı bitki ıslahıdır. Çiftçinin en başından itibaren profesyonel bitki ıslahçıları ile birlikte çalıştığı katılımcı bitki ıslahı çalışmalarında dünyada başarılı örnekler vardır. Verim, besin değeri, lezzet, zararlı ve hastalıklara dayanıklılık konularında şirket çeşitlerinden daha üstün sonuçlar alınmıştır. Ziraat fakülteleri ile Tarım ve Orman Bakanlığı bitki ıslahçılarının katılımcı bitki ıslahı konusunda bilgileri çok yetersizdir. Köylülerin ıslah çalışmalarının en başından itibaren eşit koşullarda bitki ıslahında görev aldığı katılımcı ıslah yaklaşımı profesyoneller tarafından genellikle olumlu karşılanmamaktadır. Şirketlerin elinde yürütülen ve hegemonya yaratmaya yönelik ıslah yaklaşımının taraftarları bütün dünyada katılımcı ıslaha ya olumlu bakmamakta ya da onu kendi çıkarları doğrultusunda eğip bükerek manipüle etmeye çalışmaktadırlar. Katılımcı ıslah çalışmalarında verim, lezzet, besleyicilik, zararlı ve hastalıklara dayanıklılık, olumsuz çevre koşullarına uyum konusunda dünyada büyük başarılar elde edilmektedir. Örneğin Filipinler’deki Masipag kuruluşu bitki ıslahçıları ve köylüler arasında verimli bir işbirliğini kırk yıl önce kurabilmiştir. Bu olumlu gelişmeler ülkemize hiç uğramamıştır. Belediyeler bu çalışmaların başlamasında önderlik edebilir.

Ancak katılımcı bitki ıslahının öncelikle köylülerin, çiftçilerin ve tüketicilerin örgütleri ile resmi kurumlardan bağımsız çalışabilecek bitki ıslahçılarına düşen bir görev olduğunu unutmamak da yararlıdır. Belediyelerin desteği gerçekleşirse daha hızlı yol almak mümkün olacaktır.