Prof. Vanessa Hayes, “Uzun zamandır modern insanların Afrika’da kabaca 200.000 yıl önce ortaya çıktığını biliyoruz, ancak bu çalışmaya kadar bunun tam olarak nerede gerçekleştiğini bilmiyorduk” diyor. Araştırmaya göre, Zambezi Nehri’nin güneyindeki toprak, 200.000 yıl önce Homo sapiens için bir ev haline geldi ve en az 70.000 yıl boyunca izole kalarak kurucu bir modern insan nüfusu sağladı.

Bazı bilimcilerin şüpheyle yaklaştığı sonuçlar, çoğu hücrede bulunan küçük pil benzeri mitokondrilerdeki genetik materyal olan 1.217 örnek mitokondriyal DNA örneğinin analizine dayanıyor.

Prof. Hayes’in başkanı olduğu araştırmada kullanılan DNA’nın tamamı, Khoisan dilinde konuşan ve geleneksel olarak göçebe yaşayan bir topluluk olan Khoisan da dâhil, bugün Güney Afrika’da yaşayan insanlardan geldi.

Bu nüfus, dünyanın eğim ve yörüngesindeki değişikliklerden kaynaklanan iklim değişikliğine kadar bölgede kaldı. Bu iklim değişikliği, kuzey-doğu ve güney-batıya yağmur getirdi ve erken insanların yeni bölgelere yayılmasına izin veren bereketli yeşil koridorlar yarattı.

Prof. Hayes ve ekibinde yer alan bilimciler günümüzde yaşayan en eski anne çizgisini ortaya çıkarmak için yalnızca anneden çocuğa geçen mitokondriyal DNA’yı kullandılar. Araştırmalarına göre, L0 adı verilen soy ve alt dalları, Namibya’dan Botswana’ya ve Zimbabwe’ye yayılan “atalara ait bir eve” işaret ediyor.

Araştırmacılar daha sonra bölgedeki iklim ve daha geniş ekosistem hakkında ayrıntılı bilgi edinmek için jeolojik, arkeolojik ve fosil kanıtlara yöneldiler. Bir zamanlar bölgeye egemen olan Makgadikgadi Gölü denilen Yeni Zelanda büyüklüğünde bir su kütlesinin, 200.000 yıl önce büyük bir sulak alana dağılmaya başladığını tespit ettiler.

DNA analizlerine göre, kurucu popülasyonun bir kısmı, yağışların kurak toprakları ıslatmasıyla açılan yeşil bitkili rota boyunca kuzey-doğuya hareket ederken 130.000 yıl önce L0 soyları ayrıldı. İkinci bir göç dalgası yaklaşık 20.000 yıl sonra güney-batıya yöneldi. Araştırmacılara göre Kuzeydoğuya gidenler, tarım nüfusunun ortaya çıkmasına neden olurken, güneye gidenler kıyı toplayıcıları oldu.

Hayes, “Esasen, bu atalar ilk insan kâşiflerdi.” diyor.

Ancak, pek çok bilimci bu araştırmaya kuşkuyla yaklaşıyor. Örneğin, Londra, Doğal Tarih Müzesi’nden Chris Stringer, “Ataların popülasyonlarının 200.000 yıl önce, özellikle Afrika kadar geniş ve karmaşık bir kıtada yaşadığı yerin tam olarak nerede olduğunu anlamak için modern genetik dağılımları kullanmak konusunda kesinlikle ihtiyatlıyım” diyor.

Yine, Pennsylvania Üniversitesi’nden genetikçi Sarah Tishkoff da şu çarpıcı tespiti yapıyor: “Çalışmaya dâhil edilmemişlerse, diğer bölgelerde daha eski soylar olmadığını nasıl bilebilirler?”