Yaşadığımız Koronavirus salgınının bir ilk olmadığını insanlığın çağlar boyunca kitlesel ölümlere neden olan büyük salgınlarla karşılaştığını biliyoruz. Salgınların, doğa olaylarının ve de savaşların yıkımları ile insanlık günümüze ulaşabildi. Ancak geçmişten yeterince ders alınmadığını bugün yaşadıklarımız gösteriyor. Bugün yaşananlardan ders alınabileceğine ise pek inancım yok. Uygarlığımız yarattığı bütün teknolojik gelişmeye karşın bir “virüs” ile baş etmekte zorlanıyor.

Gezegenimizin bütünsel gerçekleri karşısında ülke sınırlarının anlamsızlığı bir kez daha açıkça ortaya çıktı.

Yaşam sistemlerini; su, toprak ve havayı, bunların içindeki canlı yaşamı, nehirleri, göçmen kuşları sınırlamak mümkün değil. Çevre sorunları da öyle, örneğin nükleer santralın yarattığı sorunlar ülke sınırı tanımıyor.

Hiçbir çevre sorunu yerel kalmıyor. Bütün bu bilimsel gerçekler uzun yıllardır açıklandığı, tehlikenin büyüklüğü anlatıldığı halde görmezden gelindi.

İçine hapsolduğumuz ekonomik sistemlerin başarısızlığı, kölesi olduğumuz tüketim çılgınlığı ve gezegenimizin olanaklarını sınırsız, küresel güvenliği de sadece askeri sanma anlayışımızla bu sonuç bütünü ile kendi eserimiz. Ulus devlet sınırları içinde kalıp kendimizi koruyabileceğimize çok inandık. Oysa asıl inanıp kabul etmemiz gereken gezegenimizin tüm yaşam sistemleri ile bir bütün olduğu ve evrende tek ve korumasız olduğudur. Bu bütünlük içinde sorunları görüp gezegeni korumanın kendimizi korumak olduğu anlayışına ulaşmamız gerekir.

Ancak bunu başaramadık nedeni de İlhan Tekeli hocamızın vurguladığı gibi “Dünya yönetilemiyor.” Bir anlamda Birleşmiş Milletler bu görev için donatılabilirdi ancak kendi ekonomik ve siyasi sistemlerini dayatan emperyal devletler engelledi. Benzer bir öneriyi Körfez Savaşı sırasında rahmetli Erdal İnönü yapmış ve “Birleşmiş Milletler Ordusu” önermişti.

“Küresel düşün, yerel yap.” sloganı ne kadar haklı imiş değil mi? 16.3.2020