Orta Doğu’da tansiyon bir kez daha zirveye çıktı. İsrail, 2025 yılının Haziran ayında İran'a yönelik bugüne kadarki en kapsamlı hava harekâtını gerçekleştirdi. Bu saldırı dünya kamuoyunu sarstı.

İSRAİL'İN İRANI VURMA GEREKÇESİ: İRAN'IN NÜKLEER FAALİYETLERİ KIRMIZI ÇİZGİYİ AŞTI

İsrail hükümeti, saldırının temel gerekçesini İran’ın nükleer silah geliştirme çalışmalarında geldiği “kritik eşik” olarak gösterdi. Tel Aviv yönetimi, İran’ın zenginleştirilmiş uranyum seviyesinin ve üretim hızının, artık yalnızca bölgesel değil, küresel bir güvenlik tehdidi haline geldiğini savunuyor.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, operasyon sonrası yaptığı açıklamada şunları söyledi:

İran’ın nükleer programı artık durdurulamaz bir noktaya gelmişti. Bu bizim için bir varlık meselesidir.

HEDEFLER: NÜKLEER TESİSLER, FÜZE ALTYAPISI VE ASKERİ LİDERLİK

İsrail hava kuvvetleri, İran’daki başlıca stratejik tesisleri hedef aldı. Bunlar arasında Natanz ve Fordow’daki nükleer zenginleştirme merkezleri, yer altı füze üsleri, radar sistemleri ve Devrim Muhafızları’na ait askeri komuta merkezleri bulunuyordu. Ayrıca saldırılarda İran’ın bazı üst düzey askeri yetkilileri ve nükleer bilim insanlarının da hayatını kaybettiği bildirildi.

OPERASYONUN ARKA PLANI: UZUN SÜRELİ TAKİP VE İSTİHBARAT HAZIRLIĞI

Saldırının ani bir karar değil, uzun süredir yürütülen istihbarat faaliyetlerinin sonucu olduğu belirtiliyor. İsrail dış istihbarat servisi Mossad’ın İran içindeki hareketliliği aylardır izlediği ve saldırının zamanlamasının bu verilere göre belirlendiği ifade ediliyor.

Diplomatik kaynaklara göre, İsrail saldırı öncesinde ABD ve bazı Avrupa ülkelerine bilgi verdi ancak doğrudan destek almadı.

İRAN'IN YANITI: BALİSTİK FÜZE VE İHA MİSİLLEMESİ

İsrail’in operasyonuna İran’dan yanıt gecikmedi. Devrim Muhafızları “Gerçek Söz 3” adını verdikleri karşı saldırı kapsamında, İsrail’e yönelik 100’ün üzerinde balistik füze ve onlarca insansız hava aracı gönderdi. İsrail’in Demir Kubbe hava savunma sistemi saldırıların büyük kısmını engelledi, ancak bazı bölgelerde hasar ve can kaybı yaşandı.

KÜRESEL ETKİLER: PETROL FİYATLARI, DİPLOMATİK KRİZ VE YENİ DÖNEM 

Bu gelişme sadece iki ülkeyi değil, tüm bölgeyi etkiledi. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi acil toplandı. Petrol fiyatları bir gecede %8’den fazla arttı. ABD’nin Orta Doğu’daki üslerinde alarm durumuna geçildi. Uzmanlara göre bu operasyon, İsrail-İran çatışmasında yeni ve geri dönüşü zor bir sayfa açtı.

SONUÇ: BÖLGE YENİ BİR DÖNEME GİRİYOR

İsrail’in İran’a yönelik doğrudan saldırısı, Orta Doğu’da dengeleri temelden değiştirecek bir adım olarak yorumlanıyor. Gerek nükleer denge, gerek diplomatik ittifaklar, gerekse enerji piyasaları bu gelişmeden doğrudan etkileniyor. Önümüzdeki süreçte, her iki tarafın atacağı adımlar tüm dünyanın yakından takip edeceği bir krize dönüşmüş durumda.