Suriye’de IŞİD’e karşı nihai operasyonlarla birlikte siyasi çözüm çabaları sürerken Washington’dan “savaş sonrası yeni döneme hazırlanıldığı” mesajı geldi. ABD Savunma Bakanı James Mattis, IŞİD militanlarına yönelik savaşta sona gelinirken Suriye’de “yeniden yapılanma, diplomatik konuşlanma” sürecine işaret etti. Bundan sonraki dönemde Suriye’de IŞİD’den alınan bölgelerde sahada aralarında diplomat ve yeniden yapılanmada yer alacak üstleniciler/ mütahitler dahil olmak üzere daha fazla ABD’li sivili görmeyi beklediğini söyledi.

PYD bölgesine atıf

Mattis’in bu ifadeleri Ankara’nın terör örgütü gördüğü, ABD’nin desteklediği YPG/PYD kontrölündeki bölgelerde Washington’ın etkinliğini artıracağı yorumlarını da beraberinde getirdi. Pentagon’da önceki gün basının sorularını yanıtlayan Mattis, “Yapacağımız şey saldırgan bir mevzi kazanma yaklaşımından istikrar getirmeye yönelmek olacak.. Sahada daha fazla ABD’li diplomat göreceksiniz” dedi. Diplomatların çoğalmasıyla yeniden yapılandırma faaliyetleri çerçevesinde üstlenici şirketlerin de Suriye’ye gireceğine atıf yaptı. Bu yapılandırma faaliyetleri çerçevesinde uluslararası paranın da gündemde olacağını, bunun yanlış ellere geçmemesi için iyi bir şekilde yönetilmesinin gerektiğine işaret etti. Mattis ayrıca diplomat ve üstlenicilerin IŞİD’in bir daha güç kazanmaması, bölgedeki patlayıcıların imhası için yerel güçlerin eğitimine ilişkin süreçte faaliyet gösterebileceklerine değindi.

‘Fırat’ın doğusu’ çıkışı

“Fırat’ın doğusundaki ABD-YPG’nin ana bileşenini oluşturan Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile Fırat’ın batısındaki Rusya-hükümet güçleri arasında bir sınır, dolayısıyla çatışmasızlık çizgisi bulunduğunu” söyleyen Mattis, iki hat arasında kurulan diyalogda sorun olmadığını savundu. Yakın zamanda Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad’ın YPG’ye yönelik “vatan haini” çıkışından yola çıkarak Şam yönetiminin bir operasyona girişip girişmeyeceğine dair soruya şu yanıtı verdi: “Şu an birisinin bunu yapması hata olur. Bu, kimseye bir uyarı değil. Burası sınır hattı ve biz bir tarafında, Ruslar diğer tarafında faaliyet gösteriyor. Ve hâlâ IŞİD’i avlıyoruz. Hiçbir şey değişmedi.” Mattis, “ABD’nin nihai hedefi Suriye’nin bölünmesi” mi şeklindeki soruya da “hayır” dedi.

Reuters’ın haberine göre, ABD’nin Suriye’de yaklaşık 2 bin kişilik gücü var. Şam’dan ise ABD konuşlanmasına “yasadışı, işgalci” tepkisi yükseliyor.

Kimi yorumda Mattis’in altı yılı aşkındır süren savaşla boğuşan Suriye’ye ilişkin ilk kez bu yönde sivil dönem vurgusu yaptığına dikkat çekildi. ABD, Suriye’de içsavaşın patlak vermesiyle Şam’la diplomatik ilişkilerini askıya almıştı.

Irak, Afganistan...

Diğer yandan Washington’dan gelen yeni çıkış akıllara Irak ve Afganistan’daki benzer süreçleri getirdi. Şiddetin kol gezdiği, enkaza dönen bu ülkelere yönelik ABD başta olmak üzere Batı’lı pek çok şirket yeniden yapılandırma, özel güvenlik adı altında sahaya sürülmüştü. Milyarlarca dolarlık ihaleler, uluslararası toplumdan toplanan bağış, fonların ise sahaya ne kadar yansıdığı tartışma konusu. Özel güvenlik güçleri ise ABD’nin Irak işgali döneminde adını işkence vakalarıyla andırır olmuştu.

RAKKA’DA TOPLU MEZAR BULUNDU

Suriye ordusu, Rakka vilayetinin batısında IŞİD’in katlettiği onlarca sivil ve askerin cansız bedenlerinin olduğu iki toplu mezar buldu. Resmi SANA ajansının haberine göre, toplu mezarlar El Vavi bölgesi sakinlerinin verdiği bilgiler doğrultusunda bulundu, bölgede araştırmalara başlandı. Kurbanların Suriye ordusuna ait Tabka Hava Üssü’nün, 2014’te IŞİD tarafından ele geçirilmesi sırasında katledilmiş olabileceği iddiaları da gündeme yansıdı.