Afganistan'ın Kabil havalimanına yaptığı bombalı saldırının sorumluluğunu üstlenen DEAŞ-Horasan'ın uzun zamandır istihbarat servislerinin merceğinde  olduğu öğrenildi.

İşte bir anda dünya gündemine oturan kanlı ve radikal cihatçı grup DEAŞ-Horasan hakkında merak edilenler...

ABD Başkanı Joe Biden da hafta başında 31 Ağustos'ta Amerikan askerlerini Afganistan'dan çekmekte kararlı olduğunu açıklarken DEAŞ-K'nın Amerikalıları, müttefik güçleri ya da masum sivilleri hedef alan saldırılar düzenleyebileceğini söylemiş ve DEAŞ'in Afganistan'daki uzantısının Taliban'ı düşman olarak ilan ettiğine dikkat çekmişti.

Uzun zamandır kanlı çatışmalar içinde olan Taliban ve DEAŞ-K'nın farklı İslam yorumları, bu iki grubu ideolojik olarak birbirinden ayırıyor. DEAŞ Selefi inancına sahipken Taliban, muhazakâr Deobandi medreselerinin İslamiyet yorumunu benimsiyor. Taliban'ın anlamı da Peştu dilinde "talebe", yani "öğrenci" demek. DEAŞ-K'nın ideolojik hedefi, güney Asya'dan orta Asya'ya kadar uzanan bölgede bir hilafet kurmak. Taliban ise buna karşın, Afganistan'ı bir emirlik yapmak istiyor. Taliban, Afganistan'ı da şu anda "Afganistan İslam Emirliği" olarak tanımlıyor.

DEAŞ-HORASAN'A GÖRE TALİBAN 'KAFİR'

DEAŞ-Horasan, Taliban'ın şeriat yorumlamasını yeterince katı bulmuyor ve bu nedenle de Taliban'ı "kafir" olarak nitelendiriyor. Özellikle de Taliban'ın ABD ile anlaşma yapmasından bu yana. DEAŞ-K, Taliban'ın ABD ile anlaşarak cihadın hedeflerine ihanet ettiğini söylüyor. Taliban iki hafta önce Kabil'de kontrolü ele geçirdikten sonra ülkedeki farklı İslamcı gruplar Taliban'ı tebrik etmiş, bunu yapmayan DEAŞ-Horasan ise savaşın devam ettiği duyurmuştu.

Birleşmiş Milletler'in (BM) 15 Temmuz tarihli bir raporuna göre DEAŞ'in Afganistan'daki uzantısının 500 ila bin 500 savaşçısı var. DEAŞ-K'nın saldırı düzenlediği Kabil'de ve çevresinde mevzilerini güçlendirdiği belirtiliyor. Taliban içinde ABD ile yapılan anlaşmayı reddedenleri de yanına çekmek isteyen örgüt, Suriye, Irak ve diğer çatışma bölgelerindeki DEAŞ savaşçılarının da "desteğini" umuyor. BM'nin raporunda, Haziran başına kadar Afganistan'da 8 bin ila 10 bin yabancı savaşçı bulunduğu tahmin ediliyordu.

DEAŞ-HORASAN'IN DİĞER SALDIRILARI
DEAŞ-Horasan bu yıl başka kanlı terör saldırıları da düzenledi. Afganistan'daki BM'nin Yardım Misyonu (UNAMA) sadece bu yılın ilk dört ayında DEAŞ kaynaklı 77 saldırı kayıtlara geçti. Bu geçen yılın aynı dönemine kıyasla üç kat fazla. Bu yıl düzenlenen saldırılardan biri, Mayıs ayı başında Kabil'de çoğu okula giden Şii kız çocukları olmak üzere 85 kişinin hayatını kaybettiği saldırıydı. Bomba yüklü araçla düzenlenen saldırıda 300 kadar kişi de yaralandı.

DEAŞ savaşçıları bundan bir ay sonra da İngiltere merkezli mayın temizleme organizasyonu HALO Trust çalışanlarını hedef aldı. Saldırıda 10 kişi hayatını kaybetti. BBC'ye konuşan HALO Trust'un CEO'su, Taliban'ın mayın toplayıcılarına yardım ettiğini ve saldırganları da uzaklaştırdığını söylemişti.

DEAŞ_HORASAN'IN KÖKENİ PAKİSTAN'A DAYANIYOR
DEAŞ-K'nın silahlarını Taliban'a çevirdiği dönem 2017 yılı. DEAŞ savaşçıları, bu dönemde El Kaide'nin öldürülen lideri Usame Bin Ladin'in bir tünel sistemi ile saklandığı dağlık Tora Bora bölgesinden Taliban'ı sürmüştü.

DEAŞ-K ya da DEAŞ-Horasan'ın kökeni ise Tehrik-i-Taliban Pakistan'a (TTB) dayanıyor. Pakistan'daki baskılardan kaçan grup üyeleri, Ekim 2014'te DEAŞ'in öldürülen lideri Ebubekir Bağdadi'ye bağlılık yemini ederek bölgede DEAŞ'in uzantısı haline geldi. DEAŞ'in güçlü olduğu dönemde maddi ve manevi olarak desteklenen grup, kısa zamanda Orta Asya'ya yayıldı. DEAŞ-Horasan'a verilen bu desteğin şimdiyse büyük ölçüde kuruduğu tahmin ediliyor. Ancak BM uzmanları, Suriye ve Irak'ta yeraltına inen DEAŞ yönetiminin DEAŞ-K ile halen temasta olduğunu düşünüyor.

Matthias von Hein

©Deutsche Welle Türkçe