Adalet yürüyüşü ve mitingi 2019 hesaplarını da etkiledi.
9 Temmuz hem büyük bir itiraz hem de çok geniş kesimlerin özlemi olan üç kelimelik istem içeriyordu; hak, hukuk, adalet...
2019 seçimlerine bu üç kelime ile gidilebilir mi?
Bu soruya yanıt vermeden önce siyasi tarihimize damgasını vuran kelime ya da kelimeler bütününe bakalım.
1950 seçimlerinde Demokrat Parti çok partili sisteme geçişte halkın seçeceğinin artmasına da gönderme yaparak şu sloganı başa çekmişti:
Yeter, söz milletin!
Bu sloganda bütünleşen yenilik arayışı DP'yi tek başına iktidar yaptı.
DP'nin Amerikan Marshall yardımlarıyla birlikte attığı ekonomideki yeni adımlar, devlet hazinesindeki birikimlerin açılması büyüme heyecanını beraberinde getirdi. Bunun devamında Demirel yeni bir hedef koydu:
Büyük Türkiye!
1960 sonrası Adalet Partisi'nin başına geçen Demirel de ekonomi merkezli bu sloganla tek başına iktidar oldu. 
Büyüme "paylaşım" sorununu getirdi. Gelir uçurumu giderek artıyor, köyden kente göç uçurumları derinleştiriyordu.
Bu arayışı da Ecevit yakaladı. "Ne ezen ne ezilen, insanca hakça düzen", "toprak işleyenin su kullananın", "akgünlere" sloganları Ecevit liderliğindeki CHP'yi sola oy vermenin en zor olduğu dönemde yüzde 42'ye taşıdı. 

***

12 Eylül siyasetin tüm dengelerini altüst etti. Eski partilerin tümü kapatıldı. 12 Eylül yönetimi kendi kurdurduğu MDP'yi parlementer sisteme dönüşle birlikte iktidara getirmek için her şeyi yaptı.
O günlerde toplumdaki beklentiyi Turgut Özal'ın liderliğindeki Anavatan Partisi yakaladı. 12 Eylül öncesi siyasal kutuplaşmalara ters bakan toplum Özal'ın iki elini havada birleştirip "bende tüm siyasal eğilimler var, hepsini bir potada tutacağım" mesajını aldı. 1983 seçimlerinde ANAP yüzde 45.1'le tek başına iktidar oldu.
Özal'dan sonra tek başına iktidarı yakalayan AKP, 3 partili koalisyonla merkez sağ, merkez sol ve milliyetçiliğin umut olmaktan uzaklaşmasını kullandı. Yüzde 35 oyla parlamentonun yüzde 65'ine sahip oldu.
AKP sonraki seçimlerde de  "durmak yok, yola devam" sloganı etrafında iktidarını korudu.
AKP'nin 2019'da aynı sloganla yola devam etmesi zor görünüyor. Çünkü partide metal yorgunluğu olduğunu, kadroların değişmesi gerektiğini partinin başındaki kişi söylüyor.

***

Başta sorduğumuz soruyu yineleyelim:
CHP 2019 seçimlerine "hak, hukuk, adalet" sloganı ile gidebilir mi?
Bu üç sözcük özünde toplumun bütün arayışlarına karşılık geliyor. 
Önceki gün Karşıyaka Belediyesi'nin ev sahipliğinde Yamanlar'daki CHP Parti Okulu yaz kampında gençlerle bu konuyu konuştuk. Onlara yukarıda özetlediğimiz siyasi tarihi anlatıp 2019'un sürükleyici sloganının ne olabileceğini sorduk.
Hak, hukuk, adalet sürükleyebilir diyenler oldu. Yürüyüş üzerine yeni slogan üretenler oldu... Bu konuda beyin fırtınası yapma kararı aldılar. 
Okurun önerilerine de açığız.
Dünyadan iki örnek paylaşmak gerekirse; Trump'ın sloganı şuydu:
Amerika'yı yeniden büyük yap!
Ekonomi içerikli...
Fransa'da Macron ise seçime giderken oluşturduğu yapılanmanın adı slogan gibiydi:
Yürüyüş Hareketi!
Demek ki yürüyüş de başlı başına bir iradeyi temsil edebiliyor.
AKP'nin adındaki "adalet" sözcüğü fiilen CHP'nin üstüne oturdu.
İster misiniz slogan da yol değiştirsin:
Durmak yok yürümeye devam!