Türk Medeni kanununa göre boşanma davaları anlaşmalı ve çekişmeli olmak üzere iki farklı şekilde açılır. Anlaşmalı boşanma davalarında taraflar kendi özgür iradeleri ile evlilik birliğinin sona erdiğine dair karşılıklı anlaşmaya varır. Anlaşmalı boşanma protokolü ile dava için başvuru yaparlar ve tek celsede boşanma gerçekleşir.

Anlaşmalı Boşanma Davası Şartları Nelerdir?

Evlilik birliği 1 yıl süren taraflar anlaşmalı boşanma davasına birlikte başvuruda bulunur. Eşler kendi aralarında fikir birliğine vararak anlaşmalı boşanma protokolü hazırlar. Protokol evlilik birliğinin sona ermesinde hızlı sonuç almaya yardımcı olur.

Tarafların kusuruna bakılmaksızın kanunda belirlenmiş olan boşanma şartlarının gerçekleşmesi halinde boşanma sonuçlanır. Anlaşmalı boşanma davası açabilmek için bazı şartların karşılanmış olması gerekir;

• Evlilik birliği en az 1 yıl sürmeli.
• Taraflar mahkemeye birlikte başvurmalı.
• Her iki tarafta boşanma talebini kabul etmeli.
• Hakim her iki tarafı da dinlemeli.
• Tarafların iradeleri birbirine uymalı.
• Hakim tarafından boşanmanın mali sonucu protokole uygun bulunmalı.
• Müşterek çocuklara ile ilgili protokol uygun hazırlanmalı.

Anlaşmalı boşanma davalarında hakimin boşanma kararı verebilmesi için protokolde yer alan 5 şart karşılanmış olmalı. Anlaşmalı boşanma protokolü davalarda maddi ve hukuki sonuçları düzenler ve her iki eş tarafından imzalanır.

Anlaşmalı Boşanma Protokolünde Uyuşmazlık Olur Mu?

Davanın sonuçlanması için tarafların velayet, mal paylaşımı, tazminat ve nafaka gibi konularda fikir birliğine varmış olması gerekir. Dolayısıyla anlaşmalı boşanma protokolü tarafların boşanmanın ardından maddi ve hukuki durumunu varsa müşterek çocukların boşanma sonrası durumunu ve nafakaya dair tüm konularda mutabık olduğu anlamını taşır.

Çocuğun velayet hakkı protokolde ayrıntılı şekilde belirlenir ancak hükümler çocuğun üstün yararına uygun olması yönünde hakim tarafından onaylanır. Hakim tarafından anlaşmalı boşanma protokolü uygun bulunmazsa müdahale edilir ve değişiklikler yapılır. Ancak hakim tarafından değişiklikler asla dayatılamaz taraflar önerilen değişiklikleri kabul etmesi halinde boşanma gerçekleşir.

Uyuşmazlık yaşanması durumunda mahkeme tarafından anlaşmalı boşanma talebi kabul edilmez ve dava çekişmeli boşanma davasına döner. Yargıtay kararları kesinleşmesine rağmen çoğu zaman taraflar tek taraflı olarak irade beyan eder ve boşanma protokolünden vazgeçer.

Anlaşmalı Boşanma Protokolü Nasıl Hazırlanır?

Anlaşmalı boşanma davalarında dava dilekçesine boşanma protokolü eklenir ve tarafların birlikte oturduğu yerde bulunan aile mahkemesine sunulur. Harç ve masraflar ödendikten sonra hangi mahkemede davanın görüleceği ve dava esas numarasını gösteren evrak taraflara verilir. Ardından tensip zaptı hazırlandıktan sonra duruşma günü taraflara tebliğ edilir.

En geç 1 ay içerisinde duruşma gerçekleşir ve tek celsede boşanma tamamlanır. Boşanma davasında hazırlanan dilekçede mutlaka protokol ifade edilmeli ve tarafların bu kapsamda anlaştığı ve boşanmayı kabul ettikleri açıkça belirtilmelidir.

Anlaşmalı boşanma protokolünde tarafların maddi ve manevi tazminat talepleri bulunmadığına dair ifade yer almasına rağmen mal rejimi tasfiyesinin ardından alacak hakkı kaybolmaz. Anlaşmalı boşanma protokolü kapsamında taraflar;

• Maddi ve manevi tazminat.
• Soyadı kullanımı.
• Mal varlığı.
• Nafaka ve velayet konularında anlaşmaya varmalıdır.

Anlaşmalı Boşanma Protokolünün Unsurları Nelerdir?

Boşanma protokolü hazırlanırken en önemli unsur taraf bilgileridir. İşler isim ve soyisimleri ile birlikte TC kimlik numaralarını ve adreslerini protokolde mutlaka belirtmelidir.

Boşanmak istediklerine dair ortak iradeye sahip olmaları aranan en önemli unsurdur. Ancak burada önemli olan ortak iradedir baskı altında hür irade olmadan protokolün imzalanması söz konusu olamaz.

İlk duruşmada taraflar bulunmalıdır bunun nedeni hakimin boşanma iradelerini hür şekilde verdikleri kanaatine varmış olmasıdır. Aksi halde boşanmanın gerçekleşmesi imkansızdır.

Protokolde yer alması gereken en önemli konulardan biri de çocuğun velayetidir. Protokol hazırlanırken çocuğun velayetinin hangi tarafta kalacağına dair beyan çocuğun kimlik bilgileri isim soyisim ve yaş gibi ifadeler kullanılarak belirtilmelidir. Ancak çocuğun velayeti konusu tamamen hakimin takdir yetkisine kalmış durumdadır.

Protokolle taraflar anlaşmış olsa da hakim tarafından üstün yarar gözetilerek çocuğun menfaati dikkate alınır ve buna göre velayet kararı verilir. Çocuğun velayetini alamayan taraf için mahkeme tarafından ziyaret hakkı yani çocuk ile kişisel ilişki düzenlemesi yapılır. Taraflar çocuk ile kişisel ilişki konusunda değişiklik yapmak istediğinde ayrıca aile mahkemesine dava açabilir.

Anlaşmalı Boşanma Davalarında Özel Hususlar Nelerdir?

Anlaşmalı boşanma protokolünde zorunlu olan konulardan biri de çocuk için iştirak nafakasıdır. Eşlerin çocuğa karşı sorumlulukları evlilik birliğinde olduğu gibi değişmeden devam etmek zorundadır bu yüzden protokolde bu husus mutlaka düzenlenmelidir.

Protokolde yer alacak maddeler kapsamında çocuğa ödenecek olan iştirak nafakasının hangi taraf tarafından ödeneceği ne zaman ödeneceğini ve nasıl ödeneceği gibi konular açıkça belirtilmelidir.

Protokol kapsamında eşler arasında yoksulluk nafakasına dair taleple söz konusudur. Bu durumda yoksulluk nafakası ödeyecek taraf ne zaman ve nasıl ödeyeceğini açık şekilde düzenlemelidir.

Maddi ve manevi tazminat konusu da protokolde yer alması gereken maddeler arasındadır. Bununla birlikte dava ve yargılama giderleri de protokolün maddeleri içerisindedir. Anlaşmalı boşanma protokolü içerisinde avukat için verilecek olan ücretin kimin tarafından ödeneceğine dair net bir açıklama yer almalıdır.

Tüm bu unsurların dışında ayrıca boşanma sürecinde taraflar onları da protokol kapsamına alabilir. Anlaşmalı boşanma protokolünde şekil şartı yok ancak eşlerden birinin ya da her ikisinin hukuki temsilcileri tarafından yazılı olarak hazırlanması gerekir.

Çünkü mahkemeler tarafından anlaşmalı boşanma hükümlerinden yararlanmak isteyenlerin yazılı olarak bunu bir protokol ya da anlaşma kapsamında sunması beklenir.

Türk Medeni Kanununda Protokolün Önemi Nedir?

Türk Medeni Kanunu düzenlemesinde protokol önemi açık hükme bağlanmaktadır. En kısa zamanda ve sancısız şekilde boşalmanın gerçekleşmesi için protokolün somut şartlara, genel hukuk ilkelerine ve hukuk kurallarına uygun şekilde düzenlenmesi şartı aranır.

Boşanmadan kaynaklanan maddi ya da manevi tüm konular dikkate alınacak şekilde protokolde yer almalıdır. Protokolde genel maddeler dışında ayrıca taraflar kişisel eşya teslimi, mal rejimi talepleri, aile konutunun durumu, soyadı kullanımı gibi konuları da açıkça konu alabilir.

Protokolde yer alan bu düzenlemeler ile birlikte boşanma sonrası oluşabilecek herhangi bir çekişmenin önüne geçilir. Anlaşmalı boşanma davası tamamlandıktan sonra taraflar kanun yoluna başvurudan feragat beyanı vererek boşanmaya dair kararı çok daha kısa süre içerisinde kesinleştirir. Ancak feragat hukuki sonuç doğurmaz.

Kanun koyucu tarafından anlaşmalı boşanma davalarında tarafların boşanma iradeleri belirlenmiş olan şartların gerçekleşmesi halinde evlilik birliğinin temelinden sarsılması ilkesi ile destekler. Hakim eşlerin kusurlu olup olmadığına bakmadan ya da boşanmanın sebebini araştırmadan karar verir.

Anlaşmalı Boşanma Protokolü Ne Kadar Sürer?

Anlaşmalı boşanma davaları genellikle tek celsede sonuçlanan dava türüdür. Anlaşmalı boşanma protokolü ile açılan davalar ortalama 2 ila 3 ay gibi süreç içerisinde sonuçlanır.

Anlaşmalı Boşanma Protokolü Nasıl Hazırlanır?

Taraflar aile mahkemesine sunmak üzere dilekçe hazırlayarak dava başvurusunda bulunur. Mahkeme tarafından anlaşmalı boşanma davası açılır.

Anlaşmalı Boşanma Protokolünü Kim Hazırlar?

Anlaşmalı boşanma protokolü her iki tarafın kendisi ya da vekilleri tarafından hazırlanır.

Anlaşmalı Boşanmada Protokol Şart Mı?

Evet, anlaşmalı boşanma davalarında protokol şartı bulunmakta. Protokol genel hukuk ilkelerine uygun şekilde hazırlanmalı.

Kaynak; https://mehmetalihelvaci.av.tr/anlasmali-bosanma-protokolu.html