Oyunlar sadece eğlenmek için değil aynı zamanda öğrenmek için de işe yarar. Oyun oynamaya aşina kişiler için online oyunlar takım çalışmasının en iyi öğrenildiği yerlerden biridir. LoL, Counter Strike gibi oyunları oynayan ve izleyen kişiler bu oyunlarda uygulanan stratejileri mutlaka farketmiştir. Bu oyunlarda beceri o kadar önemli bir hale geldi ki iyi takımları analiz ederek üzerine 7Slots gibi sitelerde bahis bile oynayabilir hale gelindi.

Yani oyun aynı zamanda öğretici bir deneyim haline gelebilir. Son yıllarda ise eğitim alanında yükselen trend oyunlaştırma yani “gamification”.

Oyunlaştırma Nedir?

Oyunlaştırma oyun teorilerinden faydalanarak farklı süreçlerde oyun mekanizmalarını kullanmaya verilen isimdir. Oyunlaştırmanın en önemli amaçları öğrencileri etkinliklere ilgili tutmaktır. Aynı zamanda zor konuları da eğlenceli hale getirerek öğrencileri daha motive bir şekilde öğrenmeye teşvik eder. Eğitimde oyunlaştırmanın son yıllarda bu kadar öne çıkmasının sebeplerinden biri de insanların eğlenerek yaptıkları şeyleri daha iyi öğrendikleri ve bu eğitimlere daha içten bir şekilde devam ettiklerinin anlaşılmasıdır. 

Yani en iyi öğrenme eğlenerek olan öğrenmedir. Aynı zamanda “gamification” öğrenenlere hedefler ve amaçlar koyar. Bu sayede öğrenciler bu hedeflere ulaşmak için de daha çok çabalar. Video oyunlarının bağımlılık yaratan yönünü hem çocuklar hem de yetişkinler için olumlu bir anlamda kullanmak için eğitimciler ve eğitim uygulamaları oyunlaştırmadan faydalanır. >

Oyunlaştırmanın Temel Elemanları

“Gamification” denince ilk akla gelen 3 konuya burada değinmek istedik. Tabii ki eğitime özel bir şekilde birçok farklı materyal sürece dahil edilebilse de bu elemanlar neredeyse olmazsa olmaz şekilde tüm oyunlaştırma süreçlerinin içinde yer alıyor.

Puanlar ve Rozetler

Oyunlaştırmanın temel elemanlarından biri puanlama sistemleridir. Bu birçok eğitim uygulamasının içine de dahil edilebilir. Puanlar burada da bahsedeceğimiz diğer birçok oyunlaştırma elemanının temelidir. Rozet ya da İngilizce adıyla badgeler de oyunlaştırma etkisiyle birçok kişiyi eğitime devam etme yolunda motive eder. 

Örneğin bazı rozetler eğitime arka arkaya devam etme üzerinden verilir. Yani örneğin bir eğitim uygulaması arka arkaya 10 gün boyunca girip uygulama içinde eğitime devam eden birine istikrar temelli bir rozet verebilir. Alınan puanlar üzerinden de başarı temelli bir rozet verilebilir.

Bu rozetler sadece en temel bazı örnekler olsa da rozetlerin önemli bir etkisi de genellikle bu oyunlaştırmanın içinde gizli rozetler de bulunur. Yani oyunun içinde farklı rozetler bulabileceğinizi bildiğinizde daha motive bir şekilde eğitime devam edebilirsiniz.

Hikaye Anlatma ve Rol Yapma

Eğitimde rol yapma oyunları ve işin içine hikaye ekleyerek de öğrencileri sürece daha da bağlayabilirsiniz. Özellikle küçük çocukları hedefleyen eğitimlerde  bu şekilde öğrenci katılımını arttırabilirsiniz. Bu öğeler soyut veya zorlayıcı kavramları daha ilişkilendirilebilir ve anlaşılması daha kolay hale getirebilir. Bu da öğrenilecek konularla ve materyallerle daha derin bir bağlantı kurulmasını sağlar.

Süreç Takibi ve Seviyelendirme

Oyunlaştırmanın bir faydası da süreç takibini kolaylaştırmasıdır. Örneğin seviye yapısını kullanan ya da ilerleme çubukları aracılığıyla durumunuzu gösteren uygulamalar hem bir sonraki seviyeye geçmeniz adına öğrenenleri teşvik ederken eğitimci açısından da öğrencilerin nerelerde takıldığını en çok hangi aşamalarda eğitimi terk ettiğini anlamak için önemli bir yoldur. Eğitimi oyunlaştırmayı da kullanarak optimize etmenin yollarından biri seviyelendirmedir.

Eğitimde Oyunlaştırma Avantajları

Son yılların öğrenciler ve öğrenme süreçleri içindeki en büyük trendi oyunlaştırmanın neden bu kadar tercih edildiğini “gamification”ı tanımlarken biraz açıklamıştık. Bu konuyu maddeler halinde biraz açalım.

• İnteraktif ve oyunlaştırma içeren eğitimlerde öğrencilerin konuları daha iyi kavradığı ve akıllarında daha çok şey kaldığı görülmüştür.

• “Gamification” eğitim süreçlerinde kişiselleştirme sağlar. Bu şekilde kendi öğrenme hızlarında konuları anlayan öğrenciler anlamadıkları konudan anında soğumaz ve sürecin içinde kalmaya devam eder.

• Öğrencilerin motivasyonunu arttırır ve dersteki etkileşim de artar. Bu da hem online uygulamalar hem de fiziksel dersler için geçerlidir.

Yani bu 3 maddede açıkladığımız şekilde öğrenme daha aktif bir hale gelir ve öğrenciler sadece pasif ve öğrenen pozisyonundan çıkarak sürecin içine dahil olur. Bu sayede daha motive ve etkileşim içinde bir deneyim oluşur.

Oyunlaştırmanın Zorlukları ve Riskleri

Oyunlaştırmayı birçok eğitim uygulamasına eklemek mümkün fakat yine de her zaman da kolay değil. Özellikle oyunlaştırma konseptlerini eğitim uygulamalarının tamamen merkezine koyunca eğitim odağı tamamen eğlenceye kayabiliyor. Yani uzman bir ekip tarafından yapılan oyunlaştırma özellikleri bir eğitim uygulamasını kullanıcılar tarafından daha vazgeçilmez kılabilir. Daha uzun süre kullanım sağlayabilirsiniz.

Bu konudaki risklerden en önemlisi ise oyunların aynı zamanda bağımlılık yapıcı olan etkisi olabilir. Bu bağımlılık yapıcı etki sebebiyle bazen eğitimde oyunlaştırma elemanlarının fazla kullanımı da oyun öğelerine olan bağımlılığı arttırabilir ve faydadan çok zarar getirmeye başlayabilir.

Diğer bir risk ve zorluk ise yarışmacılık özelliğinin eğitimin içine fazlasıyla girmesidir. Puanlar ve rozetler öğrenenleri motive edebilse de tüm odak noktasının “kazanmak” ve “kaybetmek” olduğu eğitim öğrenenlere psikolojik anlamda zarar verebilir ve özellikle çocuklara yanlış mesajlar verebilir. Bu sebeple odağın her zaman kişisel bir gelişmede olması ve öğrencinin yarışmayı kendisiyle yapması sağlanmalıdır. 

Eğitim Sürecine Oyunlaştırma Nasıl Dahil Edilir

Anaokulu çağındaki çocuklardan yetişkinler için öğrenme süreçlerine yani herkes için olan tüm öğrenme süreçlerinin içine oyunlaştırma elemanları dahil edilebilir. Yukarıda da açıkladığımız gibi puanlar, rozetler, rol yapma gibi elemanlar farklı eğitim materyalleri de kullanılarak süreçlere dahil olabilir. Bu sayede tüm öğrenme süreçleri daha eğlenceli kılınabilir. 

Online eğitim uygulamalarında ise bu daha da kolaydır. Özellikle dil öğrenme uygulamalarında bunun gibi birçok elemanın hali hazırda sürece dahil edildiğini görebilirsiniz. Duolingo bu konuda örnek olarak verilebilecek bu sayede popüler olmuş uygulamalardan biridir.

Yukarıda saydığımız riskleri içermeden oyunlaştırmanın süreçlere dahil edilebilmesi için eğitimcilerin de bu konuda bir eğitimden geçmesi gerekir. Doğru stratejileri öğrenebilmek ve en iyi şekilde uygulayabilmek için bu konu önemlidir. Oyunların dinamik bir yapıda olması da önemlidir. 

Yani süreç içerisinde gelen feedbacklere göre yapı değiştirilebilir, yeni elemanlar eklenip bazı elemanlar çıkarılabilir. Oyun mantığının da yapısı gereği daha dinamik bir şekilde işlemesi önemlidir.