Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), 2017'de gündemine taşınan Selahattin Demirtaş davasıyla ilgili nihai kararını bugün kamuoyuyla paylaşıldı. Mahkeme, 20 Kasım 2018’de açıkladığı kararı serteştirerek, Ankara’ya AİHM kararlarını yerine getirme yükümlülüğünü anımsattı.

AİHM’in gerekçeli kararında, Kasım 2018'de olduğu gibi, Demirtaş'ın tutukluluğu için öne sürülen gerekçelerin yetersiz olduğuna hükmedildi. DW Türkçe’de yer alan habere göre, Demirtaş’ın hukuki değil, siyasi gerekçelerle tutuklu olduğu sonucuna varan AİHM, seçme ve seçilme hakkının ihlal edildiğine de vurgu yaptı.

AİHM ayrıca, Demirtaş’ın bir parlamenter olarak ifade özgürlüğünün ihlal edildiği sonucuna da vardı. Mahkeme, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 46’ncı maddesi gereği, Ankara’nın AİHM kararlarını yerine getirme yükümlülüğünü hatırlatarak, karar yerine getirilmediği sürece Demirtaş’ın haklarının “sürekli ihlal” edilmiş sayılacağı uyarısını yaptı.

Karar gereği Ankara, Demirtaş’a 3 bin 500 euro maddi ve 25 bin euro da manevi tazminatın yanı sıra 31 bin 900 euro mahkeme masrafı ödeyecek. Kararın ardından açıklamalarda bulunan Demirtaş’ın avukatı Mahsuni Karaman, şöyle dedi:

"AİHM Büyük Dairesi, olması gerektiği gibi, Sayın Demirtaş ile ilgili ağır ve tarihi bir karar ile derhal tahliye kararı vermiştir.

Bu kararla, müvekkilimiz hakkındaki tüm suçlamalar boşa çıkmış, müvekkilin 4 yıldır siyasi sebeplere bağlı rehin tutulduğu gerçeği tescil edilmiştir.

AİHM Daire kararından sonra ‘karar kesin değil’ bahanesi ortadan kalkmıştır. Bu karar kesin ve emredicidir. Türkiye yargısının, ‘karşı hamle yapar işi bitiririz’ anlayışına prim vermeden Sayın Demirtaş'ı derhal serbest bırakması gerekmektedir." dedi.

Demirtaş’ın avukatlarının yaptığı yazılı açıklamada AİHM Büyük Dairesi kararı için şöyle dedi:

"AİHM Büyük Dairesi, 22 Aralık 2020 tarihli kararıyla 4 Kasım 2016 tarihinde tutuklanan müvekkilimiz Sn. Selahattin Demirtaş’ın muhalif bir siyasetçi olarak siyasi amaçlarla ve hukuka aykırı bir şekilde tutuklandığına karar vermiş ve Demirtaş’ın derhal serbest bırakılmasını talep etmiştir.

Büyük Daire, dokunulmazlıkları kaldıran Anayasa değişikliğinin öngörülebilir olmadığını, Meclis kararı olmadan bir milletvekilinin tutuklanamayacağına dair hükmün bu davada uygulanmadığını, meclis içerisinde ve dışarısında yaptığı konuşmalar nedeniyle ifade özgürlüğünün ve milletvekili olarak faaliyet yürütememesi nedeniyle serbest seçim hakkının ihlal edildiğini tespit etmiştir.

Bilindiği üzere, AİHM, 20 Kasım 2018 tarihli ilk kararında Sn. Demirtaş’ın derhal serbest bırakılması gerektiğine karar vermiş ancak Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “karşı hamlemizi yapar, işi bitiririz” açıklamasının ardından bu karar uygulanmamıştır.

Büyük Daire, 20 Eylül 2019 tarihli ikinci tutuklamanın, Demirtaş’ın 4 Kasım 2016 tarihli ilk tutukluluğunun devamı niteliğinde olduğunu vurgulayarak hala bu nedenle tutuklu olan (ikinci tutukluluk) Demirtaş’ın derhal serbest bırakılması gerektiğine hükmetmiştir.

Sadece Türkiye için değil Avrupa Konseyi üyesi tüm devletler açısından pek çok ilki barındıran ve AİHM tarihinin en ağır ihlal kararlarından biri olan bu karar doğrultusunda müvekkilimizin derhal serbest bırakılması ve beraat etmesi gerekmektedir.

Hükümeti, AİHS’nin 46. maddesi uyarınca kesin ve bağlayıcı olan bu kararın gereklerini ivedilikle yerine getirmeye çağırıyoruz." dedi.

HDP’den yapılan açıklamada ise “AİHM Büyük Dairesi’nin kararıyla demokratik siyasete yönelik kumpas çökmüş, alınan siyasi kararlar hükümsüz hale gelmiştir. Demirtaş başta olmak üzere derhal rehin tutulan bütün siyasetçilerimiz serbest kalmalıdır” ifadeleri yer aldı.