Türkiye'de "asrın felaketi" olarak anılan 17 Ağustos Depremi'nin üzerinden 24 yıl geçti. 1999 yılında, 16 Ağustos'u 17 Ağustos'a bağlayan gece meydana gelen ve Richter ölçeğine göre 7.4 büyüklüğündeki merkez üssü Gölcük olan deprem, Türkiye tarihinin en büyük depremlerinden biri olarak kayıtlara geçti.

Kuzey Anadolu Fay Hattı'nın kırılmasıyla meydana gelen ve saat 03.01'de başlayarak 45 saniye süren deprem; İstanbul, Bolu, Bursa, Eskişehir, Kocaeli, Sakarya ve Yalova'da etkili oldu. TBMM'nin Temmuz 2010 tarihli komisyon raporuna göre, depremde 17 bin 480 kişi hayatını kaybetti, 43 bin 953 kişi yaralandı.

Yaklaşık 200 bin kişinin evsiz kaldığı, 66 bin 441 konut ve 10 bin 901 iş yerinin yıkıldığı depremden 16 milyona yakın kişi değişik düzeylerde etkilendi, 285 bin 211 konut ve 42 bin 902 iş yerinde hasar tespit edildi.

Türkiye'nin en ağır felaketlerinden birinin üzerinden 24 yıl geçti; ancak 6 Şubat'ta Türkiye'nin bir başka noktasında 11 ilin etkilendiği depremler meydana geldi. Kahramanmaraş'ta meydana gelen 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremlerde resmî sayılara göre en az 50 bin 783 kişi yaşamını yitirdi, 122 binden fazla kişi yaralandı.

Arama kurtarma çalışmalarının haftalarca devam ettiği deprem bölgesinde birçok ilde enkazların tamamı hâlâ kaldırılamadı. Depremin ardından bölgedeki koordinasyonsuzluk, ulaşım ve iletişimde yaşanan sorunlar, altyapı yetersizlikleri, gecikmeler ve yanlış yapılaşma, Türkiye'nin reddedilemez bir gerçek olan depreme hazırlığını sorgulattı. 

Bugün ise İstanbul ve Marmara Bölgesi için tehlikenin yeniden cereyan ettiği biliniyor. Deprem uzmanları, yer bilimciler ve jeoloji mühendisleri neredeyse her fırsatta, depremin meydana geldiği Kuzey Anadolu Fay Hattı'nda birikme olduğunu ve yeniden kırılacağını ifade ediyor. Peki Marmara Bölgesi olası bir depreme hazır mı? 

Uzmanların öngörüleri

Bilim Akademisi Kurucu Üyesi Yer Bilimci Prof. Dr. Naci Görür, olası Marmara depremine ilişkin şunları söylüyor: 

"Parsons diye bir ABD'li bilim insanı, bizden Türkler de var, bir grup yaptığı çalışmada 99 depremlerinden sonra her an olmak kaydıyla Marmara’da 7 ve üzerinde bir depremin olma olasılığının %64 olduğunu buldular, yazdılar. Dolayısıyla yani 30 yıl dediğin zaman işte sonu 2029 gelir. Bu şekilde biz de yani 24 seneyi nihayet geçirdik."

Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener de geçtiğimiz yıl Mart ayındaki konuşmasında, 2030'a kadar Marmara Bölgesi'nde 7 büyüklüğünde bir depremin meydana gelme olasılığının %64 olduğunu vurgulayarak "Marmara Depremi için vakit geldi mi bilmiyoruz. Biriken enerji arttıkça depremin büyüklüğü de artar. Marmara için tahminim 7’nin üzerinde bir deprem ama ne zaman açığa çıkacağını bilmiyoruz" diyor.

En çok etkileneceği öngörülen bölgeler

Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü'nün verileriyle hazırlanan kentin risk haritası şöyle: 

Öte yandan meydana gelen depremden yalnızca İstanbul'un değil, Marmara Bölgesi'ndenki 10 kentin etkileneceği öngörülüyor. Geçtiğimiz yıllarda konuya ilişkin konuşan Prof. Dr. Haluk Özener, "Bir sonraki depremin de bütün bilim insanlarının kabul ettiği, şu an da Marmara Denizi içinde bir deprem olacağıdır. Sadece İstanbul'u değil, Marmara'daki 10 ilin bu depremden etkileneceği öngörülüyor" ifadelerini kullanıyor. 

Peki ya çalışmalar? 

Marmara Bölgesi’nde 30 sene içinde %70 ihtimalle 7.4 büyüklüğünde deprem beklendiğini ifade eden Deprem Uzmanı Yoshinori Moriwaki, depremlerin yıkıclığının en önemli nedenlerinden birinin kaçak yapılar olduğunu vurguluyor ve "Devlet ve belediye ruhsatsız binalara geçit vermemeli" diyor.  

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, geçtiğimiz ay Marmara depremine ilişkin İBB ile ortak çalışmalar yapılacağını açıkladı. Özhaseki 9 Ağustos'ta yaptığı açıklamada ise 4 aşamalı plandan bahsetti: 

"İstanbul'da yapılacak en güzel şey, deprem gelmeden ona hazırlık. Bu konuda 4 aşamalı planımız var:  Birincisi, zaten devam eden bir kentsel dönüşüm çalışması var. Şu anda bile 39 ilçemizde 188 yerde kentsel dönüşüm projesi devam ediyor. Şu anda 165 bin civarında konutun yenileme çalışmaları devam ediyor. İkinci aşamada, rezerv konut alanları belirledik. Bu alanlarda 350 bin konuta kadar yeni sağlam, güvenilir konutlar yapabileceğiz. Üçüncüsü de, ‘Yarısı Bizden’ kampanyası. Bununla ilgili de şuana kadar Bakanlığımıza müracaat eden insan sayısı 1 milyon 20 bin. Dördüncü aşamada, İstanbul için özel bir yasa çıkarmayı hesaplıyoruz. Biran önce işi hızlandıracak tedbirleri alıp bu yasayı çıkarmak istiyoruz." 

İstanbul Valisi Davut Gül ise dün, depreme karşı güçlendirme kararı alınan Hasköy Ortaokulu’nda incelemelerde bulundu. Burada güçlendirme çalışmalarına ilişkin bilgi veren Gül, bakanlık bütçesi dışında hayırseverlerin de katlılarına ihtiyaç olduğunu söyledi.

Ayrıca İstanbul Valiliği İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen çalışmalar sonucunda; ilgili yöneticilerin de afetzede olacağı düşünülerek İstanbul’un 39 ilçesine vali görevlendirmesi yapıldı. 

İBB'nin İstanbul için deprem çalışmaları devam ediyor. İBB Deprem ve Zemin İnceleme Müdürlüğü'nün internet sitesinde gerçekleştirilen çalışmalar yer alıyor. 

Öte yandan depremin her saniye daha da yaklaştığı Marmara Bölgesi'nde geçen 24 yılın ardından uzmanlar yapılan çalışmaların hâlâ yetersiz kaldığını vurguluyor.

Kaynak: Aposto