Eczacı Kazım Aykanat, "Takviye gıdalar markette 'fast-food' gibi satılıyor. Peki hangi market, hangi internet sitesi yarısı kullanılmış bu ilaçların yan etkilerini söyleyecek?" sorusunu yöneltti. Sempozyuma konuşmacı olarak, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Mustafa Cankurtaran, Pharmetic Girişimci Eczacılar Derneği Yönetim Kurulu Üyeleri Kazım Aykanat, Neylan Zırhoğlu ve Hayriye Başkan katılım gösterdi.

Pharmetic Girişimci Eczacılar Derneği Başkanı Armağan Ener’in moderatörlüğündeki sempozyumda ilk konuşmacı olan Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Geriatri Bilim Dalı Başkanı da olan Prof. Dr. Mustafa Cankurtaran aşı çalışmalarının olumlu geçtiğini 2021 yılı başından itibaren aşının yapılabileceğini söyledi. Prof. Dr. Cankurtaran’ın mesajları şu şekilde:

"Maalesef grip aşısı yeterince yok. Bağışıklığın korunması bu kış daha da önemli olacak. Egzersiz, uyku, dengeli beslenme ve stresin azaltılması bağışıklık sisteminin en iyi dostları."

"Koronavirüsten korunmak için herkes ek bir şeyler kullanmak istiyor. Çok sayıda ürün var. Çoğunun yeterince çalışması yok ve rutinde önerilmiyor. Destek ürünü çalışmaları arttı, ancak henüz koronavirüsten şu kesin korur dediğimiz bir molekül yok."

" Vitamin D değeri düşük olan kişilerde koronavirüs daha sık ve ağır geçiyor. Bu sebeple vitamin D kullanımı, en azından idame dozda oldukça önemli ve yararlı."

"Yüksek doz vitamin C ve Çinko konusunda çok fazla üst solunum yolu enfeksiyonu korunma verisi var. Koronavirüs hastalarında çinkonun rolü ile ilgili yayınlar var. Çinko ve vitamin C desteği covid korunması için yararlı olabilir, ama bu konuda elimizde yeterince kanıt yok. Henüz, Vitamin D ve kısmen Çinko dışında ön planda molekül yok. Hiç birisi mutlak öneri değil. Olası zararları önemli. Bu sebeple hekim veya eczacı önerisi ile kullanılabilir."

Pharmetic Girişimci Eczacılar Derneği Başkan Yardımcısı Kazım Aykanat, soğuk havaların başlaması ile birlikte insanların vitaminlere ve takviye edici gıdalara yoğun ilgi gösterdiğini, “Türkiye'de bazı e-ticaret sitelerinin vatandaşların bu taleplerini fırsatçılığa çevirdiğini belirtti.

"Eczanelerde ısı, nem gibi tüm saklanma koşulları dahil olmak üzere kayıtları itinayla tutulan, kontrollü bir şekilde gerektiğinde hastaya verilen bu ürünler; marketlerde adeta “fast-food” olarak tüketime sunulması ve pazarlanması insan sağlığını tehdit eder boyutlara ulaşmıştır."

" İşleri sadece ‘satış’ olan; Hangi market, internet satış sitesi, doğrudan satış kanalı yan etkiden bahsedecektir? Omega 3’ün aynı zamanda kanı sulandırdığını, kan sulandırıcılarla dikkatli kullanılmasını; pandemide en çok kullanılan ürünlerden biri olan D vitaminin yüksek dozda böbrek fonksiyonlarını bozduğunu kim söyleyecek? Ayrıca, otoimmun hastalıklarda bağışıklık kuvvetlendiricilerin çok dikkatli kullanılması gerektiğini kim söyleyecek? Daha kaç kişi ölecek, kaç kişi zehirlenecek? Sağlık Bakanlığımızın acil müdahale ederek; yeni yasal düzenlemelerle, halk sağlığını korumak, ölümleri ve zehirlenmeleri azaltmak için bu ürünleri bu konuda yetkin olan sadece Eczanelerde satılmasını sağlamalıdır."

"İkinci el satış uygulaması olan bir internet alışveriş sitesi web sayfası üzerinden kullanıcılarına yasal olmayan şekilde; ambalajı açılmış, ‘az kullanılmış’, kırmızı reçeteli olan ilaçlara kadar varan ilaç satışı yapmalarına izin vermektedir. Bu alışveriş sitesinde; ‘Evde duruyordu, aldım çocuğuma içiremedim, tedaviyi bitirdim elimde kaldı, kremin yarısını kullandım yarısı duruyor, şuruptan bir kapak kullandık’ gibi açıklamalar bulunuyor. Bu durum insan sağlığı açısından çok ciddi riskler taşımaktadır. İlacın ikinci eli olamaz, ilaç önemli ve hayati bir üründür. Bu şekilde ilaç satışları adeta ölüm saçmaktır."

Eczacı Neylan Zırhoğlu, ilaç dışı sağlık ürünlerinin sağlık bakanlığı denetiminde olması gerektiğini belirtti. Ecz. Zırhoğlu’nun uyarıları da şu şekilde oldu:

“Sadece doktor veya eczacıların hastaya önermesi gereken vitamin- mineral ve bitkisel destekler gibi ilaçlar TV, instagram, facebook veya yazılı basında sağlıkla alakası olmayan yerlerden satılıyor. Ayrıca bilindiği üzere, eczaneler Sağlık Bakanlığı tarafından 7/24 nem ve ısı kontrolü açısından denetlenmektedir. Böyle bir kontrol mekanizmasının bulunmadığı market ve online perakende kanallarında bu tip halk sağlığını yakından ilgilendiren ürünlerin hangi koşullarda depolandığı ve sevk edildiği maalesef bilinmemektedir.”

İLAÇTA SON KULLANIM TARİHİ SIKINTISI BAŞLIYOR

Pandemi sürecinde eczanelerin yaşadığı sıkıntıların arttığına dikkat çeken eczacı Hayriye Başkan, “Sosyal Güvenlik Kurumu’nun uygulamaya koyduğu, kronik hastaların, sağlık merkezlerine gitmeden eczanelerden raporlu ilaçlarını alması kararı ile eczanelerde rapor kapsamına girenler dışındaki stoklarda bekleyen ürün ve ilaçların son kullanım tarihi problemleri ortaya çıkmıştır” ifadesinde bulundu.