Ponzi nedir? Ponzi sistemi nasıl çalışır?
Gündemde yer alan çeşitli dolandırıcılık ve kara para aklama haberleri dolayısıyla ponzi sisteminin ne olduğu bir kez daha gündem oldu. Peki, ponzi sistemi nedir?
Gündemde çıkan haberler nedeniyle ponzi sisteminin ne olduğu merak konusu oldu. Peki Peki, ponzi sistemi ne demek? Ponzi sistemi nasıl çalışır? Ponzi sisteminden nasıl korunulur?
PONZİ SİSTEMİ NE DEMEK?
Ponzi şeması veya Ponzi sistemi, yüksek kar getiren bir üretim varmış gibi göstererek yatırımcıları sisteme katmayı amaçlayan ve ilk yatırım yapanlara ödemenin sisteme sonradan katılanların parasıyla yapıldığı bir dolandırıcılık yöntemidir. Ortada yüksek kâr getiren bir üretim olduğu, bu üretim sayesinde yatırımcılara para ödendiği iddia edilir ve bu sayede sisteme yeni yatırımcılar çekmeye çalışılır. Ponzi şemasına katılımlar bittiği zaman, ortada kâr getiren bir üretim olmadığı için yeni yatırım yapanlara ödeme yapılamaz, sistem çöker ve ponzi şeması sonlanır.
PONZİ SİSTEMİ NE ZAMAN ÇIKTI?
Tarihte bilinen ilk ponzi şeması, bu sisteme adını veren Charles Ponzi tarafından 1920 yılında gerçekleştirilmiştir. Ponzi, bu sistemi sayesinde kısa sürece 10.000 yatırımcıyı posta pullarını kullanarak bir arbitraj kârı elde ettiğine inandırmış; ancak aslında ortada olmayan bu kârlar nedeniyle sistem daha fazla sürdürülememiş ve sistem kısa sürede çökmüştür.
PONZİ'DEN NASIL KORUNULUR?
Olası dolandırıcılıklara karşı korunmak için tıpkı bir yatırımcının hisselerini satın alacağı bir şirketi araştırdığı gibi, bir kişi de mali durumunu yönetmesine yardımcı olan herkesi araştırmalıdır. Bunu yapmanın en kolay yolu, SEC ile iletişime geçmek ve muhasebecilerinin şu anda açık soruşturma yürütüp yürütmediğini (veya önceki dolandırıcılık vakalarını soruşturup soruşturmadığını) sorgulamaktır. Buna ek olarak herhangi bir plana yatırım yapmadan önce, yasal olup olmadıklarını doğrulamak için şirketin mali kayıtlarının sorulması da Ponzi sisteminden korunmak için yararlı olabilir. Bu iki yöntemle kolay bir şekilde sistemden kaynaklı oluşabilecek sorunlardan korunulabilir.
