TBMM mesaiye rekabetin korunması kanun teklifi başlıyor

TBMM mesaiye rekabetin korunması kanun teklifi başlıyor

Covid-19 salgını sürecinde çalışmalarına bir süre ara veren Türkiye Büyük Millet Meclisi, 2 Haziran’da yoğun gündem maddeleri ile mesaiye başlayacak.


Meclis ilk olarak, AK Partili vekiller tarafından Meclis Başkanlığı’na sunulan  Rekabetin Korunması Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin görüşmelerine başlayacak. Türkiye’deki mevcut kanunların Avrupa Birliği mevzuatına uyumlu hale getirilmesine ilişkin düzenlemelerin yer aldığı teklifte, rekabetin korunması ve Rekabet Kurulu’nun yapısında önemli değişiklikler ön görülüyor. Teklifte ayrıca teşebbüslerin ticari sırları konusunda da yapılan düzenlemeler dikkat çekiyor.

TİCARİ SIRLAR KONUSUNDA 4. MADDEDE TARTIŞMA BEKLENİYOR

Teklifin  4. Maddesi ile Rekabet Kurulu’nun teşebbüsleri yerinde inceleme yetkileri genişletiliyor. Madde gerekçesinde, “4054 sayılı Kanunun 15 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yapılan değişiklikle, özellikle kartellerin ortaya çıkarılmasında hayati önemi haiz olan yerinde inceleme yetkisinin kapsamı daha da belirginleştirilmektedir. Bu bağlamda, yerinde incelemelerde; defterlerin, fiziki ve elektronik ortam ile bilişim sistemlerinde tutulan verilerin ve belgelerin incelenebilmesi, bunların kopyalarının ve çıktılarının alınabilmesi yetkisi daha da açıklığa kavuşturulmaktadır” deniliyor.

Üzerinde tartışmaların yaşanması beklenen 4. Maddede şu düzenlemeye yer veriliyor:

“MADDE 4- 4054 sayılı Kanunun 15 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“a) Defterlerini, fiziki ve elektronik ortam ile bilişim sistemlerinde tutulan her türlü verilerini ve belgelerini inceleyebilir, bunların kopyalarını ve fiziki örneklerini alabilir.”

ŞİRKETLERİN HER TÜRLÜ ELEKTRONİK VERİ VE BİLGİLERİ ALINABİLECEK

Söz konusu düzenleme ile Rekabet Kurulu elemanlarına yerinde inceleme yaparken, teşebbüs veya teşebbüs birliklerinden elektronik ortamdaki her türlü bilgi, belge ve bilişim sisteminde tutulan her türlü veriyi inceleme konusu olsun olmasın, kopyasını ve çıktılarını alabilme yetkisi tanınıyor.

Kurul elemanlarına elektronik ortamda sınırsız veri alma ve inceleme yapma hakkı getiren 4.Maddeye muhalefet tarafından şirket verilerinin hukuki güvenliği sağlanmadığı gerekçesiyle itiraz edilmesi bekleniyor. Madde de özellikle şirket verilerinin hukuki güvenliği konusunda boşluk bulunması dikkat çekiyor.

UZLAŞMA YOLUYLA PARA CEZALARINA YÜZDE 25 İNDİRİM

Teklifte uzlaşma müessesine ilişkin yer alan 9. Maddedeki düzenlemede ise rekabet ihlali yaptığı gerekçesi ile haklarında soruşturma başlatılan teşebbüs veya teşebbüs birlikleri usul ekonomisine bakılarak, Kurul tarafından davet yolu ile veya tarafların karşılıklı talebi ile uzlaşma yoluna gidilebilmesi öngörülüyor.

Tarafların rekabeti ihlal ettiklerine ilişkin uzlaşma metnini Kurula sunmalarının ardından soruşturma sona erdirilerek, yüzde 25 indirimle idari para cezası kesilecek.

UZALAŞMA MÜEESSESİ İLE KESİLEN PARA CEZALARINA YARGI YOLU KAPANIYOR

9. Maddede, “Sürecin uzlaşma ile neticelenmesi halinde, idarî para cezası ve uzlaşma metninde yer alan hususlar uzlaşmanın taraflarınca dava konusu yapılamaz” düzenlemesine yer verilerek, Kurul tarafından teşebbüs veya teşebbüs birliklerine kesilen para cezaları için yargı yolu kapatılıyor.

ANAYASA’YA UYGUNLUĞU TARTIŞMA KONUSU

Söz konusu madde ile yapılan düzenlemenin, Anayasa’nın 125. Maddesi’nde yer alan, İdarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolu açıktır” ibaresi ile çeliştiği belirtiliyor.

REKABET KURULU BAŞKAN YARDIMCISI SAYISI 3’E ÇIKARILIYOR

Teklifte ayrıca Rekabet Kurumu yönetim ve personel yapısına ilişkin düzenlemelere de yer veriliyor. Buna göre Kurulun başkan yardımcılarının sayısı ikiden, üçe çıkarılıyor.

Daha önce verilen Anayasa Mahkemesinin iptal kararı doğrultusunda, Rekabet Kurumunun personel kadro unvanları, kadro dereceleri ile sayılarına ilişkin temel kurallar açık olarak düzenleniyor.

Kurumda uzman yardımcılığından uzmanlığa geçiş için gereken uzmanlık tezi yazma şartı kaldırılıyor, yeni düzenlemeye göre devlet memurları kanunundaki uzmanlığa geçiş şartları uygulanacak.

KURUL BAŞKANI VE ÜYELER İÇİN SORUŞTURMA İZNİNE BAKANLIK KARAR VERECEK

BDDK personeli ile Rekabet Kurulu’nun ceza ve hukuki sorumlulukları aynı hükümlere tabi tutulacak. Kurulun başkan ve üyeleri hakkında soruşturma başlatılması Ticaret Bakanlığı’nın iznine bağlanıyor.  Kurul personeli hakkında soruşturma izni ise Rekabet Kurulu Başkanı’na veriliyor.

ANAMUHALEFET PARTİSİ CHP NEYE İTİRAZ EDİYOR?

Rekabetin korunmasına ilişkin yasa teklifi konusunda ANKA Haber Ajansı’na açıklamalarda bulunan TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Üyesi, CHP İzmir Milletvekili Tacettin Bayır,” Liyakati yok etmenin maliyetini en ağır biçimde yaşayan Rekabet kurumu ve diğer üst kurullar, uygulamada özerk olmadıkları müddetçe o yasalar amacına ulaşamayacaktır” dedi.

BAYIR:” SİYASİ İKTİDARA BİAT ETMEDEN GÜNE BAŞLAMIYORLAR”

Rekabet Kurulu’nun büyük çaplı ihalelerin üzerine gidemediğini ve piyasada güveni tahsis edemediğini öne süren Bayır, teklifle yeni başkan yardımcılığı kadrosunun açılmasını ise şu sözlerle eleştirdi:

“Teklifle yeni makam saltanatı geliyor. Açın bakın Kurumun bazı yöneticilerinin ve Kurulun bazı üyelerinin sosyal medya hesaplarına, siyasi iktidara biat etmeden güne başlamadıklarını göreceksiniz. Kurumdaki verimsizliğin nedeni başkan yardımcısı sayısının az olması değil, kuruma belli kartel ve tekelleşmelerin üzerine gidilmemesi yönünde siyasi talimatlar verilmesidir. FETÖ’nün Rekabet Kurumuna hakim olduğu dönemde de bu böyleydi, şimdi de böyle.”

DİJİTAL VERİLERİ KOPYALAMA YETKİSİNİ ELEŞTİRDİ

Şirketlere ait her türlü verinin, bilişim ortamında depolanmış bilgilerin hiçbir sınır ve ticari sır gözetmeden kopyalanarak, Rekabet Kurulu elemanlarının alabilme yetkisini de eleştiren Tacettin Bayır, “ Suistimale açık bir konu. Ticari sır, hukuk güvenliği bakımından, siyasi talimatla bir işletmenin itibarının zedelenmemesi, sindirilmemesi ya da piyasada verilerinin dolaşıma açılmaması bakımından “yerinde inceleme” yapacak görevlilerin bilgi ve veri kopyalama işlemlerinin bizzat yasayla sınırlanması, kopyalanan verilerin yasal temsilcilerin huzurunda listelenmesi, amacı dışında asla kullanılmaması ve paylaşılmaması, bunların usullerinin açıkça yazılması gerekirdi” değerlendirmesinde bulundu.

HÜKÜMETİN SİCİLİ, PİYASALARIN DENGESİNİ BOZMAK ÜZERE KURULU

Teklifte yer alan bazı maddelerin firmadan firmaya değişecek adil olmayan yaptırımlara da yol açabileceğine işaret eden Bayır, “Özetle teklife bakışımız; idareye gereğinden fazla takdir yetkisi veren ve yargı yolunu kapatan düzenlemelerin gözden geçirilmesi, Kurumun asli görevi olan tarafsız incelemeye geri dönmesi yönündedir. Ülkemizde hukuk güvenliği ve etkin rekabet koşullarının yerleşmesi, siyasi talimatlardan uzak, sektörlerin katılımının sağlanacağı yeni bir Rekabet Kanununa ve ihtisaslaşmış rekabet mahkemelerinin kurulmasına da ihtiyaç vardır. Genel Başkanımız Kemal Kılıçdaroğlu’nun dediği gibi; tüm üst kurullar, görevlerini yerine getirirken tarafsız ve özerk davranmalı, siyasi talimattan uzak hareket etmeli, atamalarda sadakatin yerini yeniden liyakat almalıdır. Ancak, Rekabet Kurumu da dâhil olmak üzere bu iktidarın sicili, özel kurulların içini boşaltmak ve siyasi talimatlarla piyasaların dengesini büyük ölçüde bozmak üzerine kuruludur” sözleri ile görüşlerini dile getirdi.