Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, Anayasa Mahkemesi’nin kararına rağmen tahliye edilmeyen cezaevindeki Türkiye İşçi Partisi Hatay Milletvekili Can Atalay’ın durumu ile ilgili mütalaasını, 3 Kasım'da Yargıtay 3. Ceza Dairesi’ne sundu.

İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi, Anayasa Mahkemesi’nin hak ihlali kararında “Yeniden yargılamanın başlaması, mahkûmiyet hükmünün infazının durdurulması ve ceza infaz kurumundan tahliyesinin sağlanması zorunludur” ifadelerini kullandığı cezaevindeki milletvekili Can Atalay ile ilgili dosyayı Yargıtay 3. Ceza Dairesi’ne göndermişti.

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, Can Atalay ile ilgili mütalaasında şu değerlendirmeleri yaptı:

“HİÇBİR DEVLET VARLIĞINA KASTEDEN BİR SUÇU İŞLEMEKLE SUÇLANAN BİR KİMSENİN DOKUNULMAZLIĞINI KABUL ETMEZ”

“Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 14. Maddesi, Türkiye Cumhuriyeti’nin bağımsızlığı ve demokrasisi, yani varlığı için olmazsa olmaz unsurları belirlenmiştir. Zira, hiçbir devlet varlığına kasteden bir suçu işlemekle suçlanan bir kimsenin dokunulmazlığını kabul etmez. Aksi bir kabul, hak ve nesafet ilkeleri ile eşitlik kuralı ile bağdaşmayacağı gibi adalete olan inancı sarsarak kamu vicdanını da rahatsız eder.

İNGİLTERE ÖRNEĞİ

Bütün bunlara rağmen hukuk kurallarının belirliliğinin sağlanması yalnızca kanuni düzenleme ile sınırlanamaz. Kaldı ki, İngiltere diğer ülkelerin aksine tek bir anayasal metin bulunmamaktadır. Birleşik Krallık’ın, siyasi yapısını oluşturan yasalar ve ilkeler bütünüdür. İngiliz Anayasasının büyük bir bölümü kanunlar, mahkeme kararları ve antlaşmalar gibi yazılı ve yazısız kurallar doğrultusunda şekillenmiştir. İlk Anayasa çalışmasının olduğu ülke Amerika Birleşik Devletleri ise Birleşik Krallık’a bağlı koloniyken daha sonra bağımsızlığını ilan eden 250 yıllık tarihe sahiptir.

“YASAMA DOKUNULMAZLIĞINDAN YARARLANAMAYACAKTIR”

Somut olayda; Şerafettin Can Atalay’ın, 2013 yılında işlediği suç nedeniyle soruşturma ve kovuşturmaya milletvekili seçilmesinden çok önce başlandığı, mahkumiyetine esas sevk ve uygulama maddelerinin Türk Ceza Kanunu’nun 312. maddesi kapsamında kalan suça ilişkin olduğu anlaşıldığından, seçimden önce bu madde kapsamında suç işleyen milletvekili, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 38/2 maddesinde öngörülen yasama dokunulmazlığından yararlanamayacaktır.

Anayasanın 14. maddesinde, madde kapsamına giren suçların tahdidi olarak sayılmaması, kanun koyucunun bilinçli tercihidir. Hükümlünün mahkumiyetine konu suç ve eylemleri devlet güvenliğine karşı işlenen suçlardandır ve madde kapsamına girmeyeceğini düşünmek mümkün değildir.

"TAKDİR YÜKSEK DAİRENİNDİR”

Yargıtay 3. Ceza Dairesi’nin 28.09.2023 tarih, 2023/12611 Esas, 2023/6359 karar sayılı temyiz incelemesi sonucu Şerafettin Can Atalay hakkında verdiği onama kararı ile hüküm kesinleşmiş ve infazı kabil hale gelmiştir. Sanık onama kararı sonrasında hükümlü statüsündedir ve Yüksek Daire kararını TBMM’ye göndermiştir. Bu aşamada, Yüksek Daire temyiz incelemesi sırasında tahliye hususunda da bir değerlendirme yapmış olmakla, tahliye kararının reddi veya kabulü konusunda takdir yüksek Dairenindir.”

TİP'TEN AÇIKLAMA

Türkiye İşçi Partisi'nin Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nın kararına dair yazılı açıklamasında şu değerlendirmeler yer aldı:

"Hatay Milletvekilimiz ​Can Atalay 177 gündür Silivri’de esir tutuluyor. Hukuk tanımaz mahkemelerce verilen ceza ve tutuklama kararları sonrasında 25 Ekim 2023 tarihinde Anayasa Mahkemesince Can Atalay hakkındaki karar değerlendirilerek 'seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı' ile 'kişi hürriyeti ve güvenliği haklarının' ihlal edildiğine, yeniden yargılama yapılarak tahliye edilmesine karar verilmiştir. Anayasa Mahkemesi kararı 13 gündür uygulanmamakta ve dosya sürüncemeye bırakılmaya çalışılmaktadır. İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi günlerce dosyayı elinde tuttuktan sonra 'yetkisiz' olduğunu fark edip dosyayı Yargıtay 3. Ceza Dairesi’ne göndermiştir. ​Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından hazırlanan mütalaa ise Anayasa Mahkemesi’nin açık ve net ihlal kararı karşısında hukuken hiçbir dayanağı kalmayan yargı içerisindeki bir kliğin muhtırası niteliğindedir. Bu görüşü kaleme alanlar ülkenin Anayasasını ve Anayasa Mahkemesi kararlarını tanımadıklarını ilan etmişlerdir. Anayasal düzene karşı suç işleyenler, Anayasayı ve mahkeme kararlarını tanımadığını ilan eden hakim ve savcıların bizatihi kendisidir. ​Söz konusu mütalaayı hazırlayanlar Türkiye Cumhuriyeti Anayasasını değil İngiltere ve ABD Anayasalarını dayanak aldıklarını itiraf etmişlerdir. Her fırsatta 'dış güçler' safsatasını dile getirerek muhalifleri suçlayan zihniyetin bilakis kendi referanslarının ABD ve İngiltere Anayasaları olduğu ortaya çıkmıştır. Ülkemiz yüz yıl önce İngiliz işgali altındayken dahi İngiltere Anayasası uygulanmamışken bugünkü iradenin bunu açıkça dile getirmiş olması kimlerin 'dış güçlere' yaslandığını açıkça ortaya koymaktadır. ​Milletvekilimiz Can Atalay ile ilgili karar verecek olanlara çağrımız Anayasa Mahkemesi kararını derhal uygulayarak tahliye kararı vermeleridir. Aksi halde mahkeme kararlarını uygulamamanın suç olduğunu, suç işleyenlerin ise er ya da geç tarafsız ve bağımsız yargı önünde hesap vereceklerini hatırlatırız." 

NE OLMUŞTU?

Anayasa Mahkemesi, Gezi Parkı Davası’nda hakkında 18 yıl hapis cezası kararı verilen Türkiye İşçi Partisi Hatay Milletvekili Can Atalay’ın bireysel hak ihlali başvurusunu 25 Ekim’de görüşmüştü. Can Atalay’ın “seçilme ve siyasi faaliyette bulunma” hakkı ile “kişi hürriyeti ve güvenliği” haklarının ihlal edildiğine oyçokluğu ile karar verilmişti.

AYM, “YENİDEN YARGILAMA VE TAHLİYE ZORUNLUDUR” DEMİŞTİ

Karar, 27 Ekim’de Resmî Gazete’de yayınlanmıştı. Gerekçeli kararda, “Anayasa Mahkemesi’nce başvurucu hakkında tespit edilen hak ihlallerinin sonlandırılmasına ve sonuçlarının ortadan kaldırılmasına yönelik olarak; yeniden yargılamanın başlaması, mahkûmiyet hükmünün infazının durdurulması ve ceza infaz kurumundan tahliyesinin sağlanması, başvurucunun hükümlü statüsünün sona erdirilmesi, yeniden yargılamada durma kararı verilmesi işlerinin yerine getirilmesi zorunludur” değerlendirmesi yapılmıştı.

“YARGITAY 3. CEZA DAİRESİNCE YENİ BİR DEĞERLENDİRME YAPILMASI ZORUNLU”

İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nin dosyayı Yargıtay’a göndermişti. Mahkeme, Yargıtay 3. Ceza Dairesi’ne gönderilmek üzere, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’na yazı yazmıştı. Yazıda, şu ifadeler kullanılmıştı:

“Anayasa Mahkemesince verilen bireysel başvuruya konu ihlal kararı Mahkememizin kararına ilişkin olmayıp, Yargıtay ilgili Ceza Dairesince verilen tahliye talebinin reddi kararına ilişkin olduğu, dosyanın ilgili Daire önünde bulunduğu sırada başvurucunun milletvekili seçildiği ve bireysel başvuruya konu ihlalin bu Dairenin kararından kaynaklandığı, ayrıca bireysel başvuru yapıldıktan sonra ilgili Ceza Dairesince dosyanın esastan incelendiği ve karara bağlandığı, bu sebeple oluşan yeni hukuki durum karşısında Yargıtay 3. Ceza Dairesince yeni bir değerlendirme yapılmasının zorunlu olduğu anlaşıldığından dosya Cumhuriyet Başsavcılığınıza gönderilmiştir."