AGİT'ten çarpıcı 24 Haziran raporu

AGİT'ten çarpıcı 24 Haziran raporu

24 Haziran Cumhurbaşkanlığı Seçimi ve Genel Seçimleri sürecini izleyen Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Heyeti, yayınladığı ara raporunda, AKP adayı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın diğer adaylara yönelik dava açması ve terör suçlaması yönelttiğini vurguladı. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami Aksoy, AGİT Seçim Gözlem Misyonu'nun "Cumhurbaşkanlığı ve 27'inci Dönem Genel Seçimleri Bağlamında Hazırladığı Ara Rapor'a tepki gösterdi.

24 Mayıs'ta Büyükelçi Audrey Glover başkanlığında göreve başlayan AGİT Heyeti, cuma günü seçim sürecine dair hazırladığı İngilizce ara raporunu internet sitesinden yayınladı. Geçmiş seçim dönemlerinde halk oylaması ve seçim raporlarına ilişkin basını bilgilendiren AGİT bu kez herhangi bir açıklama yapmadı. Yayınlanan raporun türkçe olmaması dikkat çekti.

MÜHÜRSÜZ OY PUSULALARINA VURGU

11 sayfalık ara raporda, öncelikle seçim mevzuatına ilişkin yapılan yasal değişiklikler hakkında bilgi verildi. Ana muhalefet partisi CHP’nin, mühürsüz oy pusulası ve zarf gibi düzenlemeleri iptal ettirmek için Anayasa Mahkemesi’ne yaptığı başvuruda ret yanıtı aldığı hatırlatıldı. Yüksek Seçim Kurulu’nun ise, seçim sürecine ilişkin yegane karar verici organ olduğu ve siyasi partiler veya seçmenler tarafından YSK kararları aleyhine yargıya başvurulamadığı vurgulandı.

Seçim sürecindeki kutuplaşmaya da yer veren AGİT raporunda: “Cumhurbaşkanlığı Seçimi kampanyasındaki çatışmacı atmosfer, genel kutuplaşmayı yansıtıyor. Bütün adaylar, birbirine karşı sert ve birbirini lekeleyici üslup kullanıyor. Mevcut Cumhurbaşkanı sıklıkla diğer adaylar ve partileri terörizm destekleyicisi olarak işaret ediyor” denildi. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın, CHP adayı Muharrem İnce aleyhinde 28 Mayıs’taki seçim konuşması nedeniyle açtığı dava da raporda yer aldı.

TUTUKLU SOSYAL MEDYA KULLANICILARI VE GAZETECİLER

Raporda, “İçişleri Bakanlığı’nın verileri itibariyle 28 Mayıs – 11 Haziran tarihleri arasında 1199 sosyal medya kullanıcısı hakkında terör propagandası yaptığı, nefret söylemi kullandığı, devletin bütünlüğü ve toplumsal bütünlük aleyhine olduğu tespiti yapılırken; bu kişilerden 643’üne yasal ceza verildiği” bilgisi aktarıldı.

Türkiye'deki medya için “Hükümetle bağlantılı veya kamu ihalelerine bağımlı sahipleri olan kuruluşlar egemen” ifadesini kullanan AGİT ,çok sayıda medya kuruluşunun kapatılarak gazetecilerin tutuklandığını, medyada kutuplaşma atmosferi olduğu belirtti.

OHAL ALTINDA SEÇİM

9 Mayıs'da BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği'nden yapılan güvenilir seçim için 'OHAL'i derhal kaldırın' çağrısının hatırlatıldığı raporda seçim sürecinin bütünlüğünü tehlikeye atacak şekilde, olağanüstü hal yönetimi altında seçimlerin yapılması konusunda endişeler dile getirildi.

AGİT tarafından ifade özgürlüğüyle ilgili olarak “Anayasa’nın ifade özgürlüğü hakkını genel anlamda koruma altına aldığı ancak medya üzerinde Terörle Mücadele Yasası ve internet ortamına ilişkin yasal düzenlemelerle sınırlamalar olduğu, oysa seçim mevzuatı uyarınca medya tarafından mutlaka eşit şekilde kampanyaları yansıtması gerektiği” fade edildi. Buna karşın “Yüksek Seçim Kurulu’nun, medyaya yaptırımlar uygulama gücünün ise yürürlükten kaldırıldığı” söylendi. Ayrıca Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’nun, medya izleme raporlarının ise kamuya açık olmadığı da kaydedildi.

DIŞİŞLERİ'NDEN TEPKİ

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami Aksoy, AGİT Seçim Gözlem Misyonu'nun "Cumhurbaşkanlığı ve 27'inci Dönem Genel Seçimleri Bağlamında Hazırladığı Ara Rapor"u değerlendirdi. Aksoy, "Ülkemizde seçimler çoğulcu ve rekabetçi ortamda demokratik standartlara uygun olarak gerçekleştirilmektedir. Bununla birlikte, anılan belgede, mevcut seçim süreci hakkında sahadaki gerçeklerle örtüşmeyen hatta siyasi nitelikli bazı yorumlara yer verildiği görülmüştür. Anılan misyonla tam şeffaflık temelinde yürütülen işbirliğimiz sürdürülecektir" dedi. "Seçim gözlemlerinde misyonların objektif ve tarafsız biçimde hareket etmeleri evrensel temel ilkedir" diyen Aksoy, " "Ülkemizdeki tüm gözlemcilerin buna uygun davranmalarını beklenmektedir" ifadesini kullandı.

Aksoy konuşmasının devamında uluslararası standartlara uygun davranıldığını belirterek şöyle konuştu:  

"Ülkemiz, Cumhurbaşkanlığı ve 27'nci dönem Milletvekili Genel Seçimleri'nin şeffaf, adil ve uluslararası standartlara uygun biçimde tamamlanması sürecinde uluslararası kuruluşlarla da işbirliği yapmaktadır. Bu çerçevede AGİT, Şangay İşbirliği Örgütü, Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (AKPM) ve Türk Konseyi gibi kuruluşlara gözlemci tahsis etmeleri yönünde davette bulunulmuştur. Ayrıca diğer parlamenter oluşumların da çağrımıza uyarak seçimlerde gözlemci görevlendirmesi beklenmektedir. Sözkonusu misyonlardan biri olan ve halihazırda ülkemizde görev yapan AGİT Seçim Gözlem Misyonu'nun 15 Haziran 2018 tarihinde yayınladığı Ara Rapor incelenmiştir. Ülkemizde seçimler çoğulcu ve rekabetçi ortamda demokratik standartlara uygun olarak gerçekleştirilmektedir. Bununla birlikte, anılan belgede, mevcut seçim süreci hakkında sahadaki gerçeklerle örtüşmeyen hatta siyasi nitelikli bazı yorumlara yer verildiği görülmüştür. Anılan misyonla tam şeffaflık temelinde yürütülen işbirliğimiz sürdürülecektir. Seçim gözlemlerinde misyonların objektif ve tarafsız biçimde hareket etmeleri evrensel temel ilkedir. Dolayısıyla ülkemizdeki tüm gözlemcilerin buna uygun davranmalarını beklenmektedir."