Türk edebiyatının usta şair ve yazarı Sabahattin Ali, 111. doğum gününde anılıyor. Siyasi görüşleri nedeniyle zorlu bir 41 yıl geçiren Sabahattin Ali’nin sözleri sosyal medya profilleri üzerinden paylaşılıyor. İşte Kürk Mantolu Madonna'sı çok satanlar listesinden inmeyen, yazdıkları ve söyledikleriyle genç nesle ulaşmaya devam eden Sabahattin Ali’nin hayatı!

SABAHATTİN ALİ KİMDİR?

Sabahattin Ali, 25 Şubat 1907’de Edirne Vilayeti’nin Gümülcine Sancağı’na bağlı Eğridere kazasında doğdu. Babası piyade yüzbaşısı (Cihangirli) Selahattin Ali Bey’in görev yerlerinin sık sık değişmesi nedeniyle ilköğrenimini İstanbul, Çanakkale ve Edremit’in çeşitli okullarında tamamladı. İlkokulu bitirdikten sonra parasız yatılı olarak Balıkesir Öğretmen Okulu’na giren Sabahattin Ali, beş yıl burada okumuş, daha sonra İstanbul Öğretmen Okulu’nda mezun oldu (1926) . Bir yıl kadar Yozgat’ta ilkokul öğretmenliği yaptı, Millî Eğitim Bakanlığı’nın açtığı sınavı kazanarak Almanya’ya giderek iki yıl orada okudu. (1928 – 1930) . Yurda döndükten sonra Aydın ve Konya ortaokullarında Almanca öğretmenliği yaptı.

Konya’da bulunduğu sırada, bir arkadaş toplantısında Atatürk’ü yeren bir şiir okuduğu iddiasıyla tutuklandı (1932) , bir yıla mahkum olarak Konya ve Sinop cezaevlerinde yattı, Cumhuriyetin onuncu yıl dönümü dolayısıyla çıkarılan af yasasıyla özgürlüğüne kavuştu. (1933) . Cezaevinden çıktıktan sonra Ankara’ya giden Sabahattin Ali Millî Eğitim Bakanlığı’na başvurarak yeniden göreve alınmasını istedi. Dönemin bakanı Hikmet Bayur’un ‘eski düşüncelerinden vazgeçtiğini ispat etmesini’ istemesi üzerine Varlık dergisinde ‘Benim Aşkım’ adlı şiirini yayımlayarak (15 Ocak 1934) Atatürk’e bağlılığını göstermeye çalıştı. Aynı yıl Bakanlık Neşriyat Müdürlüğü’ne alınmış, Ankara II. Ortaokul’da öğretmenlik yaptı. 

6 Mayıs 1935 günü Aliye Hanım ile evlenmiş, 1936’da askere alındı. 1937 Eylülünde kızı Filiz Ali dünyaya geldi. Yedek Subay olarak askerliğini Eskişehir’de tamamladı, 10 Aralık 1938 de Musiki Muallim Mektebi’nde Türkçe öğretmeni olarak göreve başladı. 1940 yılında tekrar askere alındı, askerliğini yaptıktan sonra Ankara Devlet Konservatuarı’nda Almanca öğretmenliği yaptı (1941 – 1945) .

‘İçimizdeki Şeytan’ romanı büyük tepki topladı. Olaylı duruşmalar sonunda bakanlıkça görevinden alındı, İstanbul’a giderek gazetecilik yapmaya başlamıştır (1945) . Ancak fıkra yazdığı La Turquie ve Yeni Dünya gazeteleri, iktidarın kışkırtmasıyla meydana gelen Tan olayları sırasında tahrip edilince işsiz kalmış, Aziz Nesin ve Rıfat Ilgaz’la Marko Paşa, Malum Paşa, Merhum Paşa, Öküz Paşa gibi siyasal mizah dergilerini çıkardı. (1946 – 1947) . Ancak, bu gazeteler tek parti iktidarının baskılarıyla karşılaşmış, dergilerin isimlerindeki Paşa ifadesiyle ‘Milli Şef’ İsmet Paşa ile alay edildiği iddiası ile kapatıldı, yazılar ve yazarları hakkında kovuşturmalar açıldı.

Bir başka dava nedeni ile 1948’de Paşakapısı cezaevinde üç ay yattı. Çıktıktan sonra zor günler geçirdi. Yurt dışına gidebilmek için pasaport almak istemiş, alamamıştır. Yasal yollardan yurt dışına çıkma olanağı da bulamayınca Bulgaristan’a kaçmaya karar verdi fakat para karşılığı anlaştığı Ali Ertekin adlı kaçakçı tarafından Bulgaristan sınırında şaibeli bir şekilde öldürüldü.

SABAHATTİN ALİ SÖZLERİ

otdergi‏ @otdergi 
görmek istersen denizi yukarıya çevir yüzü deniz gibidir gökyüzü aldırma gönül aldırma...

Ahmet emre‏ @Ahmetem96620247 
İnsan dünyaya sadece yemek, içmek, koynuna birini alıp yatmak için gelmiş olamazdı! Daha büyük ve insanca bir sebep lazımdı. #SabahattinAli

Kitap Cümleleri‏ @Kitapcumlelerii 
Bir kitabı okurken geçen iki saatin, ömrümün birçok senelerinden daha dolu, daha ehemmiyetli olduğunu fark edince insan hayatının ürkütücü hiçliğini düşünür ve yeis içinde kalırdım.

Siyah Edebiyat‏ @siyahedebiyat_ 
Hayatta hiçbir zaman kafamızdaki kadar harikulade şeyler olmayacağını henüz idrak etmemiştim. Sabahattin Ali

Canan Erkuş‏ @CasminYan 
Bir müddet sustuk.. Kafamın içinde ona söylenecek uçsuz bucaksız şeyler bulunduğunu hissediyordum, senelerce söylense bitmeyecek şeyler. Fakat hiçbiri şu anda aklıma gelmiyordu.. #SabahattinAli

Şenol Pehlivanp @swizzap 
Yaşamak, herkesten daha iyi, herkesten daha üstün yaşamak, insanlara hâkim olarak, kuvvetli, belki de biraz zalim olarak yaşamak… #SabahattinAli 

Şiir tadında‏ @A_vee_A 
Başım dağ saçlarım kardır, Deli rügarlarım vardır, Ovalar bana çok dardır, Benim meskenim dağlardır. #şiir #SabahattinAli

Doğan Kitap‏ @dogan_kitap 
"Başın öne eğilmesin, Aldırma gönül aldırma, Ağladığın duyulmasın Aldırma gönül aldırma..." İyi ki doğdun Sabahattin Ali! Yazar ve şair #SabahattinAli 1907 yılında doğdu. #TarihteBugün

Yapı Kredi Yayınları‏ @YKYHaber 
"Yaşamak, asırları bir hamlede aşmaktır...” #SabahattinAli (25 Şubat 1907 - 2 Nisan 1948)

can akar‏ @canemakar 
"İçimde biriken hislerin birdenbire patlayarak beni zerreler halinde dağıtacağından korkuyorum..."

Buket‏ @vosvos_seveeer 
#SabahattinAli 1932_1933 yılları arasında günümüzde yaşanan olaylara benzer durumlar yaşadı. Atatürk'e hakaret iddiası ile tutuklandı ve memuriyet kaydı silindi.

Kemal TÜRK‏ @KemalAta34 
Burası beni muhakkak çıldırtacak. Ne basit muhit Yarabbi. Düşün kardeşim, konuşulacak bir insan bile yok. Hepsi alelade, hepsi dümdüz. Memleketin civarı hep bozkır, gözünün alabildiği kadar çıplak dağlar uzanıyor… #SabahattinAli