Molla Lütfi niçin öldürülmüştü?

1300-1900 arasında 600 sene yaşayan Osmanlı Devleti, insanlık kültürüne ne verdi?

Bu sorunun cevabı ne yazık ki kocaman bir hiç… Geçmişle övünmeyi sevenlerin yücelttikleri Osmanlı, 600 senede sadece gezgin Evliya Çelebi’yi yetiştirebilmiş.

Bilimde, teknikte koskocaman bir sıfır…

Bu anlayışa karşı çıkanlar ise acımasızca yok edilmişlerdir. Düşünceleri yüzünden katledilen Osmanlı âlimleri içinde en dikkat çekenlerden birisi de Tokatlı Molla Lütfi diye bilinen âlimdir. Bu aydın insan 1495 yılında At Meydanı’nda (Bugünkü Sultanahmet Meydanı) başı kılıçla kesilerek yok edilmiştir.

Tokatlı Molla Lütfi, başkent İstanbul’da ünlü Sinan Paşa tarafından yetiştirilmişti. Kuşkucu bir felsefi anlayışa sahipti. Sade yaşardı ama sözünü sakınmaz, kimseden çekinmezdi. Bilgisine güvendiği için toplantılarda en baş köşeye geçer, oturur; âlim geçinen akranlarının yanlışlarını ortaya çıkartarak onlarla eğlenirdi. Bu yüzden de “Deli Lütfi” diye anılmaya başlanmış; çok düşman edinmişti. Bilgisiyle yükseldiğinden Fatih Sultan Mehmet tarafından sarayda kütüphaneci başı yapılmıştı.

BATIL DÜŞÜNCEYE KARŞI…
Anlatıldığına göre bir gün Sultan Mehmet, kitaplıkta ondan bir kitap ister. Molla Lütfi dolabın yukarısındaki kitaba uzanamayınca oradaki bir mermer parçasını çekip üstüne çıkarak kitabı alır. Bunu gören Fatih Sultan Mehmet bağırır:

“Hay ne yaptın? O bastığın taş, İsa Peygamber’in doğum taşıdır; o taş üstünde doğmuştur!”

Molla Lütfi aldırmamış, gitmiş, kitapların üstüne örtülmüş; güvelerin yediği tozlu bezi iki eliyle tutup nazik biçimde getirerek Sultan Mehmet’in dizleri üstüne bırakmış.

Fatih Sultan Mehmet bundan rahatsız olup, “Bu bezi niye benim üstüme koydun?” diye çıkışmış.

Molla Lütfi gülümseyerek cevap vermiş:

“Devletli Sultanım niçin rahatsız oluyorsunuz? Bu bez de Hz. İsa’nın beşik bezidir…”

NAMAZ YÜZÜNDEN
Fatih Sultan Mehmet zamanında bunları yapabilen Molla Lütfi, onun oğlu Sultan 2. Bayezit zamanında da bir süre tavrını sürdürdü. Ama düşmanları hızla artıyordu. Onu yok etmek için padişahtan izin çıkarmaları gerekiyordu. Bunun için de Molla Lütfi’nin ders verdiği medresede (dönemin üniversitesi) namaz ile ilgili olarak yaptığı bir yorumu kullandılar. Molla Lütfi bir konuşmasında şöyle demişti: “Bir savaşta, Hz. Ali’nin kürek kemiğine bir ok saplanmıştı. Cerrahlar oku çıkartmak için el attıklarında Hz. Ali acıdan kıvranıyordu; o yüzden de bir türlü çıkartamıyorlardı. Bir gün o namaz kılarken gelip oku çektiler çıkardılar, yüce yaradılışlı Ali bir ah bile etmedi… İşte gerçek namaz budur. Yoksa bizimkisi kuru bir eğilip doğrulmadır.”

Bu sözler abartılarak padişaha iletilirken onun namazı inkâr ettiği, aşağıladığı söylendi. Bu haliyle de kâfir olduğu, vücudunun ortadan kaldırılmasının kaçınılmaz hale geldiği anlatıldı. Padişah Bayezid bu coşkulu ve bilgili adamın kural tanımaz hallerinden sıkılmıştı; işareti verdi. Buna uygun bir de fetva uydurdular ve Molla Lütfi’yi “Dinsizdir!” diyerek katlettiler.

15. Yüzyıl’ın ilk düşünce şehitleri olan ve yakılarak yok edilen Hurufileri, cahil ve rüşvetçi alimlere meydan okuyan özgür ruhlu Molla Lütfi’yi ve ondan sonra giderek artan aydın katliamını merak edenler, “OSMANLIDA İDAM EDİLEN ÂLİMLER/Düşünceleri Yüzünden Ölüme Gidenler” adlı eseremize (Kripto Yayınları)baksınlar.

TOKAT VALİSİ!
Tokat’ta bir vali var… Devletin valisi değil de sanki parti valisi… Oradan gelen yakınmalardan anlıyorum ki kendisini AKP örgütlerinden gelen emirleri yerine getirmekle sınırlamış.

Sayın Vali! Orada sadece Sünni Müslümanlar değil Alevi Müslümanlar da yaşıyor… O köylerin insanları da su içiyor, yola ihtiyaç duyuyor. Dağ başlarındaki Sünni köylere bile su götürürken ovadaki, yanından dere geçen Alevi köylerine niye hizmet yok? Niye onlar kurtlu su içiyor? Sizin göreviniz sadece AKP’ye oy verenlere mi hizmet?

***

Tokatlılar! Hemşeriniz olarak size de sözüm var:

İskilipli Atıf haini ve Said-i Nursi ile birlikte İstiklal Savaşı’na karşı çıkan Tokat kökenli Şeyhülislam Mustafa Sabri’ye arka çıkıyorsunuz da 15. Yüzyıl insanlık tarihinin yüz akı olan Molla Lütfi’yi niye sahiplenmiyorsunuz?

Hadi göreyim seni Tokat Valisi… Tokat’ta bir Tokatlı Molla Lütfi sempozyumu düzenle…

Haydi Tokat Belediye Başkanı! Bu şehrin adını dünyaya duyurmak istiyorsan orada bir Tokatlı Molla Lütfi Vakfı kur…

Ama biliyorum ki bu çağrılarım boşunadır. Tokat da dahil İç Anadolu büyük ölçüde Mustafa Sabrici bir zihniyetin elindedir… Ve Türkiye bu zihniyet yüzünden şu anki çıkmaza itilmiştir.

Önceki ve Sonraki Yazılar