Kredi kartıyla ödeme yapan vatandaşlardan alınan yüksek komisyon kesintileri, taksilerde büyük bir tartışmanın fitilini ateşledi. Özellikle bazı POS cihazlarının yüzde 10'u aşan kesinti uygulaması, hem yolcuları hem de taksi şoförlerini mağdur ediyor. Günlük yaklaşık 900 bin kartlı ödeme gerçekleştiği düşünüldüğünde, her işlemden alınan yüksek komisyonlar milyonlarca liralık kayba yol açıyor.
POS CİHAZLARINDA YÜZDE 10'U AŞAN KESİNTİ
Perakende sektöründe POS komisyon oranları genellikle yüzde 4-5 seviyelerinde kalırken, taksilerde kullanılan özel POS cihazlarında bu oran yüzde 10’un üzerine çıkıyor. Sektör temsilcileri, bu farkın arkasında fintech şirketlerinin ve aracı ödeme kuruluşlarının rol oynadığını belirtiyor. Kredi kartı ile ödeme yapıldığında devreye giren sistem, KDV ve BSMV gibi vergilerle birlikte ek kesintileri doğrudan yolcuya yüklüyor.
HER GÜN 3 MİLYON YOLCULUK, 900 BİN KARTLI ÖDEME
Türkiye genelinde günde ortalama 3 milyon taksi yolculuğu yapıldığı tahmin ediliyor. Bu yolculukların üçte biri kartla ödeniyor. Günlük 900 bin kartlı ödeme üzerinden yapılan yüzde 10'luk kesintinin, her gün 2.5 ila 3 milyon TL arasında kayba yol açtığı hesaplanıyor. Aylık bazda bu rakam 75-90 milyon TL’yi, yıllık ise 1 milyar TL’yi aşıyor.
KAYIT DIŞILIK VE VERGİ KAYBI GÜNDEMDE
Fintech altyapısıyla çalışan bu sistemler, ödemeleri doğrudan taksiciye değil, önce aracı kuruma yönlendiriyor. Burada çeşitli vergiler ve hizmet bedelleri kesildikten sonra kalan tutar şoföre aktarılıyor. Ancak bu süreçte vergi yükümlülüğü yasal olarak hizmet sağlayıcıya ait olması gerekirken, fiilen vatandaşın omzuna yükleniyor. Uzmanlar bu uygulamanın yasal zeminden uzaklaştığını ve kayıt dışılığı artırdığını vurguluyor.
VATANDAŞ DA TAKSİCİ DE TEPKİLİ
Sadece yolcular değil, taksi şoförleri de mevcut sistemden rahatsız. Yüksek komisyonlar nedeniyle nakit ödeme tercih edilirken, kartla ödeme yapan müşteriye “hayır” denilemiyor. Bir taksi şoförü durumu şöyle özetliyor:
"Müşteri kartla ödemek istiyor ama cihaz yüksek komisyon kesiyor. Tepkiyi biz görüyoruz. Oysa biz de bu sistemin içinde mecburen çalışıyoruz."
DENETİM VE ŞEFFAFLIK TALEBİ ARTIYOR
Tüketiciler, POS cihazları üzerinden alınan ek ücretlerin açık şekilde belirtilmemesinden, fiş verilmemesinden ve şeffaf olmayan uygulamalardan şikayetçi. Uzmanlar, bu alanda denetimlerin artırılması, komisyon oranlarının sınırlandırılması ve vergilendirmenin daha adil bir şekilde uygulanması gerektiğini savunuyor.