İş Kanunu’na göre, işçi ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştırılamaz. Ancak bu konuda toplu iş sözleşmesinde veya bireysel iş sözleşmesinde açık bir hüküm varsa farklı bir uygulama mümkün olabilir. Böyle bir hüküm yoksa, işçiden yazılı onay alınması zorunludur. Sağlık, güvenlik ve turizm gibi bazı sektörlerde ise hizmetin kesintisiz sürdürülmesi gerektiğinden bayramda çalışma kaçınılmaz hale gelebiliyor. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç, bayramda çalışan işçilerin haklarını yazdı.
BAYRAMDA ÇALIŞANA İZİN DEĞİL MESAİ ÜCRETİ VERİLMELİ
Hafta tatilinde çalıştırılan işçilere fazla mesai ücreti ödenebileceği gibi, bu ücretin yerine serbest zaman da verilebiliyor. Örneğin, pazar günü tam gün çalışan bir işçiye 1,5 günlük izin tanınabiliyor. Ancak bu uygulama ulusal bayram ve genel tatil günleri için geçerli değil. Bu günlerde çalıştırılan işçiye mutlaka ücret ödenmeli; serbest zaman kullandırmak yasal değil.
BAYRAMDA 1 SAAT BİLE ÇALIŞMAK TAM GÜNLÜK ÜCRETE TABİDİR
Bayram günlerinde işçi sadece bir saat çalışsa bile, tam gün üzerinden ücret alma hakkı doğar. Bu da o gün için normal maaşına ek bir günlük ücret anlamına gelir. Eğer işçi bayram günü 7,5 saatten fazla çalıştıysa, aşan süre için ayrıca fazla mesai ücreti ödenmesi gerekir.
ARİFE GÜNÜ ÇALIŞMAK FAZLA MESAİ SAYILIYOR
Ramazan ve Kurban Bayramları ile 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı arife günü saat 13.00’te başlar. Bu nedenle arife günü saat 13.00'ten sonra yapılan çalışmalar genel tatil sayılırken, öncesinde yapılan çalışma fazla mesai kapsamında değerlendirilir. Arife günü çalışan işçiye, normal maaşına ek olarak yarım günlük daha ücret ödenmelidir.
ÜCRET NASIL HESAPLANIR?
Brüt maaşı 30 bin TL olan bir işçi, arife günü öğleden sonra ve bayramın ilk iki günü çalışırsa, brüt 2.500 TL ek ücret almalıdır.
HAFTA TATİLİNE ÇIKMA ZORUNLU
İşçi, bir haftalık zaman dilimi içinde toplam 45 saatlik çalışmasını tamamladıysa, en az 24 saat kesintisiz hafta tatili hakkı kazanır. Hafta tatilinde tam gün çalışan işçiye normal ücretine ek olarak 1,5 yevmiye ödenmelidir. Eğer sadece birkaç saat çalıştıysa, bu süreye denk gelen ücret yüzde 50 zamlı hesaplanır.
BAYRAM VE HAFTA TATİLİ ÇAKIŞIRSA ÖDEME NASIL YAPILACAK?
Bayram gününün hafta tatiline denk gelmesi halinde işçiye en yüksek ödemeyi sağlayan ücret uygulanır. Örneğin, bayram günü hafta tatiline denk gelip işçi 7,5 saat çalıştıysa, 1,5 günlük ücret hak eder. Ancak çalışma sadece 1 saat sürdüyse, 1 günlük ilave ücret ödenmelidir.
PAZAR GÜNÜNÜN DEĞERİ 1,5 GÜNLÜK EN ÜCRET
Düzenli olarak pazar günü hafta tatili yapan bir işçi, pazartesi gününden başlayarak aralıksız çalışır ve arife günü ile bayramın üç günü de iş başındaysa; perşembe, cuma ve cumartesi için toplam 2,5 günlük; pazar günü içinse 1,5 günlük ek ücret almalıdır. Toplamda 4 günlük ilave ödeme yapılır. Eğer aynı işçi hafta içinde bir gün mazeret izni kullandıysa ya da raporluysa, hafta tatili hakkını o hafta dolduramadığı için pazar günü yaptığı çalışma hafta tatili sayılmaz. Bu durumda işçiye toplamda 3,5 günlük ek ücret ödenir.