En zengin ve en fakirler hangi görüşü savunuyor? Bu sorunun cevabı, 2022'nin son günlerinde yapılan "Türkiye'nin Eğilimleri Araştırma" sonuçları ile ortaya çıktı.
KİM HANGİ İDEOLOJİYİ SAVUNUYOR?
Prof. Dr. Mustafa Aydın koordinatörlüğünde yapılan araştırmada öne çıkanlar şu şekilde
Araştırmaya katılanların yüzde 27,4'ü kendisini "muhafazakâr", yüzde 16,6'sı "Kemalist", yüzde 15'i ise "milliyetçi" olarak nitelendiriyor. Kendine "sosyal demokrat" diyenler ise 35-44 yaş arasında yoğunlaşıyor.
Yine en fazla apolitik de yüzde 9,8'de 65 yaş üzerinde bulunuyor.
Katılımcıların yüzde 12,9'u kendisini "siyasal İslamcı" olarak tanımlıyor. Kendine "Sosyal demokrat" diyenlerin oranı yüzde 9,9 olurken, "ulusalcı" olarak tanımlayanlar ise yüzde 5,5.
Z KUŞAĞI MİLLİYETÇİ EĞİLİMDE
Katılımcılar arasında kendisine 'milliyetçiyim' diyen en geniş yaş grubu 23,1 ile 18-24 yaş. Yani Z kuşağı. Bu yaş grubunun ikinci hayat tarzı ise muhafazakârlık.
En çok siyasal İslamcı 65 yaş üzeri. Kemalistler ise 45-54 yaş arasında daha fazla.
İYİ PARTİLİLERİN YÜZDE 24,4'Ü "SOLCU" OLDUĞUNU SÖYLÜYOR
İYİ Partililerin yüzde 24,4'ü 'solcuyum' diyor. AKP'lilerin yüzde 87,7'si kendisini "sağcı" tanımlarken CHP'lilerin yüzde 85,3'ü ise kendilerini "solcu" olarak tanımlıyor. Kendisini "ortada" olarak en fazla tanımlayan seçmen ise İYİ Parti'ye oy veriyor.
İYİ Partililerin yüzde 24,4'ü "solcuyum", yüzde 41,1 "sağcıyım" derken "ortadayım" diyenlerin oranı yüzde 34,4 olarak tespit edildi.
"NAMAZ KILMAM" DİYENLER VE "TÜM VAKİT NAMAZ KILARIM" DİYENLER
"Namaz kılmam" diyenler yüzde 39 iken, yüzde 24,6'sı "tüm vakit namazlarımı kılarım", yüzde 8,4'ü ise "günde 3 vakit namaz kılarım" yanıtını verdi. "Yalnızca bayram, ramazan, cuma, şükür namazlarını kılarım" diyenlerin oranı ise yüzde 12,2.
YÜKSEK GELİRLİLER KENDİNİ "SOLCU" OLARAK NİTELİYOR
Yüksek gelir grubu kendisini siyasal yelpazenin "solunda" daha dar gelir grubuna dahil olanlar ise "sağda" tanımlıyor.
ÖNCELİKLİ SORUN: EKONOMİ
En yüksek gelire sahip olan "A Gelir Grubu"na mensup olanların yüzde 45,7'si kendisini "solcu" olarak nitelendirirken en düşük gelire sahip olan "E Gelir Grubu"na mensup olanların yüzde 34,8'i kendisini "sağcı" olarak ifade ediyor. Öncelikli sorun: Ekonomi
GÜNEYDOĞU'NUN EN ÖNEMLİ SORUNU "TERÖRLE MÜCADELE"
Türkiye gündeminin en önemli sorunu olarak "ekonomi" olarak görülürken sonrasında ise "terörle mücadele" geliyor. Geçen yıl ikinci sırada yer alan "mülteci sorunu" bu yıl bu araştırma sonucuna göre üçüncü sıraya geriledi. "Hak ve özgürlüklerin sınırlanması" ise dördüncü sırada. Diğer tüm bölgelerde en önemli sorun "ekonomi" olarak tanımlanırken Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde ise öncelikli soruna "terörle mücadele" cevabı verildi.
TÜRKİYE'NİN YARISINDAN FAZLASI GEÇİNEMİYOR
"Kendini ve ailemi geçindiremiyorum" diyenlerin oranı yüzde 52,2, "Ekonomik olarak daha kötü durumdayım" diyenlerin oranı ise yüzde 51,9 olarak ölçüldü. "Borçlarının seviyesinden endişe duyanların" oranı da yükseldi. "Gelirim harcamalarımı karşılamaya yetiyor" diyenlerin oranı ise yüzde 40'tan yüzde 23'e geriledi.
TBMM'YE GÜVEN YERLERDE
En çok güvenilen üç kurum polis, jandarma ve TSK olarak yanıtlanırken. TBMM ve Cumhurbaşkanlığı yüzde 48,2 ile dördüncü sırada. Araştırma sonucuna göre bütün kurumlara güven geçen yıla göre 10 puana varan düşüşler görüldü. TBMM'ye olan güven yüzde 8, TSK'ya olan güven yüzde 14, polise olan güven yüzde 10,4, Cumhurbaşkanlığı'na olan güven yüzde 8,7, Anayasa Mahkemesi'ne olan güven 8,7, Diyanet İşleri Başkanlığı'na olan güven yüzde 5,3, Merkez Bankası'na olan güven yüzde 5,2, BDDK'ya olan güven yüzde 8, RTÜK'e olan güven ise yüzde 7,2 oranında düştü. Türkiye'de yargının siyasallaştığını düşünenlerin oranı ise yüzde 48 olarak tespit edildi.
KENDİSİNİ EN BAŞARILI BULAN İYİ PARTİLİLER
AKP'lilerin yüzde 88'i partilerini başarılı bulurken, CHP'lilerin yüzde 79,4'ü, MHP'lilerin 84'ü, İYİ Partililerin 88,9'u, HDP'lilerin ise 83'ü partilerini başarılı buluyor. Geçen yıl AKP'lilerin 91,5'ü "Recep Tayyip Erdoğan'ı başarılı buluyorum" derken bu yıl bu oranı 73,3'e düştü. CHP'lilerin Kemal Kılıçdaroğlu'nu başarılı bulma oranı yüzde 79,7'den 77,1'e, MHP'lilerin Devlet Bahçeli'yi başarılı bulma oranı yüzde 83,3 yüzde 66'ya, İYİ Partililerin Meral Akşener'i başarılı bulma oranı ise 83,9'ten 58,9'a düştü. Bu oran HDP'de daha yüksek. Sancar ve Buldan'ı başarılı bulan HDP'lilerin oranı yüzde 44'ten yüzde 63'e yükseldi. Katılımcıların yüzde 40'ı Erdoğan'ı başarılı buluyor. Bu oran partililer açısından en yüksek AK Parti ve MHP'liler arasında çıkıyor.
PARTİLERİN OY ORANI
"Bugün seçim olsa hangi partiye oy verirsiniz" sorusuna katılımcıların yüzde 35,3'ü AKP, yüzde 24,5'i CHP, yüzde 10,2'si İYİ Parti, yüzde 8,9'u ise MHP olarak yanıt verdi.
"Oy vermem" diyenler çıkarılınca denklemden sonuçlar şöyle şekillendi:
AKP: Yüzde 37,4
CHP: Yüzde 25,9
İYİ Parti: Yüzde 10,8
HDP: Yüzde 10,1
MHP: Yüzde 9,4
SELAHATTİN DEMİRTAŞ 3. SIRADA
Sonuçlara göre Cumhur İttifakı yüzde 47, Altılı Masa'yı kuran partilerin oluşturduğu ittifak ise yüzde 38,1 oldu. Erdoğan yüzde 47,6, Kılıçdaroğlu yüzde 30,8 alıyor. Aynı soru Cumhurbaşkanlığı seçimi için de soruldu. Erdoğan-Kılıçdaroğlu-Demirtaş'ın yarıştığı bir seçimde oy oranları öyle şekillendi:
Erdoğan: Yüzde 47,6
Kılıçdaroğlu: Yüzde 30,8
Demirtaş: Yüzde 12,1
Muharrem İnce: 6,5
Ümit Özdağ: 3
EKREM İMAMOĞLU VE MANSUR YAVAŞ
Benzer soru İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş ve İYİ Parti lideri Meral Akşener'in aday olduğu versiyonlarla da soruldu. Sonuçlara göre İmamoğlu, Erdoğan karşısında yüzde 33,7, Yavaş 32,6, Akşener ise 32,2 oranında oy alıyor. Seçimlerin ikinci turunda da benzer sonuçlar çıktı. Kararsızlar ve "oy kullanmam" diyenler dağıtılmadan Kılıçdaroğlu'nun rakibi olan Erdoğan ikinci turda yüzde 44 oranında oyla birinci oldu. İmamoğlu, Yavaş ve Akşener'in Erdoğan'ın karşısında yarışacağı ikinci turda da sonuçlar benzer şekilde tespit edildi.