İstanbul Milletvekili Yunus Emre Türk Sudan Uluslararası Tarım ve Hayvancılık Anonim Şirketinin, Cumhurbaşkanlığı Kararı ile tasfiye edilmesini Meclis gündemine taşıdı. Emre konuya ilişkin yaptığı açıklamada; “iktidar, o dönem meslek odalarının ve muhalefetin itirazlarına rağmen “vizyon” olarak tanıttığı projeyi 10 yıl sonra tasfiye etti” dedi. Bu şirket ne yaptı ne harcadı, memleket ne kazandı diye soran Emre, ülkemizde Belçika büyüklüğündeki alanlar boş dururken çok uzak bir ülkede tarımsal faaliyet yapmak ne kadar gerçekçi, dedi. Önceliğin kendi üretimimizi ve üreticimizi korumak, dışa bağımlılığı her anlamda azaltmak olduğunu belirten Emre şunları söyledi:
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile yakın ilişkileri olan Sudan Cumhurbaşkanı Ömer el Beşir'in iktidarı döneminde kurulan Türk Sudan Uluslararası Tarım ve Hayvancılık Anonim Şirketi, Cumhurbaşkanlığı Kararı ile tasfiye edildi. Karar 1 Aralık 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayınlandı. Böylece 10 yıldır süren Sudan’da tarımsal üretim yapma çalışmaları sona erdi.
İlk olarak AK Parti iktidarının tarım bakanı yaptığı Mehdi Eker’in döneminde, 2013 yılında Sudan’da tarımsal üretim yapmak üzere 99 yıllığına 780 bin 500 hektar tarım arazisi kiralanması gündeme geldi. Bu arazilerde hem devlet hem özel sektörün tarımsal üretim yapacağı iddia edildi. 2015 yılında ortak şirket kuruldu ve şirket, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü'ne (TİGEM) bağlı bir ortaklık haline geldi.
Kamuoyunda tartışma konusu olan projede, meslek odaları ve muhalefete göre kendi topraklarımızda Belçika büyüklüğündeki alanlar boş dururken çok uzak başka bir ülkede toprak kiralamanın “macera” olduğu vurgulandı. Buna karşın başta Cumhurbaşkanı Erdoğan projeye bizzat destek verdi. Ayrıca dönemin Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik, bunun vizyon meselesi olduğunu söyledi. Sonraki Bakan Bekir Pakdemirli de “Türk hükümeti olarak örnek çiftlik ve örnek üretim yapılması konusunda her türlü adımı atmış olacağız” dedi.
Türkiye uygulanan yanlış politikalarla tarım arazilerini ve üretimini kaybediyor, arz üzerinde oluşan baskı fiyat artışlarına yol açıyor. Bu da enflasyonu daha da hızlandırıyor. Öncelik yerli üretimi ve üreticiyi korumak, yeterliliği sağlamak, dışa bağımlılığı her anlamda azaltmak olmalıdır. Aksi halde yapılan her bir ithalat üretimi geriletmekte, tüketicinin daha da yüksek bedeller ödemesine neden olmaktadır.
İstanbul Milletvekili Yunus Emre Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’ya yönelttiği sorular:
1. Türk Sudan Uluslararası Tarım ve Hayvancılık Anonim Şirketinin Cumhurbaşkanlığı Kararı ile tasfiye edilme gerekçesi nedir?
2. Türk Sudan Uluslararası Tarım ve Hayvancılık Anonim Şirketinin kuruluşundan bu yana yapılan çalışmalar nelerdir?
3. Türk Sudan Uluslararası Tarım ve Hayvancılık Anonim Şirketinin faaliyetlerine bu zamana kadar harcanan tutar ne kadardır?
4. Bakanlığınızca, ülkemizde tarımda yerli üretimi ve üreticiyi korumak, yeterliliği sağlamak ve dışa bağımlılığı her anlamda azaltma konusunda ne gibi çalışmalar yapılmaktadır?
5. Sulama yatırımları, arazi toplulaştırma hizmetleri ve mera ıslahları ne zaman tamamlanacaktır? Çalışmalar hangi aşmadadır
6. Atıl tarım arazilerinin üretime kazandırılması konusunda yapılan – devam eden çalışmalar neleredir?
7. Çiftçinin ağır maliyet baskısından kurtarılması ve üretimde kalması için yapılan çalışmalar nelerdir?
8. Bakanlığınızın, çiftçinin gelişen teknolojik yenilik ve bilgilerden yararlanması konusunda yaptığı çalışmalar nelerdir?
9. Sudan’da hedeflenen örnek tarım işletmelerinin ülkemizde de kurulması sağlanamaz mı? Sudan için harcan bütçe -kaynak kendi ülke topraklarımız ve çiftçimiz için kullanılamaz mı?