Türkiye'de yaşanan son depremlerin ardından Prof. Dr. Naci Görür, TV100'de Candaş Tolga Işık ile Az Önce Konuştum programına konuk oldu. Yer bilimci ve Bilim Akademisi üyesi Prof. Dr. Naci Görür, kritik uyarılarda bulundu.
Türkiye'de son zamanlarda peş peşe meydana gelen depremlerin ardından 'Marmara depremi' yeniden gündeme gelirken gazeteci Candaş Tolga Işık'ın "Bu bir öncü deprem olabilir mi ikincisi ‘Marmara’da gerilim artıyor’ ne demek?" sorusuna Naci Görür şöyle yanıt verdi:
"DEPREM ÜRETME DURUMUNDA STRES BİRİKTİRDİĞİNİ SAPTADIK"
"Çınarcık çukurluğu içerisinde meydana geldi. 1999 depremi körfezin Çınarlık çukurluğuna açıldığı yerde durdu. Onun için Marmara büyük bir çoğunluğuyla depreme gebe hale geldi. Biz AB’nin, Deniz Kuvvetlerinin, TÜBİTAK’ın desteğiyle Marmara’da bir elin parmağından az, Namık Çağatay, Celal Şengör’ün de içinde olduğu benim başkanlığımdaki ekiple bu çalışmaları yaptık. Ve Marmara’da 2 fayın kilitli olduğu ve deprem üretme durumunda stres biriktirdiğini saptadık." dedi.
MARMARA'DA KAÇ FAY VAR?
Candaş Tolga Işık, "Kaç tane fay var Marmara’da?" diye sordu.
Prof. Dr. Naci Görür "Çınarcık’ta adalar fayı var, kuzeybatı güneydoğu uzanımlı olan, deprem beklediğimiz faylardan biri. Bir de Çınarcık çukurluğunun güneyinde normal faylar var." dedi.
Işık, "Kaç tane var?" dedi.
Görür, "8-10 tane bir demet halinde. Onlar deprem üretirse en fazla 6’ya çıkabilirler. İşte o günkü deprem onlar üzerinde oldu. O yüzden ben asıl beklediğimiz değil endişe etmemek lazım dedim." dedi.
Prof. Dr. Naci Görür açıklamalarına şöyle devam etti:
"MARMARA DENİZİ GERİLİM ALTINDA"
"Marmara Denizi gerilim altında, gerilim nedir dediğiniz zaman, gerilim birim alana düşen kuvvetin miktarı demektir veya halk diliyle konuşursak fayların deprem üretmek için kayaları parçalama gücü demektir. Bizim Anadolu her yıl 1-2 cm o denizin altındaki fay boyunca Yunanistan’a gidiyor."
"DEPREM YAPAN FAYLAR ENERJİNİN YÜZDE 100’ÜNÜ BOŞALTMAZLAR"
"Deprem yapan faylar enerjinin yüzde 100’ünü boşaltmazlar. Bu enerjinin bir kısmı termal, elastik, dalga, kinematik enerji olarak boşalır, bir kısmını da fay çevreye veya kırılmamış yerlerine transfer eder."
"BARDAĞI TAŞIRAN SON DAMLA OLABİLİR"
Candaş Tolga Işık'ın "Deprem olmasa bile, şu anki haliyle oradaki enerjinin deprem civarındaki küçük fay hatlarını tetikleyip deprem yapabilmiş olma ihtimali var mı?" sorusuna Naci Görür şöyle cevap verdi:
Prof. Dr. Naci Görür, "Orada küçük depremler üretirse, o yandaki sağındaki solundaki küçük fayları belirli ölçüde yükleyebilir. Eğer herhangi bir fayda yeterince stres birikmiş ekstra bir güce ihtiyaç duyuyorsa yani bahaneye bakıyorsa onu kırıp deprem oluşturabilir. Yani bardağı taşıran son damla olabilir." dedi.
"İSTANBUL’DA DEPREM OLMAYACAK DEMEK BÜYÜK BİR VEBALİN ALTINA GİRMEKTİR"
Görür, "İstanbul’da deprem olmayacak demek büyük bir vebalin altına girmektir. Milyonlarca insanın can güvenliği noktasında bu kadar sorumsuz bu kadar bilgiye dayanmadan beyanat vermek yarın deprem olduğunda ölecek binlerce insanın günahını yüklenmek demektir." dedi.
"ELAZIĞ'IN ÜÇTE İKİSİ HAŞAT"
Görür, "Elâzığ her gittiğimiz yerde alkışladı beni, bir kulaktan girdi diğerinden çıktı sonuç itibarıyla anlatamadık deprem geldi vurdu. Şu anda Elazığ’ın 3’te 2’si haşat. Kendi memleketime bile anlatamıyorum bunu." dedi.
"TUNCELİ’YE SAHİP ÇIKIN"
"Büyük bir ihtimalle o bölgede dumanlı fayı var. Dumanlı fayı Gümüşhane’nin hemen yakınından gelir, Kuzey Anadolu fayına birleşir. O fay Erzincan’ın biraz batısında Kuzey Anadolu fayıyla birleşir. Erzincan ile Bingöl arasında Yedisu fayı vardır. Deprem olan faya görece olarak yakın. O Yedisu fayı en son depremi 1784’te üretmiştir ve deprem tekerrür periyodu da dolmuştur."
Candaş Tolga Işık, "Kaç şiddetinde bir depremden bahsediyorsunuz." diye sordu.
Görür, "7’nin üzerinde bir deprem. Onun için ben birkaç gün önce Tunceli’ye dikkat edin, Tunceli’yi depreme hazırlayın, Pülümür’ü depreme hazırlayın. Bunlar gerçekten tehdit altında." dedi.
"GEMLİK’İN TAŞINMASI LAZIM"
Candaş Tolga Işık, "‘Gemlik’te normal şartlarda yaşayan insan olmaması lazım’ dediniz." dedi.
Görür, "Hükümetimiz bunu görmüş ve yasa çıkarmışlar Gemlik’i taşımaya karar vermişler birkaç sene önce fakat sonra siyasi bir şeyler çalışmış vazgeçmiş durmuşlar. Gemlik muhakkak taşınmalıdır. Gemlik, Geyve, İznik Kuzey Anadolu fayının Güney fayı üzerinde tam oturuyor ve oturduğu yer de deniz kumuyla dolu. Kurtulma şansı yok." dedi.