Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin (TBMM) 1 Kasım 1922'de 308 numaralı kararı ile saltanat devri resmen sona erdi.
SALTANAT KALDIRILDI
Saltanatın kaldırılması ile birlikte egemenlik tamamen ulusa geçti. Yasanın ardından Padişah Vahdettin, “yaşamına ve özgürlüğüne tehdit” olduğunu gerekçe göstererek İngiliz zırhlısı HMS Malaya ile İngiltere’ye sığındı. Karardan 6 yıl sonra 1 Kasım 1928’de ise Harf Devrimi ile de “muasır medeniyet seviyesine” ulaşma amacı için bir başka önemli adım atıldı.
19 Kasım'da Meclis, veliaht Abdülmecid Efendi'yi halife ilan etti. 3 Mart 1924'te çıkarılan 431 sayılı Hilafetin İlgasına ve Hanedan-ı Osmani'nin Türkiye Cumhuriyeti Memalik-i Haricine Çıkarılmasına Dair Kanun ile halifelik de lağvedilerek tüm Osmanlı Hanedanı mensupları yurt dışına sürgün edilmiştir.
ATATÜRK'ÜN SALTANATIN KALDIRILMASIYLA İLGİLİ SÖZLERİ
Mustafa Kemal Atatürk, saltanatın kaldırılması müzakerelerinde şunları söyler:
"Hakimiyet ve saltanat hiç kimse tarafından hiç kimseye, ilim icabıdır diye müzakereyle, münakaşa ile verilemez. Hakimiyet, saltanat kuvvetle, kudretle ve zorla alınır. Osmanoğulları zorla Türk milletinin hakimiyet ve saltanatına vaziülyed olmuşlardı. Bu tasallutlarını altı asırdan beri idame eylemişlerdir. Şimdi de, Türk milleti bu mütecavizlerin hadlerini ihtar ederek, hakimiyet ve saltanatını isyan ederek kendi eline bilfiil almış bulunuyor. Bu bir emrivakidir. Mevzubahis olan, millete saltanatını, hakimiyetini bırakacak mıyız, bırakmayacak mıyız meselesi değildir. Mesele zaten emrivaki olmuş bir hakikati ifadeden ibarettir. Bu behemehal olacaktır. Burada içtima edenler meclis ve herkes meseleyi tabiî görürse, fikrimce muvafık olur. Aksi takdirde, yine hakikat usulü dairesinde ifade olunacaktır. Fakat ihtimal bazı kafalar kesilecektir."
Atatürk, Nutuk'un hadiseyi anlatan bölümünde millî harekete mâni olmaya çalışmış padişah ve sadrazamı bir dizi sert ifade ile tenkit eder ve aynı zamanda saltanat rejiminin miadını doldurduğunu ima eder:
"Bütün menfaatlerini mülevves bir tahtın, çürümüş, çökmüş ayaklarına sarılmakta gören...", "idrakten mahrum, vicdandan mahrum, birtakım insanlar...", "ahmakça teklifat...", "sefil... adi bir mahluk... alçak...", "Aciz, adi, his ve idrakten mahrum...", ''padişah ve halife olan Vahdettin, soysuzlaşmış, kendini ve yalnız tahtını koruyabileceğini düşlediği alçakça önlemler araştırmakta".
HARF DEVRİMİ
Bu yasanın onaylanmasıyla birlikte o güne kadar kullanılan Arap harfleri esaslı Osmanlı alfabesinin geçerliliği sona ererek Latin harflerini esas alan Türk alfabesi yürürlüğe konuldu.