Türkiye’de kullanılan tapular, sahip olunan mülkiyetin niteliğini gösterecek şekilde renklendirilmiştir. En yaygın iki tapu türü olan mavi ve kırmızı tapular, taşınmazın statüsüne göre farklı anlamlar taşır. Bu renkler sadece görsel bir ayrım değil, aynı zamanda taşınmazın hukuki durumuna dair önemli bilgiler sunar.
KIRMIZI TAPU: BAĞIMSIZ BÖLÜM SAHİPLİĞİNİ GÖSTERİR
Kırmızı tapu, halk arasında daha çok bilinen ve daire, dükkan gibi bağımsız bir bölüme sahip olunması durumunda verilen tapu türüdür. Bu tapular, iki farklı şekilde düzenlenir: kat mülkiyeti ve kat irtifakı.
Kat İrtifakı Tapusu: Bu tapu türü, henüz yapımı tamamlanmamış bir bina için düzenlenir. Projeye göre bağımsız bölümlerin kime ait olacağı belirlenir ve bu haklar tapu siciline geçirilir. Kat irtifakı, yapının inşaatı sürerken tanınan bir geçici mülkiyet şeklidir. İnşaat tamamlandığında ve iskan alındığında kat mülkiyetine çevrilmesi gerekir.
Kat Mülkiyeti Tapusu: Binanın inşaatı tamamen bitmiş, iskan (oturma izni) alınmış ve yasal olarak kullanıma hazır hale gelmiş taşınmazlar için verilen tapudur. Kırmızı tapunun üzerinde bağımsız bölüm bilgileri, ada-parsel numaraları ve hangi bölüme ait olduğu gibi detaylar yer alır. Bu tapuya sahip kişiler, ilgili taşınmazın yasal ve tamamlanmış malikleri olarak kabul edilir.
MAVİ TAPU: SADECE ARSA MÜLKİYETİNİ BELİRTİR
Mavi tapu ise yapılaşmanın gerçekleşmediği ya da resmi olarak yapılaşma kaydı olmayan taşınmazları temsil eder. Bir başka deyişle, mavi tapu yalnızca arsa mülkiyetini gösterir.
Bu tapu türünde yapıdan bahsedilmez; varsa bile bu yapı hukuken tanınmamış ya da tapu kaydına geçirilmemiş olabilir. Dolayısıyla bir arsa üzerinde bina bulunması, o arsanın kırmızı tapuya dönüşmesi gerektiği anlamına gelmez. Yapı ruhsatsız ya da kayıt dışı olabilir. Bu durum hem alıcı hem de satıcı açısından risk oluşturur.
TAPU RENGİ NEDEN ÖNEMLİ?
Gayrimenkul alırken tapunun sadece sahibi ya da fiyatı değil, türü ve niteliği de büyük önem taşır. Tapunun rengi, söz konusu taşınmazın iskanının olup olmadığını, üzerinde yapı bulunup bulunmadığını ve yapı varsa bunun yasal statüsünü doğrudan etkiler.
Özellikle konut satın alacak olanlar, tapunun kırmızı renkli ve kat mülkiyetli olmasına dikkat etmelidir. Aksi halde iskan problemi yaşanabilir, belediyeden elektrik-su aboneliği alınamayabilir ya da yapı kayıt belgesi gerekebilir. Bu da zamanla hem ekonomik kayıplara hem de hukuki sorunlara yol açabilir.
SATIN ALMA SÜRECİNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Tapunun türü mutlaka kontrol edilmeli. Satıcıdan tapu fotokopisi istenerek türü ve içeriği Tapu Müdürlüğü’nden doğrulanmalıdır.
Kat irtifaklı tapuların iskan alıp almadığı araştırılmalı. Henüz tamamlanmamış ya da ruhsatı alınmamış binalarda kat mülkiyetine geçilmemiş olabilir.
Mavi tapulu taşınmazlarda yapı varsa ruhsat durumu incelenmeli. Kayıt dışı yapıların yasallaştırılması için ekstra işlem ve maliyet gerekebilir.
İpotek, haciz gibi şerhler varsa bunlar detaylıca öğrenilmeli. Tapu sicil kayıtlarında belirtilen bu detaylar, alım sürecinde risk oluşturabilir.
TAPU RENGİ GÖRÜNDÜĞÜNDEN FAZLASIDIR
Gayrimenkul yatırımı yapanların, tapunun rengine göre taşınmazın statüsünü doğru değerlendirmesi büyük önem taşır. Özellikle konut satın almayı düşünenler için kırmızı tapu ve kat mülkiyeti, tapunun yasal güvence altında olduğunu gösterir. Mavi tapular ise arsa mülkiyetine işaret ettiği için üzerine yapılacak yapıların ruhsat ve iskan durumları ayrıca incelenmelidir.
Tapu rengi, alım-satım sürecinde sadece bir detay değil, mülkiyetin niteliğini gösteren kritik bir unsurdur. Bu nedenle yatırım yapmadan önce mutlaka profesyonel danışmanlık alınmalı ve hukuki durum titizlikle gözden geçirilmelidir.