Türk Telekom'un hesabını kim verecek?

31 Ağustos 2016 tarihli yazımda “Türk Telekom ve PETKİM gerçekten özelleştirildi mi?” başlığını kullanmış ve bu şirketlerde yürütülen FETÖ operasyonlarına dikkat çekmiştim. Bu şirketlerden Türk Telekom, yine gündemde. Ancak bu kez yaşadığı finansal zorlukla konuşuluyor. Aslında ortada o kadar trajikomik bir durum var ki, nereden tutsan elinde kalıyor.

Öncelikle ülkenin en önemli ekonomik ve stratejik varlıklarından biri olan Türk Telekom’un düştüğü finansal krizi kısaca özetleyeyim… 175 yıllık geçmişe sahip Türk Telekom, Kasım 2005 tarihinde Lübnanlı Hariri ailesinin sahibi olduğu Suudi Arabistan merkezli Oger Telecem’a satıldı. Oger Telecom, şirketin yüzde 55’i için 6 milyar 550 milyon dolar ödeyecekti.

Devir işlemleri yapıldıktan sonra Oger Telecom, devlete olan borcunu ödemek için banka kredisi alacağınıaçıkladı, Türk Telekom hisselerini teminat göstererek aldığı krediyle devlete olan borcunu ödedi. Bankalara borcunu da yine Türk Telekom’un gelirleriyle kapatma yoluna gitti. Sözün özü, cebinden tek bir lira çıkmadı. Üstüne üstlük özelleştirme tarihinden bu yana Türk Telekom toplam 11.4 milyar dolar temettü yani kar payı dağıtmış. Bu paranın 6.3 milyar dolarını Oger Telecom almış. Yani hiç para ödemediği Türk Telekom’dan bir de 6.3 milyar dolar kazanmış!

Türk Telekom bugün finansal sıkıntı içinde. Zaten Oger Telecom da oldukça zor durumda, aylardır çalışanlarının maaşlarını bile ödeyemiyor! Finans dünyasından sızan bilgilere göre Türk Telekom’un ödemesi gereken toplam borç 1.6 milyar dolar düzeyinde, vadesi gelmiş borç miktarı ise 290 milyon dolar. Söz konusu geri ödeme, 2013 yılında 29 bankadan alınan 4,75 milyar dolarlık kredinin bir bölümünü oluşturuyor. İşin daha kötü yanı, 2015 yılı sonunda 1 milyar TL’nin üzerinde kar eden şirketin bu yılın üçüncü çeyreğindeki karının sadece 8 milyon TL olması. Gerekçesi ise kurdaki değişimler, çünkü Türk Telekom’un yabancı para cinsinden borcu oldukça yüksek.

Hürriyet Gazetesi’nden Erdal Sağlam’ın yazdığına göre kredi alacağı sorunu yaşayan bankalar, “Elimizde Türk Telekom hissesi var” diyor ancak şunu da belirtiyorlar “Finans dışı iştirakler konusunda kısıtlama var ayrıca Hazine’nin de ortak olduğu bir şirketin hisselerini satmak kolay değil.”

Yargı kararlarına uyulmadı

Türk Telekom özelleştirmesine göre hisseleri alan şirket, 25 yıl sonra tüm altyapıyı devlete vermek zorunda, yani 14 yıl sonra Türk Telekom tamamen yine devletin olacak. Peki o tarih geldiğinde şirket hisseleri rehin vererek aldığı kredileri ödemezse ne olacak, biz mi ödeyeceğiz Hariri’nin ya da bir başkasını borcunu?

Elektrik Mühendisleri Odası’nın önceki gün yaptığı açıklamada da bu konuya dikkat çekiliyor. Açıklamada şirket hisselerinin rehin gösterilerek borçlanılmasının yaratacağı sorunlara vurgu yapılarak yargının o tarihte verdiği bir karar anımsatılıyor.

Devir sözleşmesinde Oger Grubu, altyapının devriyle ilgili imtiyaz sözleşmesinde ipotek işlemleri maddesine şerh koyuyor ve bu şerhten yararlanarak hisseler karşılığında borçlanıyor. Bu durum, Cumhurbaşkanlığı Devlet Denetleme Kurulu’nun 2006- 2007 ve 2008 yıllarına ilişkin denetim raporlarına da yansıyor. Kurul raporunda, “Türk Telekomünikasyon A.Ş ile Kurum arasında imzalanan imtiyaz sözleşmesine; Türk Telekümonikasyon A.Ş temsilcisi tarafından şerh konulduğu, söz konusu şerhin Danıştay kararı ile iptal edilmesine rağmen mahkeme kararının gereğinin henüz yerine getirilmediği ve sözleşmenin şerhsiz olarak imzalanmasının henüz yapılmadığı tespit edilmiştir. Bu nedenle söz konusu işlemler nedeniyle ortaya çıkan sorumluluğun ve sorumluların belirlenebilmesi amacıyla konunun Başbakanlık müfettişleri tarafından araştırmaya ve incelemeye tabi tutulması gerekmektedir” diyor.

Ancak bu uyarı, dönemin AKP hükümeti tarafından dikkate alınmıyor ve Türk Telekom hem ana şirket hem de iştiraklerinin borçlanmalarını, koyduğu şerh maddesine dayanarak yapıyor.

Şimdi ortada milyar dolarlık borç, varlıkları gittikçe eriyen bir şirket var. Bu tablonun hesabını kim verecek? Türk Telekom’u babasının çiftliği gibi kullanıp zarara uğratan yöneticiler, şirketin işleyişine sürekli müdahale eden siyasetçiler, borç yükü içindeki AVEA’yı Türk Telekom’a verenler, tek kuruş para harcamadan şirket sahibi olup üstüne üstlük 6 milyar doların üzerinde para kazanan Oger Telecom hiçbir şey olmamış gibi hayatlarına devam mı edecek?

Önceki ve Sonraki Yazılar