Sancılı Adet Nedir?

Adet kanaması, kadın fizyolojisinin bir parçası olan menstrüasyon döngüsünde vücudun temel eşey hormonlarından progesteron hormonunun azalmasıyla birlikte, üreme sistemindeki progesteron etkisinin zayıflamasına bağlı rahim iç cidarındaki dokuların dökülmesi ve vücuttan atılmasıdır. Bazı kişilerde bu süreç, adet kanamasından birkaç gün önce veya kanama döneminde, karın alt kadranında kramp tarzında ağrı şikayeti ile geçebilmektedir. Bu duruma sancılı adet kanaması veya dismenore adı verilir.

Dismenore belirli periyotlarla gerçekleşen adet kanamalarında yineleyici tarzda gerçekleştiğinden, hastaların günlük hayat kalitesini ciddi anlamda olumsuz etkiler. Ağrı şikâyeti kanamadan birkaç gün önce başlayıp kanama döneminde boyunca sürebilir. Adet sancısı, hastalarda hem ağrı gelişmeden önce kaygıya yol açabilir hem de kanama döneminde sosyal ve iş hayatta performans kaybına yol açabilir. Karın ağrısı şikâyeti ile birlikte hastalarda bulantı, kusma, ishal, halsizlik ve baş ağrısı gibi şikayetler de eşlik edebilir.

Adet Sancısı Neden Olur?

Adet kanaması gerçekleşirken rahmin iç kısmını kaplayan dokular progesteron etkisinin kaybolmasıyla dökülmeye ve kanla karışık şekilde atılmaya başlar. Doku ve kan birikiminin atılımının kolaylaştırılması için rahim dokusunun içinde yer alan kas dokusu kasılır. Çeşitli kadın hastalıklarının da etkisiyle rahim kaslarının kasılması sırasında çok ciddi ağrı şikâyetleri gelişebilir. Bunun yanında, adet kanaması öncesinde de progesteron etkisinin kaybolması ile birlikte rahim kasılmasından bağımsız olarak ağrı şikayeti meydana gelebilir. Aşağıdaki kadın hastalıklarının seyrinde dismenore görülebilmektedir:

• Endometriozis: Rahim iç cidarında dökülen dokuya benzer doku parçalarının, kadın üreme sistemi veya karın içi diğer dokularda bulunması olarak bilinen endometriozis rahatsızlığında adet kanama döneminin öncesinde başlayan ve kanama dönemince devam eden şiddetli ağrı şikayeti görülebilir.
• Myoma: Rahim kas dokusu içinde ortaya çıkan, iyi huylu kas tümörleri olan myomlarda sancılı adet kanaması ortaya çıkabilir.
• Adenomyosis: Rahim iç cidarına ait dokuların, rahim kas dokusu içine doğru ilerlediği durumlarda adenomyosisten söz edilir ve ciddi adet ağrısı yapabilir.
• Pelvik inflamatuvar hastalık: Kadın üreme sisteminin iç organlarına ulaşan enfeksiyon hastalıklarına bağlı yaygın iltihaplanmalarda adet dönemi sancılı geçebilir.
• Rahim ağzı darlığı: Rahim ağzının doğuştan veya sonradan çeşitli nedenlerle darlık göstermesi durumunda adet kanamasında dökülen dokuların birikimine bağlı ağrı şikayeti gelişebilir.

Adet Sancısına Ne İyi Gelir?

Dismenore hayat kalitesini oldukça olumsuz etkileyen bir sağlık sorunu olduğundan, altta yatan diğer durumların tespit edilerek uygun tedavi yöntemleriyle tedavi edilmesi gerekir. Ağrı şikayetine ise çeşitli yaşam tarzı değişiklikleri ve ilaç tedavileri ile müdahale edilir. Adet sancısına yönelik olarak uygulanabilecek yöntemler aşağıda listelenmiştir:

• Ağrının giderilmesi için sıklıkla parasetamol, ibuprofen gibi ağrı kesici ve anti-inflamatuvar ilaçlar kullanılır. Adet döngüsünün düzensiz olduğu hastalarda oral kontraseptif ilaçlarla döngünün düzenlenmesi dismenore tedavisinde uygulanabilir. Myoma, endometriozis gibi bazı hastalıkların tedavisinde ise cerrahi uygulamalar gündeme gelebilir.
• İstirahat edilmesi, yeterli ve dengeli beslenme ile birlikte bol sıvı alınması faydalıdır.
• Karın alt kadrana sıcak uygulama yapılması yararlı olabilir.
• Kafein içerikli gıdaların alınmaması, sigara ve alkol kullanımından kaçınılması önerilir. Karın ve bel bölgesine masaj uygulamaları ağrı şikayetinin giderilmesinde etkili olabilir.