Osman Koray Kapan

Osman Koray Kapan

HOPKİNS VE EİNSTEİN

Salgın nedeniyle evlerimize kapanalı beri doğa kendine gelmeye çalışıyor. Dilerim bizler de biraz kendimize geliriz; ruhumuzu besleyerek...

Youtube'ta "çeviri konuşmalar" kanalına rastladım. Oscar ödüllü büyük aktör, besteci ve ressam Sir Anthony Hopkins'in Larry King'e konuk olduğu programdan bir kesit çevirmiş genç arkadaşlar örneğin:

Hopkins: Kendimi olduğum halimle kabul ediyorum, olmam gerektiğini düşündüğüm halimle değil. Birçok kötü ve iyi şey yaptım. Kendimizi affedip devam etmek zorundayız.

Larry: Ölüm hakkında ne düşünüyorsun?

83 yaşındaki Hopkins: ... Ölüm her an gelebilir ama umarım daha uzun yıllarım vardır. Fakat ölümden korkmuyorum.

Larry: Yok olacağıma inanamıyorum.

Hopkins: Bilemiyoruz, di mi?

Larry: Çok merak ediyorum.

Hopkins: Tekrar basit elementlere dönüşeceğiz sanırım.

(Diyaloğun tümünü kanaldan izleyebilirsiniz.)

***

Fransız fizikçi Etienne Klein'ın Einstein hakkındaki bir konuşması da çevrilmiş kanalda. Oradan bir kesit aktarayım:

Einstein'a, ölümünden bir yıl önce "nasıl oldu da Görelilik Kuramını ilk siz oluşturabildiniz?" diye sorulduğunda Einstein samimi fikrini söylüyordu: "Zihinsel olarak geri kalmam sayesinde." Bu durumu şöyle açıklıyor: Evet, zaman ve mekâna dair meseleleri daha çocukken çözeriz. 8-9 yaşlarına doğru. Mekân ve zaman arasında bu ayrımı yaptığımız anda artık bir daha üzerine düşünmeyiz. Mesele bizim için kapanmıştır. Einstein ise, kendi söylediğine göre, "bu çocukça soruları ben yetişkin beyniyle sordum" demiştir. Zihinsel gerilik dolayısıyla(!) "İşte bu da beni Görelilik Kuramına götürdü" demiştir.

Aklıma "zamanda yolculuk mümkün mü" diye soran çocukları neredeyse azarlıyor oluşum geldi, pişmanlık duydum. 11 boyut meselesinden haberdar olup da ne denli cesur cahil ne denli küstah davrandığımı düşündüm. Halbuki bir matematikçi olarak önümde Descartes örneği vardı. Tek boyuta göre hiçbir sayının karesi negatif olamaz. Halbuki ikinci boyut bile ne denli parçalar atar senin "olmaz Nelân olamaz" mantığını ve ne denli özgürlük tanır değil mi?

Önceki ve Sonraki Yazılar