Habertürk yazarı Muharrem Sarıkaya, “Hiçbir  seçimde partiler bu kadar çok uğraş vermedi. Bir yandan cumhurbaşkanı adayının alacağı oya ilişkin 11 partinin 6 adaylı kombinasyon hesabını yaparken, diğer yandan da ittifak yapacağı partilerin önereceği isimleri listede nereye koyacağıyla uğraşıyor. Hesapları tamamlaması için de önünde sadece 10 gün bulunuyor” dedi.

YAZBOZ YAPTIRIYOR

Sarıkaya, ‘Aday hesabı’ başlıklı yazısında, diğer partinin listesinden kaç milletvekiliyle temsil edileceğine yönelik beklentinin, öteki partide yarattığı tepkinin de yazboz yaptırdığını kaydetti. Partilerin, bu zorluk içinde bir de cumhurbaşkanı adayı ile milletvekili seçim programının aynı etkiyi yaratacak farklı zeminde yürümesinin hesabıyla uğraştıklarını bildiren Sarıkaya, şunları yazdı:

“Çünkü kanun gereği cumhurbaşkanı adaylarının ayrı bir hesapta toplayacakları bağışla propagandalarını yürütmeleri gerekiyor. Milletvekili seçimindeki harcamada ise önceki seçimde en az % 3 oy almış partiler Hazine yardımından aldığını harcayacak.

Bu oranının altında kalan veya ilk kez seçime katılacak olanlar ise aday başvurularından elde ettikleri ve kendi yağlarıyla kavrulacak.

BAĞIŞ FIRSATI

Ancak bu sandık ilk kez seçime girecek İYİ Parti ile son seçime girmiş ancak % 3 altında kalmış Saadet ve Vatan partilerine önemli fırsat da doğurdu.

Anayasa’nın 2010’da yapılan değişikliği kapsamında cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesinin yolu açılırken, adaylara bağış toplama olanağı sağladı. İlk uygulaması da 2014’te gerçekleşti.

ERDOĞAN’A 55, İNSANOĞLU’NA 8.5 MİLYON LİRA

Cumhurbaşkanı seçilen Erdoğan’a 55 milyon 260 bin 778; çatı aday Ekmeleddin İhsanoğlu’na 8.5 milyon; dönemin HDP Eş Başkanı Selahattin Demirtaş’a da 1 milyon 213 bin TL bağış yapılmıştı.

Bu seçimde de adaylar bu hafta sonundan itibaren bir bankada açacakları hesaplarda bağış toplamaya başlayacak.

Adaylar 2 bin TL makbuz karşılığı bağış alabilme olanağına kavuşurken, banka hesaplarına da en fazla 13 bin 916 TL yatırılabilecek.

Bu da Hazine yardımından yararlanamayan partiler açısından önemli bir kaynak oluşturacak.

BİR YIĞIN PARADOKS

Ancak partiler açısından bir yığın paradoks da sırada duruyor. AK Parti listesinden aday gösterilecek BBP ve İYİ Parti listesinden aday gösterilecek DP de aday adayları başvurusu alıyor. Partilerin birbirlerine ne kadar kontenjan hakkı tanıdığı liderler arasında konuşulup karara bağlanacağı için liste ittifakı yapacak az oy almış partilerde tartışması daha ağır yaşanıyor.

Seçim bildirgesi ve milletvekili aday sıralaması için kapandığı Ankara’da yapılan hesaplar sürekli yenileniyor. Buna neden de çoklu ittifak ve çoklu aday sistemine, seçmenin dilediği gibi hareket edeceği oynak mühür de eklendi.

Seçmen, cumhurbaşkanında bir partiye, milletvekilinde ise diğer partiye oy kullanma olanağına kavuştu.

Bu da 11 partinin 6 adayından birini seçmenin olasılık hesabı için kombinasyona, parti tercihini ayrı yapacağından dolayı da permütasyona ihtiyaç doğurdu.

Geçmişte tek iktidar seçmenin kolaylığı varken, yeni sistem hem yürütmenin hem de parlamentonun iktidarı seçilecek olması nedeniyle hesabı fazlalaştırdı. Özetle partiler son günlerde ağır aday hesabına daldı...”