Saray, Meclis’in ana gündemini Başkanlık ve yeni Anayasa olarak belirledi. AKP ve muhalefet ne istiyor Anayasa Uzlaşma Komisyonu’ndan biliyoruz. CHP, HDP özgürlükçü bir anayasaya “evet” derken, Başkanlık sistemine karşı bir tutum ortaya koydu. MHP de “Başkanlığa hayır” dedi. Üç partinin başkanlığa karşı olduğu zeminde 317 sandalye ile Meclis’e giren AKP, nasıl bir yöntem izleyerek 330 duvarını aşıp, referanduma ulaşacak? İki yöntem öne çıkıyor. 13 milletvekilini muhalefetten elde etmeyi deneyebilir. Ya da dışarıdan destek arayabilir.
AKP bunu dener, ‘etik’ sorgulamalara neden olabilecek yollara sapar mı göreceğiz ancak bugün AKP kurmayları referanduma
ulaşma adına üç temel yöntemi tartışıyor. İlk adımda başkanlığı temel alan yeni Anayasa için destek aranacak. Uzlaşma komisyonu yerine ikili ya da tekli ittifaka yönelecek. AKP’ye “evet” diyen parti olursa derhal ikili komisyon kurularak müzakereye başlanılacak.
İkinci seçenek yarı başkanlığa geçişi içeriyor. AKP başkanlıkta mesafe alamazsa ‘yarı başkanlık’ modelini ısıtacak. Üçüncü alternatif ‘partili cumhurbaşkanı’ kartına oynamak. Anayasa parlamenter sistem üzerine kurgulanacak. AKP’nin olmazsa olmazları yargının dönüştürülmesi yaşama geçirilecek.
***
AKP çeşitli opsiyonlar üzerinde kalem oynatıyor. Muhalefetin tepkileri ölçülerek yeni sistem arayışları şekillendirilecek. Eylemler aşama aşama devreye sokulacak. Üç ayrı önerme için ‘sürpriz taktik’ üzerinde kafa yoruyor AKP kurmayları… “Seçenekli referandum”… Anlamı, yeni Anayasa üzerinde uzlaşılan ve uzlaşılamayan
maddeleri ayrı ayrı paketler halinde halkoyuna sunmak. AKP, 2013’te Anayasa görüşmeleri tıkandığında benzer teklifi gündeme getirmişlerdi. AKP Genel Başkan Yardımcı, Mustafa Şentop, öneriyi şöyle detaylandırmıştı: “…Partilerin uzlaşma sağladığı maddeler TBMM’nde kabul edilir. Dört partinin uzlaşamadığı konu başlıkları partilerin önerisi olarak paket haline getirir. Öneriler farklı renkler ya da A, B, C, D şeklinde pusulada yer alır. Vatandaşlar istediği seçeneğe oy verir”
***
Muhalefet teklifi ‘Başkanlığa geçiş atraksiyonu’ diye eleştirmiş, Şento “Bizim katakulli yapma gibi bir düşünce ve niyetimiz yok. Arzumuz toplumun ihtiyacı olan sivil, demokratik bir anayasa. Başkanlık Sistemi’ni pakete koymayız, 2015 sonrasına bırakırız” demişti. Ve o gün geldi çattı. Saray, başkanlığı Türkiye’nin önüne koydu. AKP, başkanlık öncelikli ‘seçenekli referandumu’ gündemine aldı. Bu taktik yaşama geçirilir, muhalefet partileri ‘halktan, sandıktan kaçmakla’ korkutularak ‘seçenekli referanduma’ mecbur bırakılırsa Meclis’teki 330 duvarını aşmaları kolay olacak. Sonrası çifte sandık. Bir tarafta yeni anayasa bir tarafta başkanlık sistemi oylanacak. Saray’ın estireceği rüzgarla ip göğüslenecek ve Erdoğan’ın başkanlığına kapı aralanacak. Kuşkusuz, stratejinin hedefinde seçim hesaplaşması içindeki muhalefeti köşeye sıkıştırmak var. O koşulda CHP, MHP ve HDP’yi Meclis’te çok daha zorlu bir süreç bekliyor demektir…