Eurobond'lar, bu global finansal enstrümanlardan biridir ve son yıllarda özellikle gelişmekte olan ülkeler ve şirketler için önemli bir finansman kaynağı haline gelmiştir.
Eurobond'lar yalnızca borç verenler için değil, aynı zamanda yatırımcılar için de birçok avantaj sunmaktadır. Bu makalede, Eurobond'ların ne olduğunu, temel özelliklerini, farklı türlerini ve yatırımın avantajları ile dezavantajlarını detaylı bir şekilde incelemeye çalışacağız.
Eurobond Nedir?

Eurobond, bir devlet veya şirket tarafından bir döviz cinsinden ihraç edilmiş, genellikle uzun vadeli bir borçlanma enstrümanıdır.

Adından da anlaşılacağı gibi, Eurobond'lar ilk olarak 1960'lar'da Avrupa'da popülerleşmiş olsalar da, bu enstrümanlar herhangi bir ülke veya piyasada işlem görebilir ve herhangi bir döviz cinsinden olabilir. Örneğin, bir Türk şirketi Amerikan Doları cinsinden, bir Amerikan bankasına veya yatırımcısına Eurobond ihraç edebilir.

Eurobond'lar genellikle bir sermaye piyasası aracıdır ve ihraç edildikleri andan itibaren uluslararası sermaye piyasalarında işlem görürler.

Bu enstrümanlar, ihraççıların (genellikle devletler ve büyük şirketler) uluslararası piyasalardan finansman sağlamasına olanak tanırken, yatırımcılara da farklı piyasalardan gelir elde etme şansı sunar.

Eurobond'lar, ihraççı tarafından belirlenen faiz oranı üzerinden düzenli getiri sağlar ve vadesi geldiğinde ana paranın tamamı yatırımcıya geri ödenir. Ancak, Eurobond getirisi, faiz oranları, döviz kurları ve birçok diğer faktör gibi piyasa koşullarına bağlı olarak değişebilir.
Eurobond'ların Özellikleri
Eurobond'lar birçok benzersiz özelliğe sahiptir, bu da onları hem yatırımcılar hem de ihraççılar için cazip kılar:
Eurobond'lar genellikle ihraççının yerel para birimi dışında bir para birimi cinsinden ihraç edilir. Bu, ihraççının döviz riskine maruz kaldığı anlamına gelir, ancak aynı zamanda daha geniş bir yatırımcı kitlesine erişim sağlar.
Bu enstrümanlar, uluslararası sermaye piyasalarında işlem görür, bu da onlara geniş bir likidite havuzu sağlar.
Eurobond'lar, ihraççı tarafından belirlenen sabit veya değişken faiz oranlarıyla düzenli getiri sağlar.
Genellikle uzun vadeli bir yatırım aracı olsalar da, farklı vade seçenekleri de mevcuttur.
Eurobond'lar, genellikle ikincil piyasalarda kolayca alınıp satılabilir, bu da yüksek likidite sağlar.
Gelişmiş finansal piyasalarda genellikle düşük ihraç maliyetleri vardır, bu da ihraççılar için finansman maliyetini düşürür.
Regülasyon ve Vergi Avantajları: Eurobond'lar, genellikle yerel piyasaların aksine daha az düzenlemeye tabidir ve bu sayede çeşitli vergi avantajları da sunabilir.
Uluslararası standartlarda belirlenen yatırım kriterlerine uygun şekilde ve şeffaf olarak ihraç edilirler, bu da yatırımcılara belirli bir güven seviyesi sağlar.
İyi derecelendirilmiş devlet Eurobond'ları, genellikle risksiz getiri olarak kabul edilir. Ancak, şirket Eurobond'ları daha yüksek getiri sunabilir fakat aynı zamanda daha risklidir.
Eurobond Çeşitleri
Eurobond'lar çeşitli türlerde olabilir, her biri farklı yatırımcı ihtiyaçlarına ve piyasa koşullarına uygun olarak tasarlanmıştır.
Sabit Faizli Eurobond'lar: Bu tür Eurobond'lar, sabit bir faiz oranı ile düzenli ödemeler yapar. Genellikle daha muhafazakar yatırımcılar tarafından tercih edilir.
Değişken Faizli Eurobond'lar: Bu Eurobond'lar, belirli bir referans faiz oranına bağlı olarak değişen faiz ödemeleri yapar. Bu tür, faiz oranları düşük olduğunda daha cazip olabilir.
Döviz Opsiyonlu Eurobond'lar: Bu türde, yatırımcılar faiz veya anapara ödemelerini farklı döviz cinslerinde alabilirler.
Çift Para Birimli Eurobond'lar: Anapara ve faiz ödemeleri farklı para birimlerinde yapılır.
Sıfır Kuponlu Eurobond'lar: Bu türde faiz ödemesi yoktur, ancak anapara ödemesi vade sonunda yapılır. Bu Eurobond'lar genellikle nominal değerinin altında satılır.
Kovertibl Eurobond'lar: Bu tür Eurobond'lar, belirli şartlar altında ihraççının hisse senedine dönüştürülebilir.
Yüksek Getirili Eurobond'lar: Genellikle riski yüksek olan şirketler tarafından ihraç edilir ve bu nedenle daha yüksek getiri sunar.
Eurobond Yatırımının Avantajları ve Dezavantajları
Eurobond yatırımları her yatırımcı için uygun olmayabilir, ancak doğru durum ve koşullar altında bir dizi avantaj sağlayabilir. Aynı zamanda, bu tür yatırımların da belirli riskleri ve dezavantajları vardır.
Avantajlar
Eurobond ihraçları genellikle büyük miktardadır, bu nedenle işlem maliyetleri daha düşük olabilir.
Genellikle büyük ve likit uluslararası piyasalarda işlem görür, bu sayede yatırımcılar diledikleri zaman alım-satım yapabilirler.
Farklı para birimlerinde, faiz oranlarında ve vade sürelerinde Eurobond'lar mevcuttur, bu da yatırımcılara portföylerini çeşitlendirme olanağı sağlar.
Yatırımcılar, anapara ve faiz ödemelerini farklı para birimlerinde alabilirler, bu da döviz artışına karşı korunma sağlar.
Dezavantajlar
Eurobond'lar, ihraççının kredi durumuna bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Yüksek getirili olanlar yüksek risk taşır.
Farklı para birimlerinde yapılan anapara ve faiz ödemeleri, döviz kurlarındaki dalgalanmaların yönüne bağlı olarak yatırımcısını olumsuz etkilenebilir.
Tüm Eurobond'lar aynı derecede likit değildir; bazıları daha az işlem görür ve bu da alım-satımı zorlaştırabilir.
Faiz oranlarındaki değişiklikler, Eurobond fiyatlarını olumsuz etkileyebilir.
Eurobond'lar genellikle birden fazla ülkede işlem gördüğü için karmaşık regülasyon ve vergilendirme sorunları yaşanabilir.
Temiz Fiyat ve Kirli Fiyat Ne Demek?
Eurobond yatırımı akla geldiğinde sıklıkla karşılaşılan terimlerden biri de temiz ve kirli fiyattır. Yatırımcıların bu iki kavramı anlaması ve doğru şekilde kullanması, finansal kararlarını daha etkili bir şekilde alabilmeleri için önemlidir.
Kirli fiyat, yatırımcının tahvil veya Eurobond için gerçekten ne kadar ödeyeceğini; temiz fiyat ise yatırımın asıl değerini gösterir.
Temiz ve kirli fiyat arasındaki fark, birikmiş faizden kaynaklanır. Yani, faiz zamanla birikir ve bu birikmiş faiz, kirli fiyatı oluştururken temiz fiyata eklenir. Bu birikmiş faiz, faizin ödeneceği tarihe kadar olan döneme göre orantılı bir şekilde hesaplanır.
Temiz Fiyat (Clean Price)
Temiz fiyat, bir Eurobond'un veya tahvilin nominal değeri üzerinden ifade edilen fiyatıdır. Bu fiyat yalnızca ana parayı, yani tahvilin veya Eurobond'un yüz değerini temsil eder. Temiz fiyat, tahvilin veya Eurobond'un piyasa değerini belirlerken kullanılır, ancak bu fiyat faiz ödemeleri veya diğer maliyetleri içermez.
Örneğin, bir Eurobond'un yüz değeri 1.000 Euro ve temiz fiyatı 980 Euro ise, yatırımcı bu Eurobond'u 980 Euro karşılığında satın alır, ancak ekstra faiz ödemeleri veya komisyonlar bu fiyata dahil değildir.
Kirli Fiyat (Dirty Price)
Kirli fiyat ise temiz fiyata ek olarak tahakkuk etmiş faiz ve diğer maliyetleri de içerir. Yani, bir tahvil ya da Eurobond satın alındığında veya satıldığında gerçekte ödenen toplam fiyat kirli fiyattır. Eğer bir tahvilin veya Eurobond'un temiz fiyatı 980 Euro ve tahakkuk etmiş faizi 20 Euro ise, yatırımcının ödeyeceği kirli fiyat 1.000 Euro olacaktır.