Yakup Karahan, heykeltraş ve karikatürist. 1964’te Sivas Divriği’de doğmuş. Ankara’da Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Heykel Bölümü’nü bitirmiş. Karikatüre merak salmış ve Oğuz Aral’ın da öğrencisi olmuş. 1992 yılından beri Hollanda Amsterdam’da yaşıyor.

Karahan, “geleneği, karikatür çizmeyi ve karikatürle düşünmeyi, Oğuz Aral ve Gırgır’dan öğrendim.” diyor. 1972’den eski haliyle 1989’a kadar yayınlanan ve dönem dönem sancılı bir yayın hayatı devam ettiren Oğuz Aral’la simgeleşen “Gırgır” ekolünü devam ettiriyor. “Geçim derdini, can sıkıntısını, aşk yarasını, karı-koca kavgasını şipşak keser. Her derde devadır, gırgır da gırgır” mottosunu içselleştirmiş.

Yarın, Bilim ve Sanat, Gırgır, Fırt, Çarşaf, Ses, Hayat, Leman ve Cumhuriyet gibi gazete ile dergilerde çalışmış. Cumhuriyet gazetesine Pazar yazıları yazmış. Türklerin Avrupa ülkelerine uyumu, kültür şokunu içeren yazılar yazarken, bir yandan karikatürler çizmiş.

Yakup Karahan, “Leman’a günümüzde dışardan espri karikatür veriyorum” diye ekliyor, hayatını aktarırken.

Hollanda’ya göç ettikten sonra orada da sanat bırakmıyor onu ve başlıyor çizmeye: “Garip”, “Farklı”, “Değişik” anlamına gelen “Vreemd” doğuyor böylece 2003’te. Zira, ona göre, “sanat, taşıdığın hastalığın tedavisi gibi her fırsatta geri dönüyor ve uğraşıyorsun.” “Vreemd”i Erdoğan Karayel de destekliyor; derginin teknik yöneticiliğini yapıyor, sayfalarını hazırlıyor ve yayın kurulunda yer alıyor, Almanya’dan.

“Geleneksel Hollanda kostümlü bir Türk balıkçı ailesi” konulu karikatüründe Yakup Karahan: “Entegrasyonu çok ciddiye alıyoruz.” diyor. “Vreemd”, Amsterdam’daki önemli bir kitabevinde, çok kültürlü kurumlarda mizahseverlerle buluşuyor, 3 sayı.

23 Ağustos 2003’te “Stripfestival Oud-West” kapsamında, “Cizgit - Strips van Turkse afkomst” (“Çizgit – Türkiye Kökenli Çizgiroman”) adıyla bir de Türk karikatür ve çizgiroman projesini hayata geçiriyor Yakup Karahan. Oğuz Aral, Turhan Selçuk, Semih Balcıoğlu, Necmi Rıza gibi Türk karikatürünün ustalarının yanı sıra genç kuşak çizerlerin; Gırgır, Leman, Lombak ve Penguen dergilerinde Türkiye’de aktif olan 10 sanatçının eserlerinden örnekleri içeren projede, 20. yüzyılın başlarında, De Groene Amsterdammer’de (Griffioen Koleksiyonu) yayınlanmış Türkiye hakkında siyasi karikatürler de tanıtılıyor.

Sanatçı, göçmen olarak, “hem Türkiye’yi hem de Avrupa’yı görüp karşılaştırma olanağı buldum. Türkiye’den Avrupa’ya gelip ‘kültür şoku’ yaşayan insanlara ve onların etrafındaki mizahî; ama gerçek olaylara da tanığım. Kendi başına bir mizah yazısından veya karikatürden daha komik, traji-komik şeyler yaşıyoruz kültür şokuyla birlikte.” diyor ve ilave ediyor: “Hollanda’da yaşıyorum ve şimdi Hollanda’yı seviyorum. Ancak bugün bile Hollanda’da bulunup mental olarak Türkiye’de yaşayan birçok Türk Hollandalı insanı görüyorum. Belki bu gördüğüm – gözlemlediğim durumları, olayları ileride zamanım olursa muhabbet adamı olarak sahnede anlatmak isterim; bir bir, üzerine basa basa, örneklerle, herkesin anlayabileceği şekilde.” Devamında da şunları ifade ediyor: “Hollanda’da dergi ve gazetelere de çizdim; ama karikatür bizdeki gibi popüler veya belirleyici değil Avrupa’da. Biz Türkiye’de intikam alırcasına çiziyorduk. İntikam alırcasına kahkahayla gülüyoruz, her şeye inat. Buralarda öyle değil. Öfke patlamaları yok. Belki doğrusu bu; ama bizdeki daha farklı.”

27 yıldır Hollanda’da yaşayan Yakup Karahan, sanattan vazgeçemiyor, Amsterdam’da banka, turizm vb. işlerde çalışıyor, kariyer yapıyor; ama karikatür ve sanattan hiç kopmuyor.

İSMAİL ENGİN